Evolutie of revelatie - pagina 15

13 Ziedaar in grove lijnen de sporten van den ladder u geteekend, waarlangs het religieuze leven der menschheid moet zijn opgeklommen. Maar over welke detailpunten er verschil moge bestaan, hierover zijn allen het eens, dat op heel dezen langen weg het niet God is, die tot den mensch afdaalt, zich aan hem openbaart en daardoor hem kennisse schenkt van Zijn goddelijk wezen, maar de mensch, die tot God opklimt, die de schepper is van zijn eigen religie, die tot zijn god zeggen kan: Ik heb u naar mijn beeld geformeerd. Met dit schema der religionsphilosophie is, wat de Schrift aangaande Israel's religieuze ontwikkeling zegt, natuurlijk in onverzoenlijken strijd. Daarom moest de geschiedenis van Israel wel worden gereconstrueerd. De weg daartoe was reeds gebaand door de literair-historische critiek, die haar vlijmend scherp ontleedmes in de teerste deelen der Schrift had gezet, wat één scheen in tal van elkaar weersprekende oorkonden had uiteengerafeld, en daarmede niet alleen de goddelijke autoriteit der Schrift, maar ook de fides historica van Israel's traditie in broeden kring voorgoed had ondermijnd. Zoo viel het gemakkelijk aan de school van Kuenen, Eeuss, Wellhausen, Graff, om met een volkomen negatie dezer traditie, — die immers aan priesterbedrog was te danken, — nu uit deze membra disiecta der Schrift een nieuw beeld saam te stellen, dat aan den eisch van de evolutie-hypothese zou voldoen. Hoe dit beeld er uitziet, is u bekend. De volgorde van wet en profeten moet worden omgekeerd; „de wet, zegt Wellhausen, is niet het uitgangspunt, maar het product van Israel's geestelijke ontwikkeling ; ze past alleen in het tijdperk na de ballingschap en kan dus in haar geheel eerst toen zijn ontstaan" 89). Trouwens de oudste overblijfselen van Israel's letterkunde — misschien een enkel lied als dat van Debora uitgezonderd — dagteekenen eerst uit de 9* eeuw vóór Christus, den tijd van Achab's regeering 40); indien ge althans met Maurice Vernès en L. Seinecke, onder de dwangvoorstelling der falsificatie gekomen, niet liever tabula rasa wilt maken en daarom èn wet èn profeten, èn historie èn psalmen eenvoudig na het Exiel verplaatst, waarmede dan tegelijk de laatste band is doorgesneden, die bij de ideologische reconstructie van Israel's geschiedenis de vrije vlucht uwer fantasie belemmeren zou 41). Gewoonlijk echter gaat men zoover nog niet; in het tijdvak der koningen staat ge op eenigermate historischen bodem; maar het tijdvak dat daarachter ligt leeft alleen in sagen en legenden voort, waarbij het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen