De Scholen.

I.

„Tante Post" heeft ons leelijk in den steek gelaten; bijna twee maanden geleden zonden wij een paar artikeltjes; daar deze niet werden opgenomen, informeerden wij ten slotte aan het hoofdkwartier; toen nog steeds bericht uitbleef, werd er wederom een brieffcaartje aan gewaagd, en toen bleek, dat èn de artikels én het eerste schrijven niet terecht waren gekomen! Wij beginnen dus van vorenaif aan, en zullen voortaan copie moeten nemen als een verzekering tegen eventueele ongelukken.

Het zendingsrapport is 49 bl. groot; 28 bl. worden door de scholen ingenomen; reken daarbij! nog 8 bl. finantiëel verslag, dan blijft er niet veel meer voor het , andere over. Komt men met de tegenwerping, dat men niet tellen, doch wegen moet, ook dan vormen de scholen nog de hoofdschotel.

Wij schakelen de Opleidingsschool op Soemba uit, daar wij ons voorloopig tot Java beperken. Ook kimnen wij laten rusten „De school met uitgebreid leerplan, ter opleiding van helpers bij den

medischen dienst", daar onze deputaten verHareii: „eigenlijk! bestaat deze school slechts in naam". Over „De Christelijk'e normaalschool te Solo" behoeven wij ons evenmin druK te maken, daar „de oprichting finantiëel niet uitvoerbaar is", en „het aanbeveling verdient deze zaak voorloopig uit te stellen totdat gunstiger subsidiebepalingen zijn verkregen en de oprichting finantiëel uitvoerbaar zal zijn".

Zoo lijveu er drie scholen over, welke laan de zorgen der G-ener. Deputaten zijn toevertrouwd: de Keucheniusschool, de Opleidingsschool en de Chr. Holl. Inl. Kweek'school, welke het alle drie waard zijn wat van naderbij beschouwd te worden.

Wij beginnen met de Keucheniusschool, daar zij de oudste rechten heeft en het best onder ons bekend is.

Vroeger had zij een drievoudige taak n.l. de opleiding van helpers tot den dienst des Woords, van helpers tot den medischen dienst en van Inlandsche onderwijzers. Voor de helpers tot den, dienst des Woords is nu de Opleidingsschool; de medische helpers ontvangen hun opleiding aan de leerschool, die aan de Keucheniusschool verbonden is, om daarna op bepaalde cursussen practisch gevormd te worden. De Keucheniusschool dient dus alleen tot opleiding van Inlandsche onderwijzers, en is daardoor een gewone kweekschool geworden.

Ze staat nog steeds ie Djooja, waar ze ook^ wel blijven zal, en woont nog altijd in de oude gebouwen. Dat deze zoo langzamerhand versleten raken, ligt voor de hand. Er is dringend behoefte aan een nieuw gebouw; maar... nieuwbouw zou f 200.000 kosten, en verbouw brengt geen uitkomst.

„Wijl er thans geen sprake van is, dat de regeering bouwsubsidie zou toestaan, is besloten de uitvoering van dit plan uit te stellen tot gunstiger tijden. Omdat wellicht de oude gebouwen nog wel enkele jaren dienst zullen moeten doen, zijn deze wat gerestaureerd, geschilderd en van electrisch licht voorzien".

Met het leerlingental gaat het volkomen naar wensch. Er is veel meer aanvraag dan plaats. En ook de resultaten van het onderwijs zijn bevredigend. De kweekschool telt thans in de Ie klas 32, in de 2e klas 16, in de 3e fcl, as 17 en in de 4e klas 19, totaal 84 leedingen.

Op zeer hoog peil stond de school eerst niet, maar nu is het leerplan verzwaard, zoadat het onderwijs gelijk staat met dat der Openbare normaalschool; het diploma heeft dus ook dezelfde rechten.

Leerzaam is het overzicht der finantiën over 1920—23. Er werd veel aan subsidie ontvangen, maai-de Generale kas moest ook bloeden; in 1920 werd f 2000 en in 1921 f 6600 uit Holland gezonden, en in 1922 niets. Bestaat er alzoo hoop, dat de Keucheniusschool zichzelf in de toekomst zal kunnen bedruipen? Veel moed hebben wij er niet op, nu in liet rapport over dit rapport aan de Synode de opmerking wordt gemaakt: „Het is te vreezen, dat in den oersten tijd de bezuinigingsdrang de inkomsten der school nog meer zal doen dalen. Het zal dus noodig zijn, dat de exploitatie zoo ziii"-Jiig mogelijk geschiede".

Met de leerkrachten is het een heele vreemde historie.

Drie jaren geleden schreven wij over de kWestie-Dykem-a, en komen dus daarop niet terug.

De Synode van Leeuwarden droeg aan deputaten op „een gemotiveerd advies in te winnen van de Algemeene Vergadering over de vraag, ol in de vacature van br. Dykema moet worden voorzien door de benoeming van een Europeesch leeraar, en tot de benoeming over te gaan indien het hun blijkt, dat dit ook thans nog noodig is".

En welk advies werd gegeven?

Het was niet noodig een tweeden leeraar te benoemen; met behulp van goede Inlandsche krachten kon één Europeesche leeraar het werk wel af. Bovendien zou de regeering geen subsidie geven voor een tweede Europeesche leerkracht.

En de deputaten besloten volgens dit advies te handelen, en de vacature-Dykema onvervuld te laten.

Zoo loopl alles langs een effen baan.

Maar dan gebeurt er iets vreemds.

Br. Koelewijn, de eenige Europeesche leerkracht, gaat met verlof. Zijn plaats werd ingenomen door den heer J. A. Wiggers, weleer hoofd eener Chr. Holl. Jav. school. Ook niets opi tegen, zou men zeggen. Maar nu leest men in het rapport: „Zijn benoeming is geschied onder bepaling, dat hij eventueel benoemd zal worden tot directeur van de Normaalschool te Solo, indien deze tot stand komt, of anders tot opvolger van den heer Koelewijn".

Er komt geen Normaalschool te Solo; dus die toekomst is voor den heer Wiggers uitgesloten. Blijft dus over, dat hij den heer Koelewijh vervangt.

Rekenen deputaten er op, dat de heer Koelewijn spoedig het bijltje er bij neer leggen zal: en dat, terwajl hij pas van. verlof terugkeerde? Het is waarlijk te hopen van niet!

Echter, de heer Koelewijn is op het oogenblik' hoofd der school; maar welke is dan nu de positie van den heer Wiggers? Deze vraag stelde ook' de Synodale Commissie, die zelf antwoordde: „dat hij zoolang aan de Keucheniusschool moet verbonden blijven".

Juist. Maar lees nu nog eens het advies, wel gemotiveerd, van de Algemeene Vergadering! Deze zeide: geen tweede Europeesche leerkracht! En door de benoeming van den heer Wiggers hébben wij toch een tweede leerkracht! En dat op.kosten van de iGenerale kas, daar de regeering geen subsidie geelt. Zeer vreemd, en zeer duur.

De Synodale Commissie heeft het vreemde doen der deputaten ook wel gevoeld, want wij lezen in haai-rapport (waarvan Ds W. Breukelaar de opsteller was); „Het is den laatsten tijd gebleken, dat de arbeid aan de Keucheniusschool voor één Europeesch leeraar wel wat te zwaar is, zoodat het volstrekt geen weelde is, dat er twee Europeesche leerkrachten aan verbonden zijn, vooral zoolang de Keucheniusschool alleen moet voorzien in de vorming van Inlandsch personeel , yoor de zendingsscholen op lieel het terrein van Midden-Java. Ook kan dan wellicht het Europeesche personeel der Keucheniusschool eenige meerdere hulp verleenen bij de regeling en de inspectie van het zendingsonderwijs, wat verre van overbodig is te achten".

Zeker, zeker, volstrekt geen weelde! Maar toch niet noodig, volgens de Algemeene Vergadering. En hoe voorzichtig is dat „w e 11 i c h t eenige meerdere hulp verleenen".

De Synode heeft echter deze redeneering geslikt, en alzoo vlg. art. 84 besloten:

4. aan de te benoemen deputaten voor de zending op te dragen, dat zij, indien dit noodig blijkt, de positie van br. J. A. Wiggers als leeraiar aan de Keucheniusschool nader regelen me.t handhaving van alle toezeggingen, die zijn gedaan, en zulks in overleg met den Raad van Toezicht".

Een zeer vreemde historie alzoo. En een duur grapje. En voor de toekomst gebonden. Wij zetten achter de vraag, of dit alles van recht beleid getuigt, een vraagteeken. En op de vraag, boven gesteld, of de school zichzelf zal kunnen bedruipen, zal nu wel een ontjc'ennend antwoord moeten worden gegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen