Een oplossing voor het vraagstuk der Jaugdlectuur?

't Is op het oogenblik weer de tijd van den boekenstioom en als steeds is er onder wat nieuw verscheen weer veel lectuur voor de jeugd.

Daarom is ook nu weer urgent de vraag naar boekbeoordeeliug, die tegen het einde van ieder jaar aan de orde van den dag is, en vindt men in de pers allerlei kortere en langere artikelen over het kinderboek. Wie daarvan een interessante bloemlezing wenscht, leze het Novem-bernummer van „Do Zondagsschool", dat aan Jachins jaarlijksche boekbeoordeeling (die voor veel ruimeren kring dan dien der Zondagsschoolbesturen alleen van beteekenis is') eenige algemeeue beschouwingen doet voorafgaan.

De achtergrond van. deze vraag om boekbeoordeeling is de overweging, hoe men in d© veelheid van kinderboeken den weg vinden zal, die voor •eigen kring, of, nauwer nog, voor eigen gezin, de juiste is. In de afgeloopen weken had ik eenige koeren met ouders van opgroeiende kinderen een gesprek, waaruit bleek, dat men in het gezinsleven telkens weer voor deze moeilijldieid staat. Vooral in de steden, waar ©en boekwinkelbibliotheek voor enkele centen per week de loesgragei jeugd van lectuur voorziet, is de quaestie van het leesboek een probleem voor d© ouders, di© ten opzichte van den geestelijken welstand van hun kind niet zorgeloos zijn. Zelf hebben ze niet altijd gelegenheid eerst het boek, dat meegebracht wordt, in t© zien en zelfs al zouden ze dat wel kunnen, doen, dan hebben ze nog niet d©n invloed op de keuze van lectuur, dien ze zouden wenschen. En wie maar even, zelfs slechts heel oppervlakkig, weet welk een macht in dezen tijd het boek is, beseft, hoe noodig zulk ©en invloed is.

Een quaestie dus uit de levenspractijk van allen dag. Veel is daarover te zeggen. Want bij de beoordeeling van boeken voor de jeugd komen verschillend© factoren in het geding en moeten van weerszijden eischen worden geëerbiedigd. Maar aan den anderen kant dringt de nood tot een practische oplossing, althans tot ©en practische beantwoording van de vraag: v/at moeten d© ouders van onze christelijk© gezinnen doen, om den kinderen boeken te verschaffen, die ze met genoegen zullen lezen en zonder bezwaar kunnen lezen? En 'tis met het oog op deze practische zijd© van de zaak, dat ik een middel zou willen bepleiten, dat, mits met zorg toegepast, hier inderdaad een oplossing brengt.

We hebben onze christelijke scholen. En aan di© scholen ons christelijke personeel, dat zijn taak breeder ziet dan alleen het bijbrengen van nuttige kemiis, dat zich van een roeping vooral ten aanzien van de geestelijke belangen der kinderen bewust is,

Welnu, deze scholen en hun personeel kunnen hier helpen in de stichting en het beheer van een schoolbibliotheek. En dan niet als een particuliere liefhebberij van het hoofd of van eenige onderwijzers, maar als een officieel, aan de school verbonden instituut, door het bestuur der school in het leven geroepen.

Dat bestuur zou dan jaarlijks een bedrag moeten uittrekken voor den aankoop van boeken, of, als de eigen midd©l©n der school dat niet toelaten, onder zijn auspiciën een door de ouders gecontribueerd fonds moeten stichten, bestemd voor een schoolbibliotheek. In elk geval, het bestuur als 'tofficicele lichaam zou achter deze zaak moeten gaan staan en haar ook direct moeten betrekken in zijn beheer, zijn toezicht, zijn belangstelling. En dan kan aan het hoofd of aan ©en der onderwijzers worden verzocht (desnoods tegen eenige vergoeding) zich met de zorg voor deze bibliothoek te belasten. Dat wil zeggen: een van de leden van het personeel moet zich als taak toegewezen zien, de bibliotheek van de noodige boeken te voorzien. Men zoek© voor dat uiteraard veeleischende werk bij voorkeur iemand, die in deze richting belangstelling blijkt te bezitten, maar drag© hem dan ook op, zich terdege op de hoogte te st©ll©n van den inhoud der verschijnend© jeugdboeken en hun geschiktheid als jeugdlectuur. Hem staan daarbij ten dienste verschillende periodieken („De Lectuurgids", „Bocikenkeur") recensies in kranten en tijdschriften, bibliographieën, e.d. en dez© hulpmiddelen moeten hem worden verschaft. Maa.r dan gelde voor hem ook de ©isch, dat' er geen enkel book in de boekerij der school wordö opgenomen, waarvan hij d© geschiktheid-in-'t algemeen niet óf door eigen lectuur öf op het gezag van een betrouwbare recensie voor zijn rekening nemen kan. En overeenkomstig den aard van de school en het ontwikkelingspeil der leerlingen stelle hij zijn bibliotheek samen. Hij profiteere van goedkoop© aanbiedingen, veilingen, e.d. om zooveel mogelijk boeken te kunnen aankoopen ©n het bestuur stelle een zoo groot mogelijk bedrag t© zijner beschikking. ZoO' kan ontstaan ©en uitnemende, goed geoutilleeide schoolbibliotheek, die van het eerste tot het laatste nummer boeken bevat, welke zonder bezwaar onzen kinderen in handen gegeven kunnen worden.

De voordeelen van zulk een schoolbiblioüieek zijn vele. Ik stip ze even aan, om met te meer klem het denkbeeld te kunnen propageeren.

lo. de voorwaarde voor alle en in 't bijzonder voor christelijke paedagogiek: dat gestreefd worde naar een zooveel uiogelijk kennen van de individueel© geaardheid va, n het kind, sluit precies aan bij den eisch, die voor alle beoorde©ling van lectuurgeschiktheid geldt: men moet de(n) persoon kennen, wie(n) men een bepaald boek aanbeveelt.

2o. hiermee in direct verband: de schoolbibliotheek kan, op grond van wat de onderwijzer weet (of van zijn collega's vernemen kan) omtrent het kind, zijn karakter, zijn aanleg, zijn omstandigheden, aan den jongen lezer het boek uitleenen, dat voor hem het goed© boek is. Positief werk dus.

oo. de bibliotheek kan het gegeven onderv/ijs steunen. Boeken kmm.en worden opgenomen, die uitbreiden en illustreeren wat d© onderwijzer in zijn les heeft behandeld. Historische, aardrijkskundige boeken, de mooie en moderne boeken over dieren-en plantenleven, enz. kunnen op deze wijze den belangstellenden leerling in handen komen.

4o. de 'bibliotheek kan den smaak der jongeren voor ontspanningslectuur op een goed peil brengen, door — stellige voorwaard© — j)rettig©, pittige, spannende ontspanningsverhalen in ©en flink aanta] op te nemen, maar te weren het veelszins ..z.outelooze gedoe van vele moderne jeugdboeken, de dwaze avontuur-overdrijving en ongezonde moderniteit.

5o'. haar bestaan ontneemt aan de jongeren, het thans tegenover de ouders maar al te vaak uitgespeeld© argument, dat dit oi dat boek van schoolwega is aangeraden of zelfs ter lezing is opgegeven. D© waarheid van dit, dikwijls onder hoofdschudden door vader aanvaarde argum©nt, is onmiddellijk te controleeren.

En nu de ouders. Die voeren thuis den regel in: geen boek wordt in huis g©bracht, dat niet van de schoolbibliotheek afkomstig is (behoudens dan natuurlijk zulke, di© ze zelf him kinderen cadeau doen of ter lezing geven en waarvoor ze dus zelf de verantwoording dragen). Het stempel der bibliotheek moet staan in het boek, dat h©t kind van elders meebrengt. Dat kan toch elke ouder, hoe bezet hij ook moge zijn, controleeren en die controle kan hem dan waarborg zijn, dat liet boek goed is, of beter, niet verkeerd. En voor de rest: geen ander boek wordt toegestaan. Ergens las ilq, dat het de groote eisch van dezen tijd is, dat de ouders tegen hun kinderen „neen" zeggen, als zij me& nen, dat daarvoor reden is. Welnu, dat „neen" gelde voor alle boeken, di© niet zijn verstrekt door de bibliotheek der school.

Omgekeerd hebben zij dan ook de taai te zorgen, dat deze bibliotheek toereikend is en aan de vraag der jongeren kan voldoen, dat is dus, z© mooten het Bestuur in staat stellen den onderwijzer-bibliothecaris van het noodige geld te voorzien. Hier ontheft de school hen van een arbeid, dien ze als noodzakelijk zien, maar zelf niet kunnen doen, doch dan dienen z© óók de school dien arbeid mogelijk te maken. Ook achter deze gedachte staat ten voUe het principe, dat we voor ons onderwijs huldigen: de school ©en zaak der ouders, ©n ©©n goedei, eigen bibliotlieek van de school is in d©z©n tijd zeker niet het minst belangrijke middel om haar te doen zijn, naar het woord van Da Costa, „een evangeliezout (dat) van on-en bijgeloof een dierbre jeugd behoudt".

Men overweg© deze gedacht© eens èn als schoolbestuur èn als ouders. Hier en daar heeft men reeds ten dezen de hand aan den ploeg geslagen en wat ik er van gezien heb en door eigen ervaring van weet, is, dat deze bibliotheek van de school, mits ze met kennis van zaken wordt beheerd en ruimte laat aan de belangstelling der kinder©n, een voortreffelijk instituut is en metterdaad een (ik zeg niet de eenige, maar ©enl) oplossing is voor het leesboek-probleem, dat in heel veel gezinnen een groote moeilijkheid is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen