Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 115

105 vrouw wilde laten scheiden onder voorwendsel, dat dit huwelijk „incest" was, omdat zijn vrouw eerst gehuwd was geweest met zijn broeder, achtte Luther, dat een tweede huwelijk boven echtscheiding te verkiezen was: „antequam tale repudium probarem, potius Regi permitterem, alteram Reginam quoque ducere et exemplo patrum et Regum duas simul uxores seu reginas habere" (DE WETTE, Luthers Briefe, 4, 296). Ongetwijfeld heeft Luther dus den Koning op dezen uitweg gewezen; ook Meianchton in zijn „consultatio de digamia Regis Angliae" van 27 Augustus 1531 ried een tweede huwelijk aan:„tutissimum esse regi, si ducat secundam uxorem, quia certum est, polygamiam non esse prohibitam iure divino" (Melanchthonis opera in Corp. Ref. t. Il, p. 526). In het geval van Philip van Hessen heeft Luther daarentegen een tweede huwelijk zoo lang mogelijk afgeraden en eerst na voortdurenden aandrang van den landgraaf hem in een „Beichtrath" dispensatie verleend, om een tweede huwelijk aan te gaan, ten einde het erger kwaad te keeren, dat de landgraaf, die van zijn wettige vrouw afkeerig was, en de gave der onthouding niet bezat, zich aan hoererij zou overgeven. Deze Beichtrath staat afgedrukt bij DE WETTE, Luthers Briefe, 6, 239—244. Dat deze Beichtrath niet door Luther zelf is opgesteld, maar door den hofschoolmeester van Hessen, Justus Winter, en door Luther slechts „schweren Herzens" onderteekend is, is juist, maar verandert aan de zaak niet, dat Luther zijn toestemming gegeven heeft. De hierover gevoerde correspondentie is afgedrukt bij MAX LENZ, Briefwechsel Landgraf Philipp's des Grossmüthigen von Hessen, uitgegeven in de Publicationen aus den K. preussischen Staatsarchiven, Leipzig, 1880, Bd. V, XXVIII en XLVII en aangevuld door TH. KOLDE, Analecta Lutherana, Gotha, 1883. Wat tot verdediging van Luther kan worden aangevoerd, vindt men bij WILLIAM WALKER ROCKWELL, Die Doppelehe des Landgjfaner j-^ Philipp von Hessen, Marburg, \904;'WALTHEïi,Für Luther wider Rom, p. 701—716: SORDEUR, Luther and die Luge, p. 33—34; BOEHMER, Luther, p. 92—94 en W. KöHLER, Die Doppelehe Landgraf Philipps von Hessen, in het Historischer Zeitschrift, Bd. LVIII, 1905; daartegenover N. PAULUS, Luther und die Polygamie in de liter. Beilage der Köln. Volkszeitung, 1903, No. 48. Nog erger was, dat Luther, toen de zaak ruchtbaar werd, den landgraaf aanried dit tweede huwelijk beslist te ontkennen: „solt kein beschwerunge tragen der metzen ein lugen zu thun umb der Christenheit und aller welt nutz willen" (TH. KOLDE, Anal. Luth., p. 356). Wat men ter verontschuldiging van

l

j

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen