Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 50

48

DE ONTWORPEN ACTE VAN SEPARATIE.

scheuring was hem daarbij vreemd. Toen in Maart van dat jaar door de Burgemeesters gevraagd werd, of het waer was ,Datmen alhier een tzaemen comste soude houden, om een Decreet van scheuringe te maken," kon terecht geantwoord worden, ,Dat de E. Ileeren vande sake te jirmlde bericht waren." Het was er niet om te doen, een aantal personen (| uit/het kerkverband te doen_ treden; maar integendeel, van de kerken los te maken zulke_j)ersonen als blijkbaar tot het kerkverband niet meer hoorden. En de „acte van separatie van de Remonstranten", die toen te Amsterdam is opgemaakt, stelde dan ook op den voorgrond, dat deze, door v' hunne leer en handelingen, zichzelven reeds hadden afgescheiden van de rechtgevoelende kerken. Daarom, zoo was de redeneering, moesten de kerken hen nu ook laten varen. En ofschoon nog niet aanstonds bepaald werd, hoe men hen van de kerken zou losmaken, en er over den modus quo zelfs wel eenig verschil was ^), het beginsel zelf stond tochl wat later behooi'de Lansbergius geheel tot de Remonstranten. Daarentegen had bij andere «moderaten", die van harte instemden met de Gereformeerde belijdenis en die daaraan •waarlijlc gehecht waren, het zwaarste ten slotte ook het zwaarste gewogen; en zij hadden zich met beslistheid aan de zijde der Gereformeerden gevoegd. Slechts enlcelen bleven altijd nog weifelen, ooic zelfs toen ieder feitelijk reeds had moeten kiezen; of liever, aldoor zeggende dat zij bij de Gei-eformeerden behoorden, bleven zij in de keikelijke praktijk de zaak der Remonstranten bevorderen. Natuurlijk werden zij door de Gereformeerden dan ook ten slotte als tegenstanders aangemerkt. »Wy segghen", schreef Trigland, om te bewijzen dat ook de Haagsche predikanten la Faille en Lamotius «vande Ghereformeerde Religie in eenich puinct waren afgheweeckeu"; wij zeggen: «Opentlijck op den Predickstoel verklaren datmen staet in liet Contra-Remonstrantsghe gevoelen, ende ondertusschen inde Kamer vande U. H. Gecommitteerde Raden, de te voren meermael genoemde Resolutie aan te nemen, dat is klaar Jae ende Neen seggen" {Kerckel. Geschied., blz. 891 a). Eu daarom heeft raen, zooals de NuUiteyten enz. (Ed. 1622; catal. Muller, nr. 1939 en 1940) het van Reraonstrantsch standpunt uitdrukken, )>selfs de Predicanten, welcke van 't ghevoelen der Contra-Remonstranten waien, m a e r . , . . met hare Mede-broedei'en van 't ghevoelen der Remonstranten in vreden leefden ende dienden,.... gliehouden voor lauwe ende coude menschen, die glieen yver en hadden, niet soeckende, dan der wereldt gunste ende haer ghemack: jae wierden by eenighe gescholden voor huyrlinghen ende stomme honden, ende genoegh gehouden voor formele parthyen, om dat sy niet mede aenspanden tot ghelijcke onghebondenheyt van invectiveren, schelden, lasteren, condemneren, scheuren ende scheyden, maer soodanighe manieren van doen teghenspi'aecken ende bestraften. Daerom oock de Contra-Remonstranten haer soo wel doorgaens van die af sonderden, als van de Remonstranten selve, hare Kercken in Steden ende Dorpen doorwroetende, ende gheen i'uste nemende, sy hadden het oock daer in onrust ghebracht: doende een Lidtmaet, die yewers inghemiscontenteert was, wassen tot tliien, thien tot hondert, ende soo voort: de selfde gliematiclide Predicanten soo moeyelijck vallende," enz. (Dl. I, blz. 106). I) Het verschil betrof de vraag, of de gemeenschappelijlie «separatie van de Remonstranten" nu moest gereliend worden een fait accompli zijn, dan wel of zij niet op eens maar bij trappen geschieden z.iu; m. a. w. of de onderteekening der akte het begin daarvan was, of wel reeds het einde. Blijkbaar waren er onder de HoUandsche Gereformeerden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen