GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De makers der revolutie.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De makers der revolutie.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Bij virie ligt.'de oorzaak der revolutie? -

Op dio vraag, dié bij 'de communistische ellende en.'den ao'cialen chaos, welke het arme Rusland tfiifeteren, zich met kracht naar voren dringt, ' gOi-ift het Marxismie een antwoiord, dat wellicht door nio-^_ 'inan' jnd'; ^.zo(^; ^hergij; ; ^jrf-örmulöe is, als den

onlangs overleden Zutfensclhen predikant DT V. d. Bergh van Eysinga. In zijn gewielidig en soms ontzeltend boiek over „Revolutionaire Cnlluur" wijidt de scihrijvieir opk een hoofdstuk aan do , .n, akers der revoluilie". Hij leidt iedere revolutie, ieidiere uitbarsting in hel volksleven, eiken sprong in de ontwikkeling af uit den ohaos en Ide sociale wanorde, waaraan de opsland der menigte 'Pen einde pdogt te maken, en hij' zoekt de (jigenlijke oorzaak der revolutie in diegenen, wien de schuld der misstanden te wijten is. De ordehrekers, de wanoTdelijken zijh dus allereerst zij, die iet voor kort de macht in handen haidden; eerst in vroegere üjden de ridderschap', later de absolute vorst, 'en nu de bourgeoisie, wier willekeur de O'Orzaak is der m'isère der tegenwooridige geni'oenschap. „De eigenlijke scheppers der Revo luiie", zoo zegt hij, „de werkelijk-schuldigen, zijn in den gang der hui'dige geschiedenis, de „ordelijke" burgers; zij hebben hel wonderlijke lichaam van samenl'pving en cultuur verminkt en ziek gemaakt, en zij hebben het gedaan, door'dat zij' enkel duchlen cm zich zelve, 'Om hun belang en winsr." In dezen iloonaard gaat de' revolutionaire schrijver V'OO'rt. De bourgeoisie is oorzaak van het sociale euvel, dat als een crisis losbarst; zij verecniol in haar de schuld 'der .omwenteling; zij heaf't door haar 'egoïsmie 'de revolutie gekweeirt, revolütiemaker is dus eigenlijk niet de clom'munist, die den fakkel draajgl, welke alles in vlammen zet, maar is „de kruidenier, de rentetrekker, de militair, de advoicaat en zelfs de dO'minee, die stichtelijk oneert, en de in het zwart gedoste cimmernian, die ruiken doet het kerkezakje."

Die harde verwijten liggen in de lijn van v. d. Rergh's beschouwing over ons maalscihappelijk leven. „Wal orde heet in burgerlijke kringen", zoo spreekt hij, „dat is au foind wanoï'de", en ja, dat kan zelfs revolutie genoenid woi^den, want „revolutie as immers de chaos, die zich plotseling doet gelden, fqn de chao's is er, en neemit toe van da< g tot dag". Daarom mag de ellende, die oen omwenteling mfet zich medebrengt, niet gOAveten worden aan de „revolutionairen", m, aar de gansche schuldenlast moet geschoven worden op ui e egoisüsche boiirgieoisie, die dO'or haar sociale disorde, de reactie, de revolutie uitlokt, en de menigte tot - O'psland drijft

Dit beweren is ons niet nieuw. D'r v. d. Bergh van Eysinga zingt mede in het sO'Oialistisch knor, dat van aile 'ellende aan de kapitalistische maatschappij de schuld geeft, en om een actueel voorbeeld te noenaen, voor den jamm'er en weedom in Rusland het O'ude Czaristisoh bewind aansprakelijk slelt. Dat bewind heeft den toestand van het vO'lk zoo verdorven en verpest, dat 'deze crisis noodig is om het verbroken evenwicht te herstellen, en het zieke lichaam alleen door deze geweldige 'O'peralie kan genezen worden. En evenals leidere geboorte van nieuw leven haar barensweeën : meil zich medebrengt, moet men zich over de ontzeitting der revolutie niet al te zeer verbaz'en, maai in kalmte de verschijning der nieuwe heilvolle maalschap'pij verbeiden.

Heeft nu de verheerlijker der revolutie gelijk? Wij zeggen, zooals W'e nader willen, aantoonen, natuurlijk neen, maar toeh ligt er in dezo aanklachten een kern van waarheijd. Wanneer er opstand onder het volk uitbreekt, - of indien de rovolutiebrand uitslaat, mogen wij' niet alleen de revolutionaire oproerkraaieïs in staat van beschuldiging S'te]len, maar hebben wij' ook ons zelf te onier-ZiOieken, 'en is er ook reden 'Ons zelf aan te klagen. De revolutie toch' vindt haaï oorzaak niet slechts in d, e hoofden der oomimunisten. Zij' is niet louter een gevolg van de verlating van Gods Woord. Zij bO'rrelt niet alléén op uit die bedorven fontein van het zondig, ontevreden menschehhaït, maar zij viridJt haar aanleiding ook in de sociale misstanden.

De diahamionie in heU maatschappelijk leven lokt haar veelal uit.

Zij' vindt voedsel m veiel sociaal onrecht. Zij wordt verhaast en tot pracitijik gebracht door de zondige daden van hen, die zich lieten leiden door kapitaaljacht en den idooir Christus verooridr; & lden Mammondienst. Zij' is zeer zeker, al gaat z'e daarin allerminst 'Op', de reactie der niets-bezittende klasse teg.en den onvreide in de so'ciale ver-, hc'udingen, en er zou voor haar 'geen plaats zijn, wanneer in ons volksleven gerecihügheid en waarheid elkander onlmiO'etten, en ieder Christen was, walt hij moiest zijïi.

Ook wij dra-gen schuld. Ook wij staan aansprakelijk.

Niet slechts in dezen zin, dat in het algemeen O'uze zonde de oorzaak van de wereld-ellende is, maar ook om deze speciale reden, dat iöder maatschappelijk-onrecht, 'door Chiistehen bedreven, en alle cnze tekortkomingen op 't sociale terrein, lien revolutionairen geesten stof gegeven heeft, om ontevroidenheid te zaaien en tol den opstand op te hitsen.

Laten we dit toch eerlijk erkeimen. Onze oogen mo'^ten voor eigen fouten wijd open zijn.

Eerlijkheid, vooral ten op'zicilite van onze nadeelige saldo's, is m'eer dan ooit geboden, en wij' hebben dat tekort voor God Ie belijden, on goed te maken. Dan alleen kunnen wij! met kracht de revolutie bestxij'den, wanneer we niet alleen negalief cintiseeren en veroioddeelen, maar positief werk doe'U, en de beginselen des Evangelies in arbeid len loon, als paitroon en arbeider in praktijk brengen. Met leuzen behouden wij! niet. ^Met begins'ölen, waaraan geen werkelijikhieid' beantwoiordt, keeren we geen omwenteling , doch God roept ons tot daden van sociale gerechtigheid, en liefde.

Echter, daarmede beweren wij' allerminst, dat wij het mfi't Dr v. d. Bergh van Eysinga eens zijn. Hij verwart diepste Qorzaak m'et de naaste aanleiding, en voöPt het pleit voor hen, idie de eigenlijke daders Z'ijn. De mak'ors der revO'Mie zij'n zij, die de revolutionaire beiginselen verkondigen, en zij, die ze in praktijk brengen, 'en de diepste oorzaak van deze C'ntzettende en jammervolle arisis is in het geestelijke t'O zoeken. Het economisch gebeuren word: door de id'eeën van den geest beh'eersöht. De opstand der 'massa ko'mt niet alteen voort uit ontevredenheid mei bestaande misstanden, miaar wo-rtelt in d'e gesteldheid (des harten, dat zich niet meer gebo'uden voelt aan het Woord Gods.

Revolutie is gevolg van ongeloof. Revolutie is te danken aan*'de autonO'mie van den mensch. Zij' spruit oip uit dö verwerping van het Evangelie, en wordt gemaakt door hen, die allen band aan God verbroken, en met de heilige OTdinautiën, die Hij stelde, a%erekend hebben. Namelijk, als we revolutie opvatten in revolutionairen zin. Als we haar beisohoiuwe-n in tegenstelling met ide 'Ordelijke evolutie, en onder haar verstaan de realiseeiing van hetga, an de verdedigers van den klasseslrijid begeeren.

Dan is zij' vrucht der gO'dsontfcenning. Daarover een volgende week.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 februari 1922

De Reformatie | 8 Pagina's

De makers der revolutie.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 februari 1922

De Reformatie | 8 Pagina's