GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

OPVOEDING EN ONDERWIJS

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

OPVOEDING EN ONDERWIJS

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

In Schotland.

In den loop van deze week verscheen no. 2 van het Tijdschrift voor Christelijke Opvoeding. Zooals H men weet, is dit het Orgaan van het Internationaal v Verband van Christelijke Opvoedüigs- en Ondei-- s wijs-organisaties. In Fransch of Duitsch of Engelsch of Nederland'sch verschijnen hierin de stuk­ t ken, die betrekkmg hebben op het onderwijs en de opvoeding in verschillende landen. Een samenvalting van een artikel in de èen of andere taal wordt in de drie andere talen gegeven. Dat maakt heit geheel bijzonder interessant. Hier wordt inder-' daad het middel geboden, waardoor we met de toestanden in andere landen op de hoogte kunnen komen, terwijl ook in andere landen kennis kan worden genomen van onzen schoolstrijd. Bijzonder geschikt vind ik dan ook het artikel van D. L. in het Engelsch over onzen strijd voor de vrijheid. Interessant is ook het artikel van Fr. Graf (in het Duitsch) over „Een Christelijke Zwitsersdhe Dorps-| school." Het meest trof mij dezen keer het artike!| Scotland van Mr W. Rounsfell Brown te Edinburg. Kort wordt daarin geteekend de gang van zaken met het godsdienstonderwijs in de Schotsdie scholen en van de scholen in het algemeen. Er vallen zoo' wel eens enkele parallellen te trekken met wat wij in ons eigen land beleefd hebben en nog beleven. Ook uit de vergelijking met Schotlaiid| blijkt, dat wij met onze vrije scholen wel een geheel i eenige plaats innemen.

Tot 1872 had men in Schotland scholen, die door de kerken verzorgd werden of voor eigen rekening' werden gehouden. In 1872 kwam er een wet, waarbij bepaald werd, dat het beheer der scholen moest worden opgedragen aan speciale besturen, door de ingezetenen gekozen, één voor elke kerkelijke gemeente. Verlof werd gegeven tot het voortzetten van het godsdienstonderwijs, overeenkomstig gewoonte en gebruik. Maar het bijwonen van die lessen was niet verplicht. Wel werd er algemeen gebruik van gemaakt, alleen Roo-msch- Katholieken en Joden hielden hun kinderen terug, wat geschikt kon, omdat de uren voor godsdienstonderwijs aan het begin of aan het eind van de schooltijden moesten vallen. Dit stelsel voldeed. Bij de verkiezingen voor deze Boards, die om de drie jaar moesten plaats hebben, werden telkens weer de voorstanders van het godsdienstonderwijs ingekozen. Met uitzondering van de Roomsch-Katholieken hebben de kerken in 1872 dan ook hun

J|holeii zonder betaling aan de bedoelde besturen j^ergedragen. Dat de Roomsch-Katholieken wei­ ^rden, had zijn reden hierin, diat zij de godsdienge sfeer in hun scholen en de opleidinig van hun derwijzers in eigen hand wilden houden. Zij bben daarbij meer de lijn, die ook wij in ons ld hebben gehouden, dat n.l. het onderwijs meer en anders is dan algemeen maatschappelijk onrwijs en dan nog wat godsdienstonderwijs er bij.

JDit heeft geduurd tot 1918. Van de zijde der «'^ders en der onderwijzers hadden deze R-Kath. sc^-olen veel offers geëischt. Onvermoeid hadden '* dan ' ook "- '"'" hun actie ""'''^ gevoerd ""^'"""^ """'^ voor volledig; en vnllndi«n ^g Êsun van de Regeering, want wat men aan sub- M lie ontving, was niet voldoende. Nu moesten in |§ 18 ook deze scholen aan den staat worden over- tll jragen; evenwel tegen betaUng van de zijde der » uTi^eerine' Dat heeft dus veel van wat in ons land is^ï^ggo met de bijzondere scholen gebeurde.

S#»e R--K- scholen zouden geheel hun eigen ka- » e r behouden, de staat zou de onderwijzerssala- #sen betalen op denzelfden voet als bij de OverfMidSscholen. Ook nieuw te bouwen scholen kwai»n, na overdracht, geheel voor i-ijksrekening. Het iï'S.i eens gebeurd, en wie dtenkt nu niet aan gefl^ien in ons eigen land, dat er ergens een R.-K. iJ^oQi cebouwd werd en overname door het Rijk fmi„evraagd, terwijl er op andere scholen van izdfde lizindte nog voldoende plaats was. In «-gste i^t^tie wei^ door de rechtbank beslist, nfi» het verzoek moest wordten ingewüligd, mits -; *|iS de voorschriften voor den bouw was voldaan.

x||in 1929 kwam weer een wetswijziging.- Na veel : , < : |^rleg, want de Protestantsche kerken vreesden, M; op afschaffing van het godsdienstonderwijs j«M morden aangestuurd, werd voorgesclireven, dat Sï plaatselijk bestuur een subcomité voor onder- »|§szaken zou benoemen. In dat comité zouden li|Sing hebben: Ie. eenige leden van het plaatselijk jl^stuur; 2e. eenige door deze gekozen deskundigen t. onderwijsgebied; 3e. eenige vrouwen. Boveni'^^" worden aan elk comité twee leden, gekozen W^ "^s Protestantsche kerken of genootschappen, il^^gevoegd voor de behartiging van het godsdienstlMderwijs, terwijl ook de R.-K. en de Episcopaal- '^Pie Kerk in het comité zijn vertegenwoordigd'. ; ••r^oolang dan ook een belangrijk deel van het

SChotsche volk godsdienstonderwijs verlangt, is op ^gj^g wijze de gelegenheid daartoe verzekerd. De irj^mj-jiygj. ygu jj^t artikel is in < Mt opzicht hoopvol ll^te-md: . ^israast deze overheidsscholen zijn in Schotland

''Wk nog scholen voor-eigen-rekening. Op die scholen wordt steeds Bijbelsch onderwijs gegeven.

l'.Onze schoolstrijd heeft ons iets anders doen berïiten. Wij itebben - nreer vrijiieidrverkregen, mede door de onverzoenlijkheid van onze tegenstanders in; het begin van den schoolstrijd. Verlof voor godsdienstonderwijs, zonder de verplichting dat alle kinderen daaraan deelnemen, zou ons al weinig bevredigen. En in 1929 bleek, dat men in vele Pïiótestantsche kringen niet zooi geheel gerust is. Hier zien we dus van welke beteekenis de arbeid van het Internationaal verband kan zijn. De schrijver is er ook van overtuigd, dat men er in Schoiland mede een prikkel aan zal ontleenen, om te strijden voor het behoud van v; at men heeft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1938

De Reformatie | 8 Pagina's

OPVOEDING EN ONDERWIJS

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1938

De Reformatie | 8 Pagina's