Mozaïsch en Romeinsch recht : eene vergelijkende rechtsstudie - pagina 80

,72

geten. Evenmin als gestrengheid en liefde elkaar buitensluiten, eischt barmhartigheid een bhndeUngs geven. Niet ieder wie hij was had op grond dezer plaats zedelijke aanspraak op de beurs van den rijke. . Straks wordt in de Spreuken van Salomo tegen borgen nadrukkelijk gewaarschuwd. Wie op de eene wang geslagen wordt, moet zijnerzijds eer bereid zijn, ditzelfde ook aan den anderen kant te dragen dan in bitterheid hierover ontstoken te worden, maar allerminst zeker beteekent bedoeld woord, dat het herhalen der aangedane beleediging schier moet worden aangemoedigd. Zoo nu ligt ook het verband tusschen het gebod tot leenen, gelijk dit in Deuteronomium voorkomt, .en de waarschuwing tegen borgen van den Spreukendichter. En last not least behoort tot de bepahngen, wier strekking was geheele verarming en maatschappelijk verval te voorkomen, hetgeen omtrent het recht tot lossing, en het herstel van de vorige toestanden in het jubeljaar bepaald was. • Van dit kunstig ineengezette samenstel, om de tegenstelhng van rijk en arm binnen niet al te wijde grens te houden, vindt men .,te Rome geen spoor, gelijk daar dan ook de bitterste armoede en schreiende ellende naast overmatige weelde bestond. Houdt het Mozaïsche recht met wijze maatregelen èn het zonder maat ophoopen van schatten èn het verzinken in het proletariaat tegen, zoo wordt daartegenover van Rome door von Ihering getuigd: „Nirgends ward der Reiche so leicht Millionar, der Unbemittelte so leicht Bettier als hier; nirgends war die G-ranzlinie zwischen beiden Extremen so schmal und so schwer zu behaupten; ein Schritt nach der einen oder andern Seite, und lawinenartig wuchs die Noth oder der Ueberflusz." *) Gansch ongelijken invloed, zoo vervolgt hij dan, had de oorlog op de verschillende klassen der maatschappij. Bleef het land van den arme in diensttijd onbebouwd liggen, dat van den rijke werd evenals in tijd van vrede, door slavenarbeid verzorgd, en dit verschil beteekende te meer, naarmate het tooneel van den oorlog meer verwijderd, en de duur langer was, gelijk dan ook met het invoeren van soldij in het jaar é06 v. Chr. getracht is dit nadeel eenigermate te temperen % 1) Geist des römischen Rechts, dl. II. 1, 4e ed., bl. 237. ^) Zie von Ihering, t. a." p., cll. I I . i, ie ed., bl. 2ê4.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen