Evangelisatie onder Socialisten.

II.

In mijn vorig artikel heb ik eenige droppels geschept uit den stroom van artikelen, die over het thema „godsdienst en socialisme" gevloeid heeft door de Roode Pers. Er zou nog meer aan toegevoegid kunnen worden uit sindsdien verschonen artikelen, maar ik vind het beter de schaar in hel. etui te laten. Zooals ik de bouquet plukte, zoo is de oranjerie. Dit artikel draait om de vraag onder welk gezichtspunt wij deze uitspraken zullen beschouwen.

„Daar ide fok bij opgezet" hoor ik een politicus zeggen. Zijn politieke bril ziet gewoonlijk de religitaze voor de atheïstische uitspraken ovex het hoofd. Hij zit steeds maar hoofdschulddend na, ar Mien te kijken. Hij zal uit de verschillende uitlatingen tie anti-godsdienstige' aanstreepen. Dit is echter onbillijk, omJdat die juist als reactie op de ' religieuze propaganda zijn verschenen. Het is niet geheel bezijden de plank als „Het Volk" van sonïmige tegenstanders schrijft: „zij zijn geluk-„kjger met één athe'ist uit ons midden, die hun .„een geschikt citaat oplevert om daarmede geloo, - „vige arbeiders bang te niaken, dan met dozijnen „socliaJisten, die den geesljelijken kant van ons , , streven naspeuren en naar voren breagen". („Het Volk" van 14 Janu.ari '22).

Het zij hier volledigheidshalve nog eens aangestipt, dat er drie perioden vallen te onderscheiden m de geschiedenis van het moderne socialisme. De beginperiode was verklaard-athe'istisch, uit idezea tijd stammen de meeste uitspraken uit het

-likke citaten-boek, waarniöde op politieke mee^ liiigs naar idien Tooden duivel woiidt 'geslagen. Daarop IS dè tijd gevolgd van iet: „goidsdlenst is privaatzaali", ide ricli'ling, die tot groote teleurstelling der. opkomende vrij-denkersbewe-ging werd ingeslagen.

Thans is aan het opkomfen de periode van het religiën s-socialisme) dat 'gelijk Loopuit opniorkté „door vreedzame doordringing met religieiize be-„standdeelen d© socialistische beweging g^eestalijk „wil vernieuwen".

Ja sommige van de slreveis zijn zoo „fanatiek'', dat een inzender zucht „dat is even erg tuig als „de fijnste Gerelormeerde". (Pop Wetensch. Bijvoegsel 11 Febr. '22).

Gelijk reeds uit het voorafgaande blijkt, • zijn er ill de roode rijen drie riclitingen, die elk in één der drie periodes staan, de atheïsten, die de oude opvalting huldigen „godsdienst is de opiuto van het volk", de neutralen, die godsdienst als privaatzaak beschouwen en ide religieuzten, die de raUgio als de innerlijke kracht der beweging vereerien. Eene voorlichting, die deze schakeeringen niet onderscheidt, lifdt aan poütieke bijziendheid en kleurenbliridheid. Ik zou echter willen raden, uit deze dingen ides harten geen politiek te munten en do politieke so-easy bij het lezien dezier artikelen af te zetten.

Een tweede gezichtspunt wordt ons geboden als wij de religieuze ontboezemiingen gaan leggen onder < lfen theolo'gischen microscoop. Wat een onzuiverheden, wait een pantheïstische dwalingen, wat eiene verwarring valt er in op te merken!

Toch is dit niet het eerste, wat wij' m'oeten zien. Wij 'kunnen toch moeilijk verwach'ten, dat deze menschen de taal der Canones zouiden spreken. Maar hel is zieker niet onze eerste taak hun dit onder den neus te wrijven. Zien wij hen liever aan met het oog van een evangelist, dat glanst waar het' maar een vonkske ziet gloren.

„Aanpassing" hoor ik iemand met een tikje verachting zeggen. Wei; mijn broeder, was Paul us een man van valsohe synthese öf heeft hij alles schade en drek geacht om Christus wil? Wij reiken in dit opzicht niet tot zijn elleboog. Ma die Paulus de afgoderij in Athene heeft aanschouwd, breekt hij niet uit in een donderrede, maar vangl zijn toespraak aan met eene loispraak: Gij mann'"'n , , van Ailhene, ik bemerk, dat gij alleszins gelijk als „godsdionstiger zijt". (Hand. 17:22). Dat zon Paulus ook gezegd hebben, wanneer hij „Het Volk"had gelezen en hij zou gretig de kansen gegrepen liel)ben om hun den onbekenden God te verkondigen. Laat ons idan ook de kansen grijpen, welke Goid ons in deze dagen opent.

Juist terwijl mijn eerste artikel ter perse was, ontving ik een brief van een broeder uit Z., die eene communistische vergadering had bijgewoond. Hij was bewogen met die schare mannen en vi'ouwen, wier zielen het naet zulke kost moeiten stellen en vroeg hoe men dezie menschen heit bast zou kunnen bereiken. In onze'evamigelisaltieiokalen laten zij zich zelden zien. Laat ik handwijzer mogen zijn naar drie wegen.

Do eerste weg is die dei lectuurverspraiding. Bif het aangaan of uitgaan van zulk eene sooialistische vergaidering posteere thten zich' m'ét' verspreidingslecituur, als iKiandelaars, traktaten etc. Men neme het beste, wat men krijjgen kan. Alleen wake men angstvallig tegen somimig© geschriftjes, die een feodale opvatting op miaatschappelijk geoied huldigen. Men late de politiek er tiuiten, het g.iat om do zielen. Zulk eene lecituurverspreiding is eene eenvoudige en tamlelijk goeidkoope wijze van propaganda.

De tweede weg is die van deelname aan het debat. Dit is natuurlijk aüeen mogelijk, als de gehouden rede daartoe iaanleiiding gaf. Persoonlijk heb ik deze methode nog al eens toegepast op anarchistische vergaidieringen en dat niet geheiel zonder vr-ucht. Het kan soms een sdhoone gelegenheid zijh om een eigenaardig auditorium met het. evangelie te bereiken.

Do derde weg is die van het beleggen van meetings onder deze menschen. Voor eene' meeting moet men altijd letten op het psychololgische moraent. Dat zielkundige oogenblik heeft nu geslagen, waar de religieuze oriënteering van den soc'ialisi een strijdvraag in hun eigen gelederen is geworden, het brandpunt, waarop zich hunne gedachten richten en de spil, waarom de gesp^rekken draaien. Het is ergerlijk en bedroevend, dat m!en zulke oogenblikken laat voorbijgaan. Liaiten onze stadskerken hare beste predikanten ewits een Zondag vrijstellen om op zulk eene meeting — geadverteerd in de socialistische pers — de strij'dvraag van positief-christelijke zijd.e te behchten. Wij laten — dit zij het uitgangsp'unt — voor het oogenblik uwe pohtieke inzichten en eoonomisCihe gedachten buiten beschouwiug. Uitgangspunt zij de uitspraak van Drop: Men moet geen brood koopen in den manufaaturenwinkel. Kerk en Icroon steile men niet op den voorgrond, maar spreke over de ziel en God. Het andere is van nader orde.

Wat? de kerk er buiten laten? Neen, waarde l6z; en; volstrekt niet. Terwijl die kerk hare dienaars tot die zware taak uitzendt, kome zij in - 3en ure des gebedts - 'bijeen, een bidstond voor het gewas, voer het zaad, dat wordt uitgestrooid... Het keTkelijfce m'oet er niet 'di'k op'liggen, maar als het hart er in kloppen, innerlijk me«f> ontferming bewogen over eene schare, verinoieiid en verstrooid omdat zij geen herder hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen