Schuld en straf - pagina 45
Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit
39 tude sociale" ontbreekt,doch, gelijk wij reeds zagen, deze staat op den achtergrond 214). Natuurlijk moest op grond van het ontbreken der „simititude sociale" ook de z. g. geboren misdadiger vrij komen. Uit die moeielijkheid helpt zich Tarde door de verklaring, dat men toch niet kan aannemen bij den geboren misdadiger „une dissemblance radicale" met andere menschen 2i5). , Ferri heeft over deze geheele beschouwing, die in den grond op de imitatie-theorie rust 216)^ eene scherpe kritiek geveld, wat overigens niet moeielijk was 2i7). Zürcher is intusschen over Tarde's beschouwing verrukt, en roept uit: „Das ist wol der richtige Ausweg, der bestialisch geborne Mensch ist dann eben strafrechtlich verantwortlich für sein bestialisches Wezen"; enz. 21s). Waarbij hij echter schijnt te vergeten, dat naar eisch der „simihtude sociale" dan ook de andere menschen beestachtige wezens moeten zijn. Kortweg eene verantwoordelijkheid voor het zijn te stellen, onafhankelijk van de vraag of men in staat was daarop in te werken, gaat niet aan. Dan, zegt KLIPPEL, „müsste der Mensch selbst schopferisch sein eignes Wesen gestaltet haben". 2t9) En — merkt Mr. SIMONS terecht op — de „similitude sociale" moge verklaarbaar maken, dat de omgeving iemand verantwoordelijk stelt, maar bewijst niet dat hij het is 220). Wat verantwoordelijkheid voor het zijn geheeten wordt, is dikwijls heel wat anders. Duidelijk komt dit uit, in wat, hierin met GAROFALO overeenstemmende 221)^ VAN CALKER zegt: Jedem Lebewesen ist beschieden, die Vorteile zu genieszen und die Nachteile zu erdulden, die sich unter vorhandenen Verhaltnissen aus seiner konkreten Eigenart ergeben." 222) Maar — de conclusie voor het strafrecht nog daargelaten — dit is geen verantwoordelijkheid. Het lijden van den kranke is wel een gevolg van, maar toch niet krachtens verantwoordelijkheid voor zijn ziekelijk gestel. Wordt door sommigen, die de zedelijke verantwoordelijkheid A/l V^ '^' voor het doen loochenen, daarvoor eene verantwoordelijkheid jj/* /YT^- J voor de persoonlijkheid, het karakter, het zijn, in de plaats '^ bj<^ ^ gesteld, anderen bepleiten eene z.g. objectieve, maatschappe^ lijke, verantwoordelijkheid.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's
![Schuld en straf - pagina 45](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/rectorale-redes/schuld-en-straf/1900/10/20/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's