Nieuwe boeken.

In verband met het feit, dat de volgende week ons blad in zomer-formaat zal verschijnen, willen we gaarne in dit artikel nog enkele zaken afdoen, een paar boeken bespreken, die al eenigen tijd op behandeling wachten.

Daar is allereerst een nieuwe toevoeging tot de serie uit het Engelsch vertaalde romans, die de Uitgever C. Blommendaal te 's-Gravenhage aan de m, arkt brengt, romans van de Schrijfsters Henry Wood, Craik e.d. Vroeger reeds bespraken we de vorige deelen, „Een edel leven" van Mrs Craik en „De steun haars levens" van Mrs Wood. Het nieuwe deel „Een bewogen leven" is weer van de hand^, der laatste.

De lezer merkt op, dat deze romans steeds over een „leven" handelen. Zulk een stof is al zeer ruim. Elke willekeurige geschiedenis is ten slotte onder dit „levens"-hoedje te vangen en bovendien is aan den omvang der boeken geen maat gesteld. De wijde tijdruimte laat plaats voor de afwikkeling van velerlei verhouding en de Auteurs hebben alle vrijheid, om die verhoudingen te groepeeren en uit te breiden. Daardoor worden deze romans verhalen van veel en ingewikkeld gebeuren, die uiteraard meer in de breedte, dan in de diepte gaan.

„ïïen bewogen leven" is geheel een roman van dit type. Verteld jvordt de levensgeschiedenis van een wees, Anne Hereford, van haar kinderjaren, als ze inwoont bij een lichtzinnige, oppervlakkige, wispelturige .tante, tot ^e, na veel wederwaardigheden, trouwt en erfgename wordt van haar rechtmatig goed. Door deze historie, op zichzelf al uitgebreid genoeg, spelen nog allerlei elementen heen; die de verhoudingen nog ingewikkelder maken: verduistering van testamenten, moord uit jalouzie, geheimzinnige verdwijning, (die de in eiken Ehgelschen roman onmisbare spookerij in het boek brengt) naamsverandering, met al do verwikkelingen, die daaruit voortvloeien, enz. Maar aan het slot komt alles toch nog terecht, worden al de verborgenheden ontsluierd en brengt een goed huwelijk, met herstel van alle rechten en bezittingen, een blij einde.

Uit deze weinige regels moge duidelijk zijn, dal dit verhaal een ouderwetsche roman is, naar een intrigue gebouwd en op een gelukkige oplossing gebaseerd. Trouwens, de stof op .zichzelf is van zeer oude mode. De rijke erfdochter, verweesd en in handen gevallen van onbetrouwbare opvoeders, maar door een gansche rij van wederwaardigheden ten slotte in haar bezit hersteld en bovendien met een goeden man verrijkt, is niet een nieuwe creatie onder de roman-figuren. En ook' de bewerking zelf, met de bovenaangegeven effecten, is niet naar modernen snit.

Toch is dit niet het bezwaar, dat we tegen dezen roman hebben. De beide vorige hoeken van deze serie zijn vrijwel van hetzelfde karakter, maar die achten we toch wel geschikte ontspaimingslectuur; „Een edel leven" heeft zelfs te waardeeren eigenschapp'en. W^at o.i. in dezen laatsten roman hindert is de disharmonie tusschen een christelijkgodsdienstigen toon en een volkomen onchriste'hjke sfeer. Die toon past niet bij den klank van het geheel. Een boek wordt niet een christelijk boek door een enkele figuur of eenige bepaalde fragmenten: de geest moet christelij'k zij'n. En dat is hier niet het geval. Integendeel, allerlei verhoudingen ziju met zulk een geest in strijd. Wat in „Een edel leven" en „De steun "haars levens", aantrok, was, dat er zekere overeenstemming o-p te merken viel tusschen geest en inhoud', al was dan het geheel ook tamelijk opp'srvlakkig. Hier is die overeenstemming niet en krijgen we een hinderlijke tweeslachtigheid, te meer hinderlijk, waar de psychologische romankunst ons hooge

eischen heeft leeren stellen, wat betreft ontwikkeling en compositie der stof. En door dit liebrydisch karakter treedt ook het slap-algemeene van het verhaal zelf te duidelijker aan den dag.

Evenmin gunstig oordeelen we over den nieuwen roman uit de uitgebreide Marie-Diers-serie „In eigen kluisters" i), al zeggen we aanstonds daarbij, dat het gegeven frisscher en origineeler is. Marie Diers vertelt in dit boek van een vissdherszoon, wiens vader door zijn kunstenaarsaanleg te gronde gaat. De zoon, D: airiël, die denzelfden aanleg in zich gevoelt, neemt zich voor, dien met alle geweld te onderdrukken. Dat streven, met verbitterde kracht nagejaagd, berokkent hem veel verdriet en zwarigheid, tot hij eindelijk, als de kunstenaarsaanleg blijkt te herleven in ©en van zijn zoons, door den invloed van anderen gaat zien, dat de kunst een gave is, en dat zijn leven is mislukt door de miskenning van die gave.

Dit gegeven is ongetwijfeld niet „afgezaagd", al is het wat vreemd. Maar in de bewerking komen naar voren die elementen, die we eenigen tijd geleden als pathologische verschijnselen hebben behandeld in een tweetal artikelen-seriën. In de beschrijving van het huwelijksleven en de zonderlinge gedragingen van Daniël, mengsel van overgevoeligheid en ruwheid, en in, de wonderlijk-gewrongen teekening van mensohen en toestanden, gevoelt ge telkens weer dat ziekelijke, dat de mo^ derne-romanliteratuur heeft aangetast. Verliefdheid van een getrouwde vrouw als een soort amusement ter verdrijving van verveling, vertrouwelijken omgang m e t een getrouwde vrouw, die in langdurige gesprekken over literatuur en kunstschoon uiting vindt, ze zijn echt-pathologische effecten en daarom geheel ongewenschte elementen in een boek. Goede fragmenten en behoorlijke compositie nemen de bezwaren daarvan niet weg. De roman als geheel kunnen we niet aanvaarden.

Een derde boek, waarop we wijzen willen is van geheel anderen aard, maar heeft oiok recht op een geheel andere appreciatie. Het is 't „Gedenkboek der Societas Studiosorum Reformatorum", 1886—1926, uitgegeven ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan dezer Vereeniging,

. Wie haar niet kennen mo'cht, wete, .dat S. S. II. is de Unie van Grereformeerde Studenten aan Openbare Universiteiten. Veertig jaar geleden gesticht door enkele Ijcidsche studenten, is ze geworden een organisatie', die aan elke Universiteit haar afdeeling heeft en thans bijna 400 leden en ruim 170 oud-leden telt, (die ook zelf weer georganiseerd zijn in een „Reunisten-Organisatie").

In Februari van dit jaar haar 8e Lustrum vierende, heeft de Societas een „Gedenkboek" uitgegeven, dat, door verschillende bijdragen van studenten en afgestudeerden, historische overzichten van de ontwikkeling en de wederwaardigheden der Unie, verslagen en mededeelingen, een indruk geeft van de verstrekkende beteekenis, die deze vereeniging heeft gehad en nog altijd heeft voor het Gereformeerde leven.

Het, keurig uitgegeven, lijvige boekwerk, begint met de rede door Prof. Mr D. P. D'. Fabius uitgesproken in de Aula der Gemeentelijke Universiteit, op den lustrumdag, een gloedvolle, krachtige opwekking tot handhaving en versterking van den band aan het beginsel. Dan volgen bijdragen van Prof. Dr A. Noordtzij, DT H. Lambooy, Dr J. P. de Gaay Fortman, Dr Rijk Kramer, Dir H. R. Woltjer, C. Beekenkamp, F. Ottevangers, e.a., over verschillende onderwerpen, al naar het studieterrein van de Schrijvers; ruim honderd pagina's historische mededeeling over de verloopen veertig jaren, lustrum-verslagen en ledenlijsten.

Voor ieder, die belang stelt in de ontwikkeling van de Gereformeerde-studenten-beweging en, wijder nog, , van de Gereformeerde wetenschapsbeoefening, is dit boek een waardevol bezit, in zijn velerlei toonaard (die echter één symphonie vormt) en onderscheiden inhoud, verrijkende lectuur.

De Studenten-Organisatie, die deze kostbare uitgave aandurfde, verdient een woord van warme hulde, en de Redactie-Commissie, die het boek samenstelde, de betuiging van dankbare waardeerring. Een boek als dit kan medewerken, om in wijden kring belangstelling te wekken voor deze levenskrachtige Unie, die, als vereenigingspunt voor jongemenschen van Gereformeerden huize, aan Openbare Universiteiten studeerende, haar groote beteekenis heeft en den steun en het medeleven van ons Gereformeerde volk verdient.

1) Uitg. A. G. Schoonderbeek, Laren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen