Strafrecht en rechtsstaat - pagina 15

13

van Duitsche wetgeving te spreken. Het onderwerp is van algemeen strafrechterlijken aard, en van hetgeen in verband ermede in Duitschland wordt geschreven zal ik laten rusten wat bijzonderlijk op Duitsche toestanden betrekking heeft. "'T* De regel nulla poena sine lege stelt voor het probleem L \ van rechter en wet, van wetgeving en rechtspraak — een ^!^ I van de in deze eeuw meest besproken vraagstukken op het ^ I gebied der rechtswetenschap, een van de grondvragen voor de inrichting van staatsorde en rechtsorde. r De verhouding van rechter en wet, van rechter en recht, I kan niet algemeen geldend eens en vooral omschreven worj den. De verhoudingen hangen af van de in iedercn staat i )(^ ! geldende organisatie van het staatsbestuur. Een rechtsorde laat zich denken krachtens welke het orgaan, dat over toepassing der sanctie beslist, de rechter, ook geheel vrij naar eigen inzicht den rechtsnorm voor ieder concreet geval positiveert. Een zoodanige toestand mag primitief genoemd worden, hij zou ook eigenlijk niet een rechtsorde zijn; het ligt toch in den aard van het recht, en zal zich bij een eenigszins ontwikkelde rechtsorde steeds voordoen, - dat het een vorm aanneemt. Waar geschreven recht ontbreekt, leiden toch gewoonte en rechtspraak tot algemeene regels; wat in het eene geval als eisch der gerechtigheid erkend is, moet ook in een daarmede overeenstemmend geval als recht gelden. Volle vrijheid van den rechter zou een toestand zijn, waarvan de bezwaren overwegend zijn ^ en die met de idee van recht niet zou strooken. Van de rechtsorde mogen niet alleen beslissingen worden verwacht, maar die beslissingen moeten, zullen zij het recht verwezenlijken, berusten op, gericht zijn door, vaste regels, die door de rechtsgenooten gekend kunnen worden, en door hen, • ook zonder rechterlijke beslissing, tot richtsnoer van hun • handelen kunnen worden genomen. Eerst wanneer het recht is gepositiveerd, is het recht. De rechterlijke beslissing betreft een bijzonder geval; maar het recht is naar zijn idee algemeen en moet dus, om aan die idee te beantwoorden, "* ook buiten de rechterlijke beslissing bestaan.

\

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen