Ideëel en reëel - pagina 65
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
63 de overheid. was en het recht had nedergelegd in eene wet. i) Het wetboek is de officieele uitdrukking van het recht in woorden. Nu is elke uitdrukking van het recht des te reëeler, naarmate zij meer nadert tot de idee van het recht. Daar is een bewustzijn van recht in de individuen, maar dit bewustzijn is door onkunde en egoïsme zeer flauw .en veranderlijk. Wordt nu de wet gemaakt als uitdrukking van het rechtsbewustzijn van een volk, en daardoor een groot deel van de onkunde weggenomen en het egoïsme beperkt, dan staat daardoor dat wetboek in realiteit hooger dan het rechtsbewustzijn der individuen, daar het meer de idee van het recht nadert. Maar nog reëeler wordt dat wetboek, wanneer het zich conformeert aan dat Woord, dat van Godswege zelf ons leert wat recht is.. Op louter relatiën heeft ook betrekking de zuiskundc en de theoretische mechanica. Milhaud tracht in zijn werk de, la eertitude logique te bewijzen, dat de mathesis niet zuiver logisch is, in zooverre de evidentie der axioma's niet berust op het contradictoire karakter van hunne ontkenning 2). Hij betwijfelt natuurlijk niet de waarheid dezer axioma's, maar hij beweert, dat zij geen zuiver logische is, en daarin heeft hij geen ongelijk. Wij zijn niet enkel ziel, maar ziel en lichaam, oneindig en eindig tegelijk. De voorstellingen, die wij door de ervaring verkrijgen, zijn eindig, wij lezen er echter meer in dan het eindige. Een cirkel, zooals de mathesis die definieert, komt in de natuur niet voor en kan er niet in voorkomen, daar de stof eindig is. Onmeetbare grootheden worden in haar
i) Zie voor dit punt Mr. T>. P. D. Fabius 1.1. pag. i6 envlgg. en pag. 34, en Dr. A. Kuyper, Heraut 1895. 2) Pag. 43: «l'evidence des axiomes vient-elle du caractère contradictoire de leurs negatives? La nécessité qu'ils comportent est-elle la nécessité logique, celle qui se reclame du principe de contradiction? — En verité, la reponse ne saurait étre douteuse."
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1896
Rectorale redes | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1896
Rectorale redes | 84 Pagina's