Het kerkverband der Nederlandsche Gereformeerde Kerken, gelijk dat gekend wordt uit de handelingen van den Amsterdamsche Kerkeraad in den aanvang der 17e eeuw - pagina 38

36

6ËSCHE1FÏEI? TEöEU HET ARMINIANISMË.

maent" ^). Maar terzelfder tijd werd er ook gezorgd voor eene betere verdediging. En het zijn zeer zeker niet de minste van de toen uitgekomen boekjes, wier uitgave door den kerkeraad is beraamd of bevorderd, of aan wier samenstelling hijzelf een werkzaam aandeel genomen heeft ^). ') Eerstgenoemde, over wien, wat de hier behandelde jaren betreft, gehandeld wordt in de notulen van 18 Jan. 1601 (Protoc. UI, fol. 64r), 23 en 30 Mei 1602 (Protoc. Ill, fol. 80v), 6, 13, 20 en 27 Juni 1602 (Protoc. III, fol. 81r en u), 11 Juli 1602 (Protoc. III, fol. 82r) en 1 Aug. 1602 (Protoc. UI, fol. 82u), heeft aanvankelijk naar die vermaning niet geluisterd, maar haar daarna toch opgevolgd. Soortgelijke vermaning, die volgens besluit van 3 Mrt 1616 (Protoc. IV, fol. 161) door «Die Vant quartier" aan Mr. Vincent van Drielenburch zou gegeven worden, heeft, blijkens de pamfletten die deze daarna toch uitgaf, maar zeer weinig gebaat. Vruchteloos waren ook doorgaans de in deze jaren zeer dikwijls voorkomende onderhandelingen met boekdrukkers, die Remonstrantsche geschriften in het licht gaven. 2) Zoo is reeds den 24 Jan. 1608 ))in bedenckinge genomen ofmen niet en sal het boecxken Lutheri de Servo Arbitrio ouer setten int neder duijtsch, ofte anders, het hoochduijtsche exempelaer Laten herdrucken in cleyn formaet" (Protoc. III, fol. 180 r). Zoo is de verschijning van de in 1616 aan buitenlandsche Gereformeerde godgeleerden gerichte «Epistola Delegatorum classis Walachi'ianae" door den kerkeraad bevorderd, blijkens de notulen van 15 Sept. 1616: »D. Ursinus heeft Voorgelesen seker missive Vande Predicanten Van Vlissingen, meldende hoe dat .sy in ervaringe gecomen syn, hoe dat enige vande Staten D. Grotio belast hebben. Dat hij sal stellen Slatum controverskie inde kerklyke verschillen end deselue seynden aende uytlandsche Academiën end geleerden, om daerop te resolveren, of deselue differenten so groot syn, datmen malckandei-en daerin niet en soude mogen dulden end dragen: Versoecken Daerop t' advys deser kei'ke: offt niet nodich en waere de bovenss. Academiën end Theologanten te waerschouwen, op dat sy sender d'ander partye eerst gehoort te hebben, in haer Oordeel niet te seer en haesten, De sake in Communicatie geleyt synde is goetgevonden, dattet selue int werok sal gestelt worden" (Protoc. IV, fol. 178). En zoo heeft- de kerkeraad een werkzaam aandeel genomen aan de samenstelling van het in 1618 door Festus Hommius in het Latijn uitgegeven geschrift Monster Vande Nederlantschc Verschillen (door Johannes a Lodensteyn in het Hollandsch vertaald; Catal. Muller, ns. 1535 en 1536), blijkens de notulen van 14, 21 en 28 Sept., en 7 Dec. 1617 (zie hierachter Bijlage F), bevestigd en aangevuld door het getuige.iis van Trigland, die te dien aanzien schrijft: i)Op het goetvinden van die selve vergaderingen [van correspondentie], is den voornoemden Jacohis [nl. Rolandus en Trigland] Predikanten binnen Amstelredam, vanden Kercken-raet alJaer in last gegeven glieweest, te stellen seeckere Theses ende Antitheses, daer van de Theses souden begrijpen het gevoelen vande Gereformeerde Kercken over verscheydene poüicten der Leere, ende de Antitheses het ghevoelen der Remonstranten; genomen principael uyt der selver schriften, als oock eenighe Predikatien by den selven ghedaen, blijckende by suffisante ghetuyghenissen. Sulcx oock by den voornoemden verricht is gheweest, waer van men noch, des noot zijnde, een Copie sou Ie konnen thoonen [welke copie zonder twijfel hetzelfde stuk is als de »Leere ende Tegenleere", in 82 folio-bladzijden, welke nog bewaard is in het Oud-Synodaal Archief, nr. 4, 10], Dienende die voornoem[de] Theses ende Antitheses, orn te syner tijt behoirlijck te ghebruycken als liet noodich soude zijn. Ende heeft s'ch D. Festus zal: seer wel daer van weten te dienen in het boexken, by hem, teghen den tijt dat de Nationale Synodus tot Dordrecht soude gehouden worden, onder den tytel, Monster vande Remonstrantsche etc. uytgegeven" (Kerckel. Geschied., blz. 922 a). Blijkens het boekje zelf geldt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen