Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 58

56

BEGINSELVASTHEID TEGENOVER

UITWENDIGEN DEUK.

voormalige Amslerdamsche predikanten: Wat! geen kracht van wet! Wij, Gereformeerden, »wy segghen dat de Kercken-ordeninge byden Kercken authoriteyt heeft van den Ileere ende Geestelijcken Koninck Christo, ende volghens by vrome deghelijcke lidtmaten der Ghemeynte, ende by oprechte ghetrouwe Orthodoxe Predikanten haer behoorUjck aensien ende kracht heeft. Die Authoriteyt die haer de Ilooghe Overheyt geeft, is eene Politijcke ende dwingende Authoriteyt, dewelcke deKercke niet van doen en heeft, dan als zy, met exorbitante Leeraren ofte Litmaten, of andere wie zy oock moglien zyn, publyckelijck ende hartneckelijck soo wordt ghetroubleerf, dat die niet anders als door publijcke ende bedwingende macht konnen gecoerceert worden " ^). Zoonis toen in Holland gezien is, kan die beschouwing van het kerkverband zonder twijfel wel leiden tot een ernstig conflict, en de kerken kunnen dan zeer zeker wel in de verdrukking komen. Maar het is toen ook in Holland gezien, hoe dat niets vermag tegen den drang der conscientie. Juist de Amslerdamsche kerkeraad is daar bovenal een bewijs van. Het is in die jaren van strijd hem voorwaar wel eens bang geworden. En er zijn zelfs wel tijden geweest, dat hij in zijne principiëele gedragslijn bijna alleen scheen te staan, en dat het maar gelukkig was dat Wtenbogaert en Oldenbarnevelt te dien aanzien niet zoo op de hoogte waren als de Amsterdamsche predikanten. Jets daarvan, hoewel zeker niet alles, is in later tijd door één hunner vermeld ^); en hij voegt er dan bij: »My heucht nog hoe bekommert wy Predikanten tot Amsterdam te dier tijdt waren, somtijts met malkander, in droefheydt ende bekommernisse onses herten, tot of met malkanderen sprekende" — ja! en dan sprekende waarvan ? Of zij ook wat water in hun wijn zouden doen ? Of zij op het stuk van beginselen zouden transigeeren ? Of zij er wel alles aan wagen zouden? O neen! niets daarvan! Een Plancius, die op jeugdigen leeftijd in de Zuidelijke Nederlanden bij de kruiskerken had gediend, met voorbeeldeloozen ijver, onder allerlei levensgevaar, en zonder daarvoor iets te ontvangen, hij kon nu op zijn ouden dag nog wel eens weer in het open veld of in schuren optreden ^)!

1) Trigland, Kerckel. Geschied., blz. 822 b. 2) Trigland, Kerckel. Geschied., blz. 872 b. ^) Vgl. over Plancius. als dienaar des Woords bij de kruiskerken, b. v. het belangrijk levensbericht, dat Baudaert - van hem geeft in zijne Memoryen (FA. 4624), Boek XIV, blz. 84 vgg. waar hij o. a. schrijft: «Plancius wierd in den jaere 1576 tot het Predick-amt beroepen, ende gesonden, om in verscheydene plaetsen van West-Vlaenderen onder het Cruyce den ghecruysten Christum te prediken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen