Evolutie of revelatie - pagina 16

14 moeilijk valt uit te maken, hoeveel historische kern uit de schaal dezer legende kan worden uitgepeld. Wat er van deze kern overblijft, hangt natuurlijk van het min of meer radicale standpunt van den onderzoeker af. Van Dillman 42) en Valeton 43), die het historische bestaan der aartsvaders niet onmogelijk achten, tot Stade 44) en Winckler 45), die zelfs het verblijf van Israel in Egypte en den persoon van Mozes naar het rijk der sagen verwijzen, loopt de lijn dezer evolutie voort. Laat mij echter, Uever dan de critiek op haar kronkelpaden te volgen, uw aandacht bepalen bij Wellhausen, die een bemiddelend standpunt inneemt en wiens invloed daardoor wellicht het grootst is. De oorsprongen van Israel Uggen volgens hem in het duister. Depatriarchen-verhalen zijn genealogische sagen, de aartsvaders heroes eponymi 46). Geen volk wordt immers uit één stamvader geboren. Maar evenals bij aUe volkeren de dichtende fantasie later den volksnaam als persoonsnaam opvat en uit dien persoon zijn bestaan afleidt (denk slechts aan Bato, den stamvader der Batavieren en Priso, den stamvader der Friezen) zoo hebben ook de bene Israel, om uitdrukking te geven aan him nationale eenheid en hun verwantschap met andere omliggende volkeren hun stamvader Israel en zijn genealogischen stamboom gefingeerd. In waarheid echter is Israel niets dan een conglomeraat van verschillende nomaden-stammen, die van Moab en Edom zich hebben afgezonderd; een tijdlang in Gosen, de Oostermark van Egypte, hebben gewoond; toen onder leiding van Mozes zijn uitgetrokken en by Sinaï een volksverbond hebben gesloten. Ze hebben daarna gezamenlijk Kanaan veroverd en zich daar met de spraak- en bloedverwante Kanaanieten vermengd. Op dezen historischen achtergrond nu toekent zich het beeld van de evolutie van Israel's religie af. Oorspronkelijk stonden deze nomadenstammen, gelijk van zelf spreekt, op het laagste peil der cultuur en in overeenstemming daarmede moet hun religie natuurgodsdienst, FetiscMsme en Animisme, vereerüig .van heilige steenen en boonien zijn geweest. Ahnencultus en Totemisme hebben toen den grondtoon van Israel's religie gevormd. en hun sporen reiken nog ver in Israel's historie na 47.) Een hoogeren trap bereikte Israel eerst, toen Mozes van den stam der Kenieten (of Kainieten) den dienst van Jahve overnam, die van dat oogenblik af Israel's nationale god is geworden. Oorspronkelijk was deze god, zooals ook zyn naam Jahve, („die door de lucht waait" of

i

!

'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen