Het psychologisch moment.

Voor allen, die geroepen izijn. om leiding te geven^ ook ia het kerkelijk levens is het van het hoogste gewicht de pBycholoigische momenten (aielkuiidige oogenblikkem) waar te nemem.

Er breekt in de geschiedenis vaiak een tijdstip aan, waarop men laag; gekoesterde wenschea als met één

slag in vervulling iziet gaiaB, terwijl men er anders jaren en jaren vruchteloois voor fcan strijden.

De gesteldheid der .geesten is aam gestadige sohoanimeling onderhevig en na eens is zij meer vatbaar voor deize, dan voor gene idee. i

Wie „Realpolitiek" drijft, loert oniafgebroken op psychologische momenten, sclüet rzoodra hij de kans voior verwerkelijking van eenige gedachte gunstig «iet üit .zijn Bchuilhoefc on keert telkens met nieUwen buit weer.

Er .zijn menschen, wier leven in het volgen van zulk een tactiek opgBiat.

Zij kunnen niet .aelden op ongewoon succes bogen.

Toch vertoont hun loven gemeenlijk niet veel lijn.

De .zigzag der omstandigheden toekent er zich in af.

Zij arbeiden meer voor het oogenblik dan voo.r de toekomst. '

Dat mlag niatuurlijk het ideaal van den christen niet .zijn.

Hij heeft de eeuvrtge beginselen vain het Godswoord te propageeren, ook al is de tijd hem tegen.

Hij heeft één program af te werken, één doel in het oog te houden.

Maar dat sluit het acht geven op psychologische momenten niet uit. '

Integendeel.

Ook de tijden eijn van God.

En de kerk heeft .zich wel ter dege af te vriag: en, in welk getij izij , zich op het oogenblik bevindt en hoe zij de omstandigheden kan benutten om den voo.rtgang van Gods Koninkrijk te bevorderen.

Nu kan het niet ontke.nd, dat de dag van hedein voor ialle reformaties bij: uitstek gunstig is.

De jaren, die achter ons liggen, hebben veel oude gewoonten op eenmaal buiten gebruik gesteld.

Het leven heeft een aanzienlijke gedaantevenvisseling ondeiigaan. ,

Ook io.p kerkelijk terrein zijn nieuwe toestanden g; esehapen.

Waar men tien jaar geleden schier niet over denken dorst, gaat er nu .zonder noemenswaardigen tegenstand in.

Afschaffing van kerkoollecten, bijvoorbeeld.

Wie achtte dit denkbeeld aan het begin dezer eeuw vo.or venv6ze.nlijking vatbaiar?

Thans evenwel .zijn er onderscheiden kerken, die het reeds in praktijk hebben gebracht.

En met schitterend gevolg!

Waar er dan nog .z.ooveel in ons kerkelijk leven is, dat om verbetering ro.ept, late men de schoone gelegenheid voor re'formaties niet glippen.

Straks consolideert de toestand zich weer, zet alles eich weer vast en dan bemerkt hij; , die zijn tijd veronachtziaamde, dat hij den laatsten trein heeft gemist.

Elke kerk, die .zich nu niet beijvert om gezondei? veirhoüdingen te scheppen, miaakt .zichzelf rijp voor scheuring. Want izij blijft achter bij andere. Op den duur gaat izij haar achterlijkheid als het ware beschouvsren. Zij voedt ve.Bz.et tegen de kerken, die haar voorbij geschoten .zijn. Zij voelt Z'ich aangetrokken tot gemeenten, waar het conservatisme den toon aangeeft. En de breuk is er.

Onze kerken dienen zich hiervan ernstig, rekenschap te geven. ;

't Is door God aoo besteld, dat men op 't .ooigenblik aian oveiroude gebruiken, die bij onzen tijd niet meer passen, niet meer zoo vastzit. | i

Men toone de roepstem des Heeren, die daaruit tot ons komt, te verstaan.

Hiermee wordt natuurlijk niet beweerd, dat men alle omzichtigheid aan kant mag zetten of dat men met plaatselijke omstandigiheden geen rekening behoeft te houden.

Voonzichtigheid en takt kunnen nooit gemast.

Een ijver .zonder verstand werkte nog nimmer iets goeds uit.

Maar men k& n ook .zóó voorzichtig zijn, dat alles bij het oude blijft.

En dat is onve.riantwoordelijk. .

In dit opzicht zijl er bij onze fcerkeraden een heel het kerkelijk leven omspannende bezinning; .

Een wisse fout.

Wie in het kerkelijk leven misstanden ontdekt en daartegen zijn stem' verheft, merkt alras, dat zij niet zO'O spoedig uit den weg te ruimen zijb als hij misschien in jeugdigen overmo.ed wel meende.

Nu bezit niet ieder het noodige geduld om' zijin tijd af te vvacWen

Roeping is .om rusteloos den eisch des Heeren te doen hooiren, tegenwerpingen te ontzenuwen, op zwakke plekken te wijzen.

Hij! heeft het zich goed in te prenten: een boanl en valt ten eersten slage niet.

Maar in plaats daarvan kan menigeen zijh temperament niet meester worden.

Het duurt hem te lang.

Hij ergert zich aan de vele vooroiordeelen, waarop hij dn eigen omgeving stuit.

Dat maakt zijn to.om gaande.

Dikwijls bespeurt hij, hioe buiten eigen kling zulk een vastbonden aan overgeleverde gewoonten niet gevonden wordt.

Dat vervult hem met zekere ialoerschlheid.

En terwijl hij schterp wordt tegen eigen geloolsgeaooton, doet hij riiet zelden lief tegen hen, die principieel tegenover hem staan.

Wat kan hij zijn kerk om' hiaar gebreken geeselen en striemen! Wat deugt er weinig! Boe spreekt hij niet van haar als van een zinkend schip!

Daartegenover verbergt hij zijn waardeering tegenover andere richtingen niet. Hijl ontdekt er zooveel moois en mavolge'nswaardigs.

Dit nu is een. wisse foUt.

Het gctuigl van een verloren evenwicht

' Zeker, men behoeft zijln critiek op de eigen kerk niet in te slikken. Men mag er zelfs vrijmoedig mee zijki. Mta spele den zelfgenoegzame niet.

Maar men vergete ook niet het vele, waarin zij zich gunstig van andere kerken onderschteidt. Men trekke dat niet pro memorie uit. Doch noeme bet. Danke er Clrjstus voor. Worde et OiOtmioedig onder.

Onze Gerei'ormeerde kerken mogen ondanks a, l, wat er op aan te merken valt, gezien worden.

Dat priJikele om voort te gaan op den relormatorischen weg. IMet den meest mogelijlken spoed. In historischje Ejii.

Laat m'on net goede achter de gebreken schuil gaan, dan bezondigt men zich aan schromelijke eenzijdigheid.

Men doel tekort aan het werk Gods.

En aan den anderen kant zoeke m'en naar het waa.rheidselement in andere richltingen. Vrage, wat daaruit voor ons : tle leeren valt. Onthoude den M der bewondering niet. Maar valle ook hierbij'. • niet in overdrijiving. Late bij zijn beo'ordeeling het beginsel den doorslag geven.

Op het begiinsel komt het ten slotte aan.

Het beginsel raakt niet slechts de leer, maar ook het leven.

Het beginsel heeft ook een mystieke zij^ie.

En laat men het beginsel spreken, dan zal de echt Gereformeerde vanzelf zijin vooirliefde voor onze kerken sterk en ondulibelzinnig doen blijjken.

Dat mag.

Dat moet.

Dat as eisch van deugdelijke reformatie.

HEPP.

P. J. W. Klaarhamer.

Reeds iin ansi voaiig laumlmler haidden wij' ©en woo'ild van ïiaigeidachteinis aajn wijlen D'S. Klaarhamer willen wijlden.

Dan — hal: sterven van Dx. Kuypier bracht wij^ ziging in onZ'en opizet.

Wij hajnidel'den daatimtee stellig in den geest van Utrechts ^imeritusl-idienaar. , 0ok 'tij'dens zijn levien zou hij' gaannei afjln-iplaats aian ÏCiuype'r heibben aigeistaain.

Met 'Kila, ai'ham.èr is heen'gegiaaji een djer voornaajnlste 'neformaJtorisichei figuren uit '86.

Men heeft hem; weleens idien wfo'rmator van Zeelanid genoen^d. '

Hij wa|s een noian in stijl.

In CalviniBtiisichien 'stijl.

Stoer en tedder.

Onvervaard strijder vooï de waarheden GiadSi en tegelijk toever in de ©eniz, aaniheid, waardoor h!ij. gaa'me over het gen'aideleven splpak en een mysitiek type vertoionlde,

Al kon hij! iaaar het ons wil voorkoimen niet geheel ide veiranderiiniglen. van djen laatsten tijd meemaken, toich mag. hiji allerminst in dien conservatieven hoiek w.oï^dien gedrongen.

Hij wilide vo'listrekt niet bij' '86 blij'ven slaan.

In het laatislt va» zijln amhUstijld' ijveïdte! hij nog voor iingrijp.e|ni'de vetPajnideringen in zijn kerk, üii|© ook wetri'den aanjgeibracht.

Hoe 'zouiden wij| bij het werk der voortgezetlei retEormiatie mammen met een, oombinatiie van eigenschappen, als KlaaJhamer bezat, goed kunnen gebïui.ken!

HEPP.

Onvastheid.

'Schril steken in onzen tijd onvaste naturen tegen een mian als Klaarhamer af.

Zoowel an als buiten onze kerken duikt gedurig weer het verschijnsel van ambtsneerlegging op.

Pas nog brachten bladen het bericht, dat de iDokonde Dfe. Wi, .ss< , van Driebergen het ambt zou neerleggen, omdat hij zich jin de Gereft kerken niet meer thuis gevoelt.

Nadere tijding stelde het wel weer meer in onzekerheid of hij zal heengaan*) maar toch is dit een geval, dat bijlzonder de aandacht trekt.

Deze uiting van Ds. Wisse, heeft iets, dat verbluft.

Wat men van hem verwacht mocht hebben, dit zeker niet. ,

Algemeen liield men hem Voor te Gereformeerd, dan dat hij aan lossch'ouring zelfs zou denken.

En nu deelt hij mede, dat dit los.weekingispro'ces reeds 22 jaar heeft geduurd.

Al dien tijd heeft 'hjij alzop in een min of meer onvaste geestespositie verkeerd.

En zelfs nu staat het nog niet voor h'em' vas.t, wat hi'l doen moet.

Hij laat de mogelij'kheid open, dat hij nog op zijn besluit terugijomt.

Voor de kerk van Driebergen en de classis Utrecht is het thans zaak met vasten wil op te treden.

Na wat er geschied is', kan Ds. Wisse natuurlij'k niet predikant in onze kerken blijven zonder dat hij nader omtrent zijln bedoelingen en gevoelens wordt onderzocht.

Terugkeeren alsof er geen wolkje aan de lucht ware geweest, is met meer mogelijk.

Hoe diep zijn afwijking ingrijpt, of zij misschien niet tot de bmnenkerkelijke verschilpunten terug te hreagon is, kunnen wij niet beoordeelen.

Dat zal eventueel de classis Utrecht hebben nit te maken.

De berichten in „De Standaard'' doen net voorkomen, alsof Ds. Wisse dit een zaaJc acht, w.aarin hij gpiheel zelfstandig handelen mjag.

Zelfs werd er gemeld, dat hij alle beoordeelingen van zijh gewichtige daad naast zich zou neerleggen.

Maar zóó gemakkelijk gaa.t het toch niet.

Voorloopig schijnt het, alsof Ds. Wisse de richting van DB. den Hengst uitgaat.

Doch wie kan bij zooveel onvastheid zich aan een vo'orspeihng wagen?

Velen ih den lande zullen het betreuren, dat deze gevierde prf.diker op deze wijize van zich doet spreken.

Vooral waar het een man van zoo groote gaven betreft, wekt bel geval opschudding.

Maar dat het ook drijve om zich ernstig rekenschap te geven van het ziektebeeld in ons kerkelijlk leven!

Wij moeten tot meerdere vastheid komen.

En dan niet tot zekere overeengekomen vastheid.

Maar tot vastheid van binnen uit.

Tot vastheid, welke het resultaat is van geloofsworsteling.

HEPP.

*) Nog nadere tijdingen meldden, dat Ds. Wisse na een langdurige samenspreldng met zijn .kerkeraad besloot, a.s. Zondagavond afscheid ts nemen van de kerk te Driebergen. (Corrector.),

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen