Evolutie - pagina 50

46 weet ge, dat ge met tnannen te doen hebt, en kan men beiderzijds zich inrichten op den nieuw-afgebakenden toestand. Maar eenerzijds driestweg te beweren, dat er geen ziel bestaat, dat een leven na den dood onzin is, dat er dus van Christus na Golgotha niets overbleef, dat geen geest zonder stof denkbaar is, en dat er als hoogste eenheid niet anders te denken is, dan een optelsom van ether-golvingen, en dan toch nog van een trinitarisch God en van religie te spreken, is óf zichzelven óf anderen misleiden, en onteert den man der wetenschap. W i e aan de Religie naast en in onderscheiding van de Ethiek een eigen sfeer aanwijst, moet die distinctie ook in zijn uitwerking volhouden, en, naar het verba valent ttsu^ de Religie blijven laten, wat ze logisch en wat ze historich is. Religie stelt een tweeheid, den mensch, die aanbidt, en een God, die door hem aangebeden wordt, en wie van die twee voor het begrip van alle Religie volstrekt onmisbare momenten het laatste te niet doet, en het eerste ontzielt, verbeurt èn zedelijk èn logisch elk recht, nog het woord van Religie op zijn lippen te nemen. Voor hem bestaat ze niet meer. Zelfs het recht om van een „Geest van het W a r e en Goede en Schoone" te spreken, is op de lippen van den Evolutionist ontrouw aan eigen stelsel. Een Geest van het W a r e , Goede en Schoone bedoelt een transcendente of immanente macht, die aan den geest des menschen het W a r e , Goede en Schoone ontdekt, en er hem onweerstaanbaar heentrekt. Doch juist zulk een geestelijke drijving, die een wit aanneemt waarheen gedreven wordt, onderstelt doel en plan en invloed, en hoort dus geheel thuis op het teleologisch terrein dat voor de Evolutie verboden land is. In een Weltall dat louter mechanisch wordt opgebouwd, niet alleen physiologisch, maar ook psychologisch, is voor zulk een leidenden, bezielenden, en een einddoel beoogenden Geest geen plaats. Een geheel ander is natuurlijk het met name in Engeland zoo vaak verhandeld vraagstuk, of de Religie, als zoodanig, een spontane ontplooiing van de soorten in het organische leven uit de cytode of uit de kerncel toelaat. Die v r a a g toch moet zonder voorbehoud in bevestigenden zin beantwoord

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen