Het Secularisme.

Het dusgenaamde Secularisme is een probleem geworden voor de zending.

Op de Conferentie van Jeruzalem werd gesproken over Secular Civilization. Deze woorden zijn wel duidelijk te omschrijven, maar heel moeilijk in een enkel woord weer te geven. Op een der Zendingsstudie-Conferenties te Lunteren van dit jaar werd voorgesteld kortweg van Secularisme te spreken; door het gefbruik zal dit woord vanzelf zijn eigen beteekenis en inhoud krijgen, gelijk het rni reeds tendeele heeft.

Wat dan met het Secularisme bedoeld wordt? Eigenaardig doet het aan, dat de godsdienstlooze cultuur , het leven alleen voor deze wereld, een punt van bespreking uitmaakte op een Zendingsconferentie als die te Jeruzalem. Nog grooter wordt die bevreemding, als wij deze kwestie aan de orde zien gesteld in het bekende eerste deel van den Conferentie-arbeid: „The Christian life and message in relation to non-'Christian systems".

De bevreemding wijkt, indien wij dieper op deze zaak ingaan.

Zeker, de titel van dit eerste deel wijkt af van het overeenkomende deel van het rapport der Edinburgsche Zendingsoonferentie van 1910. Toen toch werd gehandeld over: „The missionary message and the non-Christian religions". Deze verandering in den titel moet een oorzaak hebben.

Dat „missionary" werd vervangen door „Christian" is te verstaan; maar waarom is „life" in den titel erbij gevoegd en zelfs vóór „message" geplaatst? Dit is geschied, om te laten uitkomen, dat de zending op den Christelijken levenswandel den nadruk legt, en het Christelijk leven van de zendingsarbeiders op zichzelf reeds een prediking acht. Men kan dit toestemmen en 'het toch 'bedenkelijk vinden, dat het leven vóór de boodschap werd geplaatst, daar het vrome leven vrucht is van het geloovig aannemen van de tijding des heils.

Waar het echter voor ons vooral op aankomt, is, dat het woord „religions" wijken moest voor „systems". Een der schrijvers over de Jeruzalemsche Conferentie merkt op, dat het den schijn heeft, alsof de Conferentie de religies, die systeemloos zijn, heeft willen uitsluiten van 'de bespreking. Doch, zoo verklaart dr Simon dan, zulke godsdiensten zijn er niet! Ook 'de Animisten hebben een, zelfs zeer ingewikkeldj systeem. Maar het 'blijft dan toch opmerkelijk, dat de Conferentie die primitieve godsdiensten niet 'heeft behandeld!

Wij meenen, dat wij de oorzaak van de verwissehng van „religions" 'door „systems" niet ver behoeven te zoeken: het zal geweest zijn, om ook 'het Secularisme, dat toch allesbehalve een godsdienst is, tegelijk met 'de gods-'diensten aan de orde te kunnen stellen.

Het Secularisme is inderdaad een stelsel geworden; ja, • wellicht m'ogen wij zeggen, dat er zijn, die het tot een rehgie verheffen.

Er is ontzaglijk veel veranderd in de laatste tien, twintig jaren, door heel de wereld, maar vooral op het zendingsveld.

De cultuur in de Christenlanden is godsdienstloos geworden, en onder de Heidenen en Mohammedanen laat men eigen 'godsdienst los, on; voortaan zonder godsdienst te leven en te sterven.

Dit verschijnsel noemen wij nu Secularisme.

Prof. Heim in zijn artikel „Die Botschaft des Christentums", opgenomen in „Von den Höhen des Oeiberges", geeft van 'dit Secularisme 'deze omschrijving: 'het is een zich richten op deze zijde van het leven, zuiver materialistisch van aard, waarbij men zich welbewust en 'konse-, 'kwent bepaalt tot 'de dingen van deze wereld als alleen van waarde en beteekenis voor den mensch, en liet 'geloof aan onzichtbare werkelijkheden als verouderd bijgeloof afwijst; het is een levensbeschouwing, die onder den invloed van de technische beheersching 'der wereld in bond met spoorwegen en fabrieken van aUe 'kanten op bet terrein van de oudere godsdiensten indringt.

Het valt 'dan ook niet tegen te spreken, dat dit Secularisme voor de zending een krachtiger tegenstand is dan Hinduïsme, Confucianisme en Islam.

Rufus Jones heeft vóór de Conferentie een prae-advies over deze zaak opgesteld, dat droeve dingen bevat.

Nemen wij eerst de oude Christelijke wereld: Amerika en Europa.

Van Noord-Amerika wordt verzekerd, 'dat 'la der bevolking in geen enkele betrekking meer staat tot eenige kerk, of eenig ander bepaald Christelijke organisatie. Is bet niet om te huiveren?

om te huiveren? Zuid-Amerika kan als een atheïstisch land worden beschouwd, met hier en daar eenige weinige tientallen, die hun knie voor den Baal der godsdienstlooze cultuur niet gebogen hebben.

In Engeland, het vroeger zoo bij uitstek rebgieuze Engeland, leeft de helft der bevolking buiten 'de kerk; zij heeft de kerk niet meer noodig.

Hoe het in Rusland, met zijn 140 millioen, gesteld is, weet een ieder; de Zondag is afgeschaft; het atheïsme wordt systematisch gepropageerd; elke kerk en alle religie met dwang bestreden.

En gaat Nederland ook niet dezen heilloozen weg op? Er zijn vele redenen aan te wijzen voor deze ontzettende seoulariseering der Christelijke volken. Voorbereid is het reeds door het Humanisme aan het einde der Middeleeuwen. Een sterke dam verbrak, toen de Reformatie zich splitste en de Protestantsche kerken elkander onderling gingen bestrij'den. De geweldige opbloei echter der natuurwetenschappen bracht 'den mensch nog bet meest ertoe God los te laten: de „natuur" werd zelf een „god", met groote schatten voor het tegenwoordige leven, dat ons genoeg geeft en is.

Vooral in den laatsten 'tijd vermenigvuldigen zich de „wonderen" der techniek. Aan de natuur wordt het eene geheim na het ander onttrokken. De uitvindingen o.a. op electrisch terrein, geven zooveel aangename verrassingen en verhoogen in die mate de gemakken en de genoegens des levens, dat de 'dorre ziel bUnd en doof wordt voor de hoogere dingen.

En ach, als er nu maar veel kracht uitging van de Christelijke kerk! Doch hoevelen zijn er, die het kerkelijik kleed dragen als een harnas, waaronder geen levend hart

klopt. En zijn ook vele geloovigen niet traag en slap?

Het hoofdeohuddend Wagen over den afval onzer dagen ga gepaard met het kennen en belijden van eigen sohuld; wat hebben wij gedaan, en wat doen wij nog, om dien afval tegen te gaan, en aan de arme wereld, die zich vergaapt aan het aardsohe leven, het eenige medicijn ter genezing aan te bieden?

Voor de zending is het edhter van nog grooter beteekenis, dat dit Seculai-isme ook in de heidenworeld is ingedrongen. Wij hebben steeds gehoord, dat de Heidenen en Mohammedanen alleszins godsdienstig zijn. Bij hen staat de godsdienst niet buiten het dagelijksohe leven, maar heeft het geheel doortrokken. En nu raakt ook deze mensch zijn religie kwijt! En helaas, bij neemt het Christendom niet aan. .

Een van de editors der International Review of Missions heeft een reis ondernomen, ter bestudeering van dit vreeselijke verschijnsel. In genoemde Review van Juli j.l. geeft hij verslag van zijn onderzoekingen; het is droevig.

Hij 'heeft vooral bezocht Turkije, Iraq, Syrië, Egypte, enz.

Egypte, enz. .„ , , T j - j Het meest trekt nog de inzinking in Engelsch-Indie de aandacht. De leiding op sociaal gebied is in handen van hen, die apathisch tegenover de religie staan. In Zuid-IndiS verschijnt een periodiek, waarin de sociale hervorming wordt aangeprezen en tegelijk de vernietiging van de religie. Op het Indian National Congress in Calcutta werd erop aangedrongen, volkomen scheiding te maken tusschen de politiek en den godsdienst. En de voorgangers onder Hindu's en Mohammedanen verzekeren, dat het Secularisme, de godsdienstlooze ontwikkeling, onder de hoogere kriagen allerwege veld wint. Zelfs de bekende Gandhi is niet meer d e man; jongere menschen zijn in zijn plaats gekomen als Pandit Jawaharlal Nehru, die ook voor „onafhankelijkheid" propaganda maken, maar geheel verstoken van de warme mystiek, die Gandhi's „non-violant non-oo-operation" kenmerkte.

Hoe is het mogelijk: het diep-intens-religieuze Indië! Wat er in Turkije geschied is, is ook algemeen bekend. Het Kalifaat is verdwenen; de fez afgeschaft; het Latijnsch letterschrift ingevoerd; de sluier verboden, enz. enz., alles beboorend bij den Islam. En de moskee's te Konstantinopel staan leeg! Maar aan de universiteit van Stamboul is de overheerschende toon in de wetenschap óf niet-religieus óf beslist ongodsdienstig.

Zoo zouden wij door kunnen gaan. Wat in het Westen begonnen is, is door het Oosten overgenomen: scheiding, volkomen scheiding tusschen den godsdienst en het gewone leven; en deze scheiding vermoordt de religie; eerst wordt de religie nog voor een bepaalden dag en voor sommige gelegenheden gehandhaafd, maar straks wordt het naar het rijk der fabels verwezen; de verstandige mensch „doet er niet meer aan"!

Op de Conferentie van Jeruzalem is over dit probleem, dat voor de zending een buitengewoon groote moeilijkbeid gaat worden, ernstig gesproken. In de bekende Boodschap wijzen verschillende passages op dit verschijnsel.

De tijden worden boozer; de tegenstand van den vorst der duisternis feller, en alzoo de arbeid der zendelingen zwaarder. Worde nu ook het gebed der gemeente vuriger, aanhoudender, eenpariger: „Uw Koninkrijk koom' toch, o Heer"!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen