Evolutie of revelatie - pagina 105

103 leven omvat, is volkomen in overeenstemming met wat de Schrift zelf leert in Jesaja ^ : 24—29; dat zelfs het zaaien en eggen van den landman aan goddeiyke openbaring te danken is; want „zijn God onderricht hem van de wijze, Hy leert hem". 140) DELITZSOH, Tweede voordracht, p. 23, beweert, dat ook Hammurabi zijn wet aan zyn God Schamasch toeschrijft en daardoor de parallel met Mozes nog sterker wordt. Het voornaamste bewfls hiervoor ziet hy in de afbeelding, die bij deze wet ingebeiteld is: Hammurabi, die voor Schamasch staat om uit zijn mond de wet te beluisteren en op te teekenen. Intusschen is deze verklaring niet juist, gelijk is aangetoond door GEIMME, 1. c. p. 6. Het beeld stelt alleen voor, dat Hammurabi Schamasch aanbidt; van het dicteeren van deze wet is in het beeld geen spoor te ontdekken. Wat bovendien alles afdoet is, dat Hammurabi zelf in den epiloog er roem op draagt, dat deze wijze wetten door hemzelf ziJn uitgedacht: „De Koning, die onder de koningen der steden uitsteekt, ben ik. Mijne woorden zijn wel overlegd, mijne wi)sheid heeft haars gelijke niet; de bedrukte, die een rechtszaak heeft, zal voor mijn beeld als koning der gerechtigheid komen, deze inscriptie lezen, mijn kostbare woorden leeen. De koning, die Oater) in het land is, zal de woorden der gerechtigheid, die ik op mijn gedenksteen geschreven heb, waarnemen, de wet van het land, die ik gegeven heb, de beschikkingen, die ik heb gemaakt, zal h-iJ niet veranderen". (H. "WINCKLEE, Die Gesctze Hammurabis, p. 40). Wel wordt daarnaast gezegd, dat op bevel van Schamasch, den groeten Rechter van hemel en aarde, gerechtigheid m het land zal opgaan, maar dit wil niet anders zeggen, gelijk de proloog toont, dan dat de goden Hammurabi tot koning geroepen hadden om „het recht in het land te doen gelden". (1. c. p. 8). Al is er dus bij Hammurabi nog een nawerking van de idee, dat het recht onder Goddelijke bescherming bestaat en door God gewild wordt, gelijk ook de eed en het godsoordeel in deze wetten hetzelfde toonen, toch treedt deze gedachte reeds op den achtergrond tegenover het trotsche zelfbewustzijn van dezen machtigen koning, dat hü zelf de schepper van het recht is. Wanneer hij aan het slot de vreeselijkste vloeken afbidt over degenen, die de wetten veranderen zullen, dan is dit niet, omdat de Majesteit van het Recht daardoor zou worden aangetast, maar omdat dit crimen laesae majestatis zou wezen tegen zijn persoon- „Wanneer een vorst mijne woorden, die ik geschreven heb, niet waarneemt, de wet, die ik gegeven heb, uitdelgt, mijne woorden verandert, mijn naam uitwischt en zijn naam daarvoor in de plaats schrijft, dan moge de groote God dien mensch den glans van ziJn koninkrijk ontnemen" enz. (p. 41). Op dat standpunt, GEIMME heeft het volkomen terecht opgemerkt, is voor Hammurabi de overtreding van de wet slechts „eineEönigsbeleidigung" en de straf wordt „Zönigsrache" (p. 22). Juist daaruit blijkt de heerlijkheid

\

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen