De Christelijke Opvoeding en de moderne kultuur.

V. (Slot.)

Wij ouderen, wij beklagen het ons, dat we in vroeger jaren niet nog strenger keur toiepasten, ' op wat de leerlingen lazen. „Zelf-keur" is al mee van de slechtste. Laten ouders en verdere opvoeders zich voor deze zelfbeschuldiging vrijWren. De ziel der kuituur is de kuituur der ziel.

Die grens der matigheid stellen we in de kleeding onzer kinderen. Want naast de verleidendëi macht van het woord, stelt'Satan in de moderne kuituur de prikkeling van den wellust. Alle oneerbaar gewaiad moet - ^ hoe moeilijk het ook valt tegen de mode in te gaan —• bestreden worden.

Die grens stellen we in de jacht naar het geld. Onze kinderen moeten weten, dat Mammon een afgod is. De Zondag Wijft ons heilig en buiten de zaken. Wij leeren ook in de opvoeding geven van het eigene-aan God, aan Zij'n dienst, .aan Zijn armen.

Allerminst laten we toe onbeperkt toe te geven aan den harts-tocht van spel en sport. De uitwasseii van den modernen tijd zeggen genoeg, om met de uiterste behoedzaamheid de beoefening van d« sport toe te laten en van meet .a, f tegen naiionale en internationale matches, wedstrijden enz. op to treden. Spel moet ontspanning blijven. Ze is-middel tot verkwikking, , levensdbel kan noch mag, ze zijn. De sportmaniakken zijn ver van het koninkrijk Gods.

Deze strengera-opvoeding zal strijd geiven. Maar we zijh niet voer' ©ns gemak opi deze aarde. Laten, de weldenkende ouders zich m.iaar nauw aaneen-sluiten, om zoo.> een macht tegen veldviinnendg! verslapping van-Godsvrucht em zedelijkheid te vormen. Nergens-. lejaen we van. een der Bijbelheiligen de bed© om meer 'der wereld gehjkvorr mig te zijn. Web klinkt door heel de Schrift:

Ach, blijJL met Uw geriaade Heer Jezus ons nabij. Opdat ona nimmer schade Des boozen heerschappij.

We hebben, in de opvoeding, onze.kinderea, klein. en groot, er van te doordringen, dat de dienst Godes een heerlijke dienst is, ma.ar dat. zij, , die den. Naam. des Heeren noemen, doch niet afstaan, van. ong^ rechtigheid, zeer hebben, , te vreezen, voor hunner ziele zaligheid. De moderne kuituur geeft aanleiding te over om aan.de goedwilligheid, der zwak, , beid in het „Vrede, vrede en geen. gevaar!" het, zwijgen op te leggen.

En bovendien, wat. bereiken ziji, die• opgaan, in; de moderne kuituur.. De-kunst, in. haar menschelijk-reinsten vorm, zij edelst kind der kuMuur, staat, toch maar aan de peripherie van het zieleleven.. Michel Angelo, de groote, die voor dè-kimst leefde, , klaagt in zijn aandoenhjke sonnetten, , dat.de eeredienst der kunst hem. geen. tijd liet. voor eeuwig? ; dingen. En Mendelssohn, schr-ijtt aan. een. vriené, over den dood, zijner moeder, dat hij, ^ aan. dal sterfbed heeft gezien> hoe nietig ook de kunst, was, hoe dor en. lediig zij' de ziel. liet. en. hoe.nu slechts de blik op.-föod.hem.troosten! kon.-Hoeveel armer dan.deze. kunst is, de moderne kiütuur.. Dat toekent Prof. Is., Yan. Dijk. zoiQi, schoon, als hijj wijst op „den Veerman" vaai Emile Verhaeren. Bitteren scherp is de schildering. Na. onm'ensohelijfce in: s.p, aiming, een. worsteling van uren^ tegen, de-(X^y tuimelende golven, al koortsachtiger, , al. 'wanhfc piger, en nadat hct, stuur van. de.-h.ooi. is-weggeslagen, riem. na. riem. is gebroken, en. w.eg^espould naar zee, , zj.t de veerman, als .met gebroken. Iend.ensia neer. De armen, vallen. sla.p, langs hem. h.een.. Stom geslagen, wacht hij af wat. komt. Zijn boott stoot De oever is bereikt. Hij' ziet achter zicdi...... o.ra te ontdekken, , dat. hij. jrog. steeds, ig, aajj^ diea kant, dien hij verliet.

Dit waagt, 'de, - Gemeen.te' Gods^ te z; ^gea van j ieder , die de •v; e-rlossiiig in Christus niet iseat, en '• van de kul tuur zijn h.eil verwacht.

Hij blijft ook. bij d.e.. ongelooflijkste iasgianninf aan de n. kant, waar h; ij' s-fe.asait. De (ge-, meente ^, elf raag echter jubelen vain een overgezet zijii ia. het koninkrijk van. den goon van ; Gods liefde.. Eerst i.u. datt Rijk verkrijgt - de kuituur , : haar volle^. ja eeuwige beteekenis.

Té midden van de kultunr, die Gojdi verlaat mogea l we het kind in. geen geval wagen. Maiar het behoeft, ! ook niet.. 0, nze pa: ed.a"gogische besehou'wingen moeten in menig e«5i? icht een, grondige herziening oa^-l dergaan.. Eén van de fouten is, dat we veel te vee] i individueel hebben ge4acht. Onze handboeken zij^ j eenzg-dig individualistisch. Ia Christus vinden fte \ eenhngen hun beteekenis. Samen zijn ze eeu in j Hem.. In dese eenheid der vielen, ligt'de oplossing; der vraag, hoe de Christelijke opvoeding staat; tegenover de moderne kuituur. Do Chris.teahei, d i als eenheid gedacht en riiet - da enkeling, tnoet cla.i kuituur zich assimioeeren. Deze toóh is met zooiv.eel.; zonde gemengd, de terreinen van het heilige e-n on-! heilige, ja - demonische, zijin zooi over eJkaar been \ geschoven, dat alleen de door God bijlzond^erbegena-; digden, die op hooge pla.atsen zijh. gezet, veid.edigend' en aanvallend, veroverend, bouwend eiT bewarend ze kunnen betreden. En dat enkel, als ze staan in, de volle wap'onrusting. De strijd gaat tegen de booze' machten onder en boven en om en in ons. Hij is; zoo geweldig. Het pantser der gerechtigheid, het. schild des-geloofs, de helm der hoop, het zwaart: des .Geestes mogen niet o-ntbreken. Maar alleman, | die bloode en versaagd, mat en moede, krank ol' zwak is, hij wage zich niet. Hij blijve bij Vader. thuis. A'lerminst zendt men kinderen naar de 1)6-\ dreigde grenzen.

De-Christelijke opvoeding heeft te waai'scliuw«J^ ook de. rijpende jeugd. Te' velen hunner wagen ziel" in lichtvaardige luchthaitigheid in het veld, z(M^ naamd om de wereld voor Christus-te veroveren, maar ach, ze hebben geen gevVeer in dezen stti], ''i en worden zelf gevangen genomen.

We hebben te weinig kloekheid eii enthousiasfflö; van belijden in onze gezinnen, dan dat we niet m^'; groote vreeze de jongeren de wereld zien biTin^l trekken.

Heeft Jesaja 5 ons niets te zeggen? Gelde van de gemeente nimmer dat de „edele" wijiistok wildgroei, kleine, zure bessen, ja ontuig oplevert, opdat het oordeel der verwildering niet over haar kome.

Iets meer van den ernst van Bunyan's Christen zal aan Gods koninkrijk ten goede komen. ]n de stad IJdelheid, met haar kermis, deel van ^e wereldsche kultuur, is Getrouw gedood.

We nemen de vrijheid inzake de Christelijke opvoeding te zeggen w-at Dr Waterink in zijn refera.at: De Kerk in de Stad en op het Platteland" co-nclu-(ieert: „Zal 'ze haar doel treffen, dan moet ze staan midden in haar kultuuromgeving. Dan mag ze wat de kultuur aanbiedt niet maar kritiekloos aanvaarden, doch heeft ze 'de taa, k, invloed te oefenen. Zóó kan ze.de stage strooming van het leven, dat uit God is, door de bedding van het cultuurleven leiden."

De kritiek ga over het vreeslijfc zondige (der moderne bescha, ving, ze ga ook over de jeugd. Ze moet te barer tijd — in Israël was dit niet voor het dertigste jaar — de wereld in. Taak ran maximale moeilijkheid is: mede doo-r de opvoeding ze zoover te brengen, dat ze in den strijid der verlokking sterken tegenstand bieden. De strenge opvoeding bereikt hierbij vrij wat meer dan de slappe. En velen onzer kinderen komen, in weerwil van goede opvoeding, toch nóóit zoo ver. Voor hen trekke het Christelijk samenleven de beschermende muren van het Christelijk vereenigingsleven op. Uit de wereld gaan, kunnen ze niet. In de wereld ze te zenden, zou ze wellicht doen vallen. Daarom moet de aanraking met de moderne kultuur in haar meest brute vormen, veel meer nog dan thans geschiedt, ze worden gespaard.

Het is beter zonder spoxt, tooneel en opera den hemel, in te gaan, dan .als volledig ontwikkeld kidtunrmensch verloren te gaan.

De ernst van de bede: Leid ons niet in verzoeking' hioet blijken in het mijden, ja vlieden van de bekoring.

Die het doet, heeft het goede deel gekozen. Want Gods genade is groot en zijn gerechtigheid pneindig. Donkere tijden wachten de belijdende Christenheid. Maar in het laatst der dagen zal over de kultuur als ze met Karl von Hase niet verstaat:

Alles hat sein Zeit Der Herr der Zeit ist Goft, Der Zeiten Wendepunkt Christus, Der rechte Zeitgeist ist der Heilige Geist de droefste donkerheid neerzinken.

Dan zal in bange benanwienis het Seïr der kultuur roepen tot het Israël der behoudenis op den wachttoren: Wachter! Wachter! hoever is de nacht? En teleurstellend zal het antwoord zijn: Morgen komt, en ook nacht. Immers: Genade spreidt haar morgenrood, maar ze is doorbroken door voleindigde zonde.

Zal de kultuur luisteren naar de opwekking van •den Christen-wachter: Wilt giji vragen? Vraagt! Komt andermaal weder!? Zal ze God in Christus leeren aangrijpen ?

Zoo niet, het zal zijn, dat ze vrede noch dagera, ad meer zal hebben.

Maai: hunlieden, die den Heere vreezen, zal - de Zonne der Gerechtigheid opgaan en een der stralen v; an die Zon is de kultuur. In het licht dier Zon nullen ze eenmaal in de stad, wi^r poorten, ja fondamenten paarlen zijn, en waarbinnen de Koningen hun en der volken ©ere en heerlijkheid brengen, in die stad zullen ze de breedten der aarde, de diepten der zeeën, de hoogten derheemlen doorschouwen. — Nacht zal er niet zijn. De levensboomen geven er twaalf maal elk jaiar hun vrucht Heerschen zullen zij er in alle eeuwigheid.

Dat is de winst der rijkst denkbare kultuur, die < Jod geeft aan hen, die' hier in gehoorzaamheid aan hem, zich ontzeggen de zondige genietingen, die aan dé moderne kultuur inherent zijn.

Is onzer dit geloof? Dan zal de Christelijk, le opvoeding aan onze kinderen leeren, met groote-n dank ^.aan God veel van wait de wereld biedt te aanvaarden en te genieten, doch met nog grooter reserves voor, ja absolute onthouding van al Wiat zelfs den reinen niet rein kan zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen