Mozaïsch en Romeinsch recht : eene vergelijkende rechtsstudie - pagina 81
Rede, gehouden bij de overdracht van het rectoraat der Vrije Universiteit
73
Een slechte oogst deed voorts de korenprijzen stijgen, vooral toen het verkeer nog binnen te enge grens besloten was, dan dat aanvoer van elders het evenwicht herstellen kon, terwijl de meervermogenden, die door hunne slaven gelegenheid tot het vullen hunner schuren hadden gehad, te minder geneigd waren heil in zoodanige van buiten aangebrachte hulp te zien, en in haat ontbrandden tegen wie hunne berekening van overgroote winst ijdel zocht te maken. De zedelijke beteekenis van grondbezit is zoo groot. Het bindt aan de plaats des verblijfs. Het wekt een gevoel van zelfstandigheid. Het verhoogt het besef van persoonlijke waarde '). — En was dan ook in Israël door verschillende bepaling voor het behoud daarvan gezorgd, — te Rome waar zulks gemist werd, kon, ook door invloed van andere factoren, het, kleine grondbezit zich op den duur_tegfin het groote niet handhaven. De lex -rüA'cmia (Ao. 367 v. C), die maatregelen hiertegen heette te nemen, baatte weinig ^). Een bezit van meer dan 500 jugera werd niet volstrekt verboden; slechts met straf bedreigd. Eene lex minus quam perfecta alzoo. Maar al hadde zij het eerste gedaan, zoo ware daarmee het gewicht der wet nog niet uiter-
1) Ook von Ihering spreekt daarvan, t . a. p., dl. II, 1, 4e ed. bl 227. Ingelijks wijst de Schrijver, bl. 158, op de groote beteekenis van een zelfstandig huis: „im diescm Zustande der raumlichen Abgeschiedenheit unil des natürlichen Fiir-Sich-Seins ist aueh das Gefühl der rechtliehen Abgeschiedenheit und des rechtlichen Für-Sich-Soins d. i. der rechtliehen PersönlicItkeU ganz besonders vvach und rege. Es gehort zu den bedenklichsten Seiten unserer deutschen socialen und ökonomischen Zustande, dasz der Besitz eines eigenen und allein bewohnten Hauses nicht blosz in der Arbeiterbevölkerung, senders selbst 'in der gcbildeten Klasse in allen gröszeren Stadten mehr die Ausnahme als die Regel bildet — in dem eigenen Hause steekt ein Stuck von dera Charakter des Menschen". Terecht. En zoo geldt dit zelfs eenigermate voor boven- en benedenwoningen. Men is er minder zelfstandig. Ook buiten de politiek kan er licht botsing van belangen en inzicht tusschen lager- en hooger-huis zijn. Het verband tusschen de woning en de persoonlijkheid is zoo groot. Ook biedt de woning gelegenheid om de persoonlijkheid naar buiten te doen treden; uit te leggen. Dit is een der schaduwzijden van het leven in, door anderen, gemeubileerde vertrekken, dat de persoonlijkheid goeddeels opgesloten wordt. Het benauwende daarvan zal dan ook in den regel bij het klimmen der jaren en het ontwikkelen der persoonlijkheid te meer worden gevoeld. Maar zij dan ook waarlijk de inrichting onzer woning de openbaring eener persoonlijkheid. 2) Zie over deze wet von Ihering, t . a. p., dl. II. 1, 4e ed,, bl. 162.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 20 oktober 1890
Rectorale redes | 100 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 20 oktober 1890
Rectorale redes | 100 Pagina's