De scheuring in het Leger des Heils.

I.

Niet geheel mag in deze.rubriek met stilzwijgen worden voorbijgegaan: de scibeuring, die voor"eenige maanden in het Nederlandsch territoir van het Le-' ger des Heils heeft plaats gevonden. Immers, het Leger des Heils is een van de oudste, merkwaardigste en grootste sticblingen op het gebied der Evangelisatie, welks gesehdedenis-len on twikkelin, g men niet zonder techade voor zichzelf kan negeeren. Het ontstaan van dit geweldige werk mag bij-de lezers van „De Refoirimatie" als bekend worden verondersteld. Hier zij slechts gereleveerd hoe William Booth, in 1852 ffis Wesleyaanseh prediker geordend, in 1865 eene ztelf& tandige Evangelisatie stichtte onder den naam' van „De Christelijike Zending", zulks omdat hij in de kerk voor zijn evangeliseerenden arbeid weinig steun vond. Na 12jaar arbeidens in de Londensche achterbuurten met neventakken in gansch Engeland en Schotland, gaf hij' aan zijne organisatie den eigenaardigen Legervorm, ging strijden „onder de 'Vlag" 'en nam zelf den titel aan van „generaal". Groote bekendheid gaf hij aan zijn werk, "door de uitgave van zijn O'Qtro'erend boek „In Engeland's Donkerste Wildernissen en De Weg ter Ontkoiming." Het verscheen in de dagen, waarin de O'ntdekkingsreiziger Stanley de geheimien van Donker Afrika' voor het publiek schilderde. De mienschen rilden van spanning — daar stond Booth 'op 'on wees op het feit, dat in de onmiddellijike nabijheid der Londensche dames en heeren wildernissen waren, niet minder verschrikkelijk. Hij onthulde voor hen Êagt-End en White-Chapel, waarvairr de brave .Lo'ndenaar minder wist dan van Afrika of-Indië, ja minder dan van de planeet Mars. Aldus opgesclhrikt, gaf men genera-al Bo'Oth gehoor en zijn werk kon zich uitbreiden. Dit bo'ck versicheen in 1890, toen het Leger zich reeds geweldig had vertakt, [n 1880 werden officieren naar-A-nierika en Australië gezonden, in 1881 vestigde - mien zich in Frankrijk 'en Zwitserland, in 1882 volgden Zwedenr Canada en Indië, 1883 Nieuw-Zeeland, 1887 Holland en Denemarken, 1897 Java enz.

Het typische van het Leger des Heils bestaat in: lo. Zijn éénhoofdige leiding: de generaal heersobt volk'omien oppermachtig. Deze éénhoofdige leiding is onveranderbaar.

2o. Zijne organisatie, waarin aan iederen soldaat een taak wordt opgedragen, ja, in het bijzonder geredde schip breuk-el i'ngen des levens als dronk-_ aards, slechte vrouwen, gevangenen, terstond .aan het reddingswerk moeten deelnemen.

3o. De belangrijke plaats, die de vrouwen in bet leger vervullen. Aan de spreuk' „Laat de mannen werken 'en de vro'uwen „weenen" is radicaal een einde gemaakt; hooge rangen, als „brigadier" en „kolonel" worden door vrouwen bekleed, die alzo'O over een talrijk corps mannelijke soldaten en off-iciieren te conimandèeren |iebben.

4o, De nieuwe methode van evangeliseeren, die bet invoerde; ' door bet ruime gebruik maken van zarig en muziek.

5o. De taaatschappelijke hulp, die het immer aan de 'geestelijke verbond-in de gedachte, dat bet „moeilijk is om iemand te redden, die koude voeten' heeft".

Natuurlijk zou 'or ontzaggelijk veel meer zijn te zeggen. Ik geef eclbter slechts een kort resumé. Er is genoeg lectuur over bet Leger verkrijgbaar voor beUj die bet nader willen bestudeeren. Het leven van den generaal en zijne opofferende vrouw „Catherine Mumford", de „Moeder van bét Leger des Heils" is interessant geno'c'g om het eens te bestudeeren.

Geheel ongeschonden is „la grande Armee" niet gebleve'U. Het Aimerikaansche gedeelte heeft zich O'nder bevel van één der zonen van den generaal van de 'm'oederorganisatie afgescheiden. Wellicht zijn wel meerdere neventakken o-ntstaan, die niiOt de internationale aandacht hebben getrokken. In dit artikel wil ik u slechts bezighouden met de verhoudingen in ons vaderland.

Voor 'pl.'m. 5 jaar is in Amsterdam gesticht bet „Nationaal Reddingsleger" onder leiding van Majoor-Woortma'n. Er zijn naderhand enkele corpsen bij-'geko'm'en, maar ibet beeft 'bet 'O'Ude Leger niet verdrongen, - ja, is ook niet als een ernstige concur­ . rent te beschouwen. Daarbij is het — voor zoover 'mij bekend is — ook nimmer agitatorisch tegen de aorspronkelijke organisatie opgetreden.

Geheel anders staat het met bet voor eenige m'aanden gestichtte Nederlandsche Leger des Heils. Het staat onder bevel yan een der bekwaams'te 'hoofdofficieren van bet Le'ger des Heils met 26 dienstlaren, namelijk Brigadier G. Maste. En bet is terstond aangevangen door pers-artikelen en groote openbare vergaderingen de organisatie, die men verliet, aan te - y-allen. Als doiel van deze agitatie bedoelen Mas'te en .de officieren, die met 'hem uittraden, óf het Leger tO'L hervorming te dwingen óf definitief in de eigen O'rganisatie te geven, wat men tevergeefs van hot L.. d. H. verlangde. In eene openbare vergadering in „FrasCati" te Amsterdam, formuleerde Brigadier Maste zijn bezwavea O'ngeveer aldus:

lo. Er mo'et eene andere bestuursvo-rm komen. De generaal is nu bekleed met een macht, die niet aan eenig mtensch to'eko'mt, maar alleen aan God.

2o. Het L'. d. H. moet zich aanpassen aan de nationale opvattingen. Vanuit Londen kan mien niet 'b'eoordeele'n, wat voor Holland geschikt is.'Bijna 35 steeds wordt bier als ko^mimandant een buitenlander benoemd. Brengt men bij den generaal bezwaren in, 'dan is het "steeds-„No discussion": geen discussie.

3o. Er nioet medezeggingschap' komen van offici'eren en soldaten, b.v. jover 'het besteden van gelden. Geld, dat vo'or Holland is gegeven, mag niet naai Engeland gaan. D'aarom stelt Maste zich voor. - een hoofdbestuur 'uit-hoofdofficieren en verder afdeelings-'en districtsbesturen, waarin allen van den' rang .van sergeant af medezeggingschap hebben.

4o. Er moet meer kennis aangekweekt worden, zooweel van geestelijke dingen als van wetten en m'aatschappelijfce vraagstukken. Nu b'eteekent de opleiding niets. Immers, men is slechts pion op het schaakbord en heeft daarom geen groote kennis noodig, slechts strikte gehoorzlaamheid, ja, automiatisch•volgen is vereischt.

5o. - Het maatschappelijk werk mag niet misbruikt, worden voor sectarische propaganda. Het mag niet hoofddoel 'zij-ri heilssoldaten te maken. En mten werke samen met andere lichamen. Nu werd leen soldaat, die naar de Ned. Tentzending schreef om in zijn wo'onplaatis te komen arbeiden, van de rol geschrapt. .(Het is levenals bij een kerkelijke tuchtzaak mo-eilijk te beoordeelen of zulk een bewering juist is of slechts door den betrokken persoon wordt opgegeven!)

Dat zij'n de voornaamste miO'tieven, die tot scheuring hebben geleid. Inmiddels beeft het nieuwe Leger den practiscben arbeid aange-vangen. Het beeft in Amisterdam een zaal geopend, is op de Nieuwmarkt met istraatprediking begonnen en heeft - een aanvang gemiaakt met het barmbartigbeiidswerk. Ook in Den Haag en Ro'tterdam-'heeft men de beschikki'n; g over een gebouw gekregen. D'aarbij is 'men bezig een controle-co-mmissie te vo-rmen van buitenstaanders, die de financiën zullen CO'Utroleeren. - en Avaarop eventueel O'fficieren van het Nederlandsch Leger "des Heils-^^gjUen kunnen b'èïoepen. '^^^%*

Ik wil in de allereerste plaats den aanval van Maste op de - organisatie, welke bij-verliet, op zichz'olf bezien. Het is altij'd straks nog vroeg genoeg om den kerkelijken bril op te zietten. Zo-o objecti'ef m'O'ge'lijk beschouwd, noem ik den aanval van Brigadier Maste verbïjste'rend. Zoo schijnbaar stc'rk als zijne bezwaren z-ijn^ zo'.o zwak worden zij in zijn banden. Immers, hij sticht zelf ©en... leger. Met enkele getrouwen niaakt hij eene sti'chüngsacbe O'p, verdeelt de raiUgen en zet dan de poort open. "VVanneer mèn op de-mociratis-chen grondslag wil arbeiden, dient imen toch vóór alle dingen demo'cratisch te beginnen. Zoo'als ik zeide, de gansche Leger-idee met Tlag, u'nifO'rm en rangenstelsel, heeft ineii overglenomen, maar het zal zijn een „demo'cratisch leger". Wat dit-voor 'een ding is, wil m'ij 'niet recht duidelijk wo'rden. Een democratisch leger is naar m, ijn gedachte een vierkante cirkel.. Het iis 'cen paradepaard, miaar geen oorlogsros. Mèt den legervor'm is de gedachte van éénhoofdige leiding onafscheidelijk verbonden. Eenmiaal deze. vnjz-e van organisati'© aanvaard jbebb'ende, kan men niet anders. B, oiotb was consequent, Maste is het niet. En het is oarredelijk en - o'nbillijk de bezwaren, die hier uit voo-rtvlo'cien, aan heit L. d. H. te verwijifcen. De practisc'be voordeelen zullen biji ziulfc eene wereldo'rganisatie rijkelijk tegen de bezrwaren iOipjwegen.

Er is in deze scheuring iets ko'misch. Booth iTioemide 'zich generaal en hij' was 'het par droit de 'naissance. Hij-droeg de generaalstrekken in zijn sprekenden, trotschjen kop, Mj' sprak m'et autoriteit, hij maakte vorstelijke veiroveringen. Brigadier Maste is O'ntegenzeggelijk ©en knap man, die op maatschappelijk terrein speciaal in bet werk der reclasseering zijn sporen Jieeft verdiend, m'a'ax hij is evenmin ee-n generaal als Hr.JVIrs^., Zeeland een p'Orlogsschip. ••^^^•

Maar in deEie sche'UJing is bomëfiat iets tragisoh, iets stui tends. Het L. d. H. is eene wereldo'rganisatie. Nu nemen enkele menschen bijna-o-ngewijzigd naam en unifo'rm over. Dit is niet nobel. Het zou alleen te verdedigen zijn als de nieuwe organisatie werkelijk nationaal was. Nu wc'kt het bij' den buitenstaander tegenzin.

En 'eindelij'k valt in deze scheuring dit te beti-euren, dat nieuwie splitsing is gekomen in de rij'sn van hen, die do'n Naam Gods noemen en dat van - een gesloten fi'ont tegenover de wereld minder sprake is dan ooit.

In een volgend artikel ho'op ik de zaak meer van eigen standpunt uit te belichten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen