Leestafel.

1. A. C. DuKER Theol. Doet. GISBERTUS VoETlus. Derde Deel (Hoogleeraarsschap, 1634— 1676). Derde Stuk. Boekhandel en Drukkerij voorheen 'E. L Brill, - Leiden 1914.

De Juli^maand bracht dit 3e stuk, dat van het ; 3e deel het 4e, en van heel het wérk het skkthoofdstuk is.

DE De titel van dit slothoofdstuk is: VELTHUIJSEN, FRANSCHEN EN DE PRINS. ZIEKTE EN DOOD.

LAMBERT VELTHUIJSEN, de Utrechtsche Theoloog, die fïrter mediciis én ook Schepen van UTRECHT was geworden, had in 1669 een TRACTAAT VAN DE AFGODERIJE EN SUPERSTITIE uitgegeven, waarin hij, op het stuk van de roomsche religie en eeredienst, meeningen verkondigde welke afweken van die van VOETIUS. Hoe de Kerkeraad toen dit niet onbeantwoord liet, , wordt hier door DR. DUKER verhaald, waarbij hij opmerkt, > dat VOETIUS op zijn hoogen leeftijd* in deze zaak, sgenoegen moest nemen met mede te vechten», ihsteê van gelijk vroeger > den aanval te leiden.

Dan komt de schrijver tot zijn tweede onderwerp, het jaar 1672, het rampspoedige jaar, .!dat allen en alles binnen de Vereenigde Gewesten »redeloos, radeloos en reddeloos maakte." Hij vertelt., daar van Prins Willem 111 en van Koning. jLodewijk XIV en wat UTRECHT van de , FranSfchen te lijden had. Ook hoé de Domkerk tot de oefening der Roomsche religie werd gebruikt, . Maar ook hóe UTRECHT den 13en November 1073 van de Franschen werd bevrijd en dat Zondag daarna door VOETIUS in dé Domkerk een' predikatie over Psalm 126 : 1 en 2 Werd gehouden.

Deze predikatie zou tevens de laatste zijn, welke hij tot het einde toe, mocht uitspreken. »Acht dagen daarna in de Catharijnekerk zijne beurt vervullende, viel Voetius, door felle koude bevangen, binnen den preekstoel in zvvijm.

Zoo komt DR. DUKER tot zijn laatste onderwerp : »Ziekte en dood."

«Sindsdien was het met Voetius' prediken voor goed gedaan. Toch bleef hij zijn colleges geven en zelfs was. hij, — toen reeds 86 jaar — gedurende den cursus. 1675—1676 lector.

In October van •'76 wordt hij ziek en wel zoo, dat na enkele; weken zijn ziekbed zijn sterfbed wordt.

Dat geschiedde op den len Noyember »den dag zijner ruste", toen hij »zeer stillekens in den Heére ontsliep.

Met citaten, ontnomen aan de bekende lijkrede over 2 Samuel 3 : 38, uitgesproken door Ds. GENTMAN; eindigt dit hoofdstuk.

Van-harte wenschen ook wij DR; DUKER geluk met de voltooiing van dit zijn werk, waarin hij de resultaten zijner veeljarige onderzoekingen omtrent VOETIUS heeft vastgelegd.

Als, vrucht van nauwkeurige bronnenstudie, is deze magistrale monographie, met haar rijk historisch apparaat, als documentatie neergelegd in de »aanteékehingen* en »bijlagen< , met haar steeds objectieve en daarom altijd onpartijdige uiteenzetting van het gebeurde, en met haar even soberen. als helderen schrijftrant, - r-een monument van geschiedschrijving.

Door zijn vakgenooten, de historici, zal DUKER'S VOETIUS, als wetenschappelijke prestatie, zeker ten zeerste worden gewaardeerd. Als biograaf van ónzen »Doctor ecclesiae», heeft hij aanspraak op den dank van alle Gereformeerden.

DR. DUKER toch gaf, wat tot dusverre ontbrak, hét hoek over GISBERTUS VOETIUS.

2. GEDENKBOEK, uitgegeven ter herinnering aan het 2S-jarig bestaan van den NEDERLAND-SCHEN BOND VAN JONGELINGSVEREENIGINGEN OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG. 1888-^-1913. Uitgave van de Vereeniging: , > de Gereformeerde Jongelingsbond« 1914.

Op den 30 April, 1 en 2 Mei van hetvprige jaar, heeft de NEDERL. BOND VAN JONGELINGS­ VEREENIGINGEN bp GEREFORMEERDEN GRONDSLAG ­ te 's-Gravenhage, in de Diergaarde feestelijk herdacht~ zijn .25-jarig bestaan eii ter gelegenheid dezer herdenking, uitgegeven dit - zijn GEDENKBOEK.

In de vacantie-ISL-het verschenen, vandaar dat het eerst nu kan aangekondigd.

Reeds naar het uiterlijke maakt dit kloeke, keurig gedrukte boek van ruim 400 bladzijden, in prachtband, e, en voornamen indruk, maar ook wat zijn.inhoud betreft, mag het er wezen.

Voorop het welgelijkend portret van den leider, den verdienstelijken voorzitter van' den Bond, Ds. J, E. VONKENBERG.

Dan volgt, na èen Voorrede, het Ie van de 4 hoofdstukken, waarin 'het verdeeld is, en we dat, waarin gehandeld wordt over: BELANGRIJKE DATUMS UIT DE ^ GESCHIEDENIS VAN DEN BOND. Aan dit hoofdstuk , zijn^ toegevoegd een 4-tal bijlagen, die ten, doel hebben sommige zaken ïiader toe te lichten, (p. .3, —T, 244.)

In het 2e hoofdstuk wordt de geschiedenis der 10 afdeelingenj waardoor de organisatie in de ' verschillende provinciën haat arbeid ver­ richt, voor elke provincie nader beschreveft. (p; 245—290);

Het 3e hoofdstuk heeft tot titel: Bijdragen van belangstellenden in den arbeid van den Bond, en loopt van-p. 291—331.

Het 4e en laatste hoofdstuk geeft een breedvoerig verslag van de FEEiSTViERiNG ten vorigen jare te 's GRAVENHAGE gehouden, in welk hoofdstuk o.m. is opgenomen, de rede van DR. A, KUVPER : DER JONGELINGEN SIERAAD IS HUN KRACHT.

Een uitvoerig „Register op de namen en de voornaamste zaken", aan het werk toegevoegd, vergemakkelijkt het naslaan.

In de VOORREDE wordt dank gebracht aan hen, die door het inzenden van hun photo tot de verluchting van het Gedenkboek hebben bijgedragen; aan den drukker, den heer Kok, en aan den heer 'WIJNBEEK van Zwolle voor „al het werk, dat hij gedaan heeft om de copy persklaar te maken".

Het Bondsbestuur heeft met de uitgave van dit zijn GEDENKBOEK een zeer nuttig werk verricht.

Voor de leden, vooral de jongere leden der aangesloten Vereenigingen, zal het de kennis van het ontstaan, de bedoeUng en de ontwikkeUng van den Bond uitnemend kunnen verhelderen én verrijken. Maar ook zal het dit kunnen doen voor alle belangstellenden in dezen Bond, die in ons Gereformeerde leven een bij toeneming beteekenisvoUe plaats heeft gekregen.

Laat mij dit verduidelijk^^n met enkele citaten.

De oprichting van den Bond dateert van 1888.

Te. Amsterdam was toen door den gymnasiast J, E. VONKENBERG en enkele zijner vrienden, waaronder ook H. I. FLIPSE, opgericht een iinieuwe Gereformeerde Jongelingsvereehiging.

-»Deze Vereeniging verschilde niet alleen in ''grondslag^ maar ook in doel van de Alg. Chr. Vereenigingen. Men begreep dat het niet voldoende was den Geref. grondslag aan te nemen, knaar dat het Geref. beginsel ook aan den arbeid Ider Jongelingsvereenigingen een eigen terrein aanwees".

«Daarnaast werd het hun duidelijk, dat om op dat breedere terrein met vrucht werkzaam te zijn, organisatie een eerste vereischte was, jen wel een organisatie, waarbij men de plaat-SeKjke Vereenigingen in wezen liet, en ze niet oploste in een Nationaal Verbond, zooals bij het Nederlandsch Jo7igelinpverbotid het geval was. Geen organisatie dus van jongelingen, die ingedeeld worden in plaatselijke afdeelingen van het Nationaal Verbond, maar een Bond van iVefeenigingen, waarbij de Souvereiniteit der lyereenigingen gehandhaafd werd."

" Een echt gereformeerde gedachte.

De lezing nu der geschiedenis van den Bond in het Gedenkboek toont, dat het Bondsbestuur terecht mocht schrijven: > De uitkomst heeft geleerd, dat de organisatie van de Jongehngsvereenigingen op Geref. grondslag met het oog daarop (het doel) niet alleen mogelijk is gebleken, maar onder den zegen des Heeren rijke vruchten voor het Vereenigingsleven onzer jongelingen heeft afgeworpen".

Dit GEDENKBOEK, even keurig van vorm als rijk van inhoud, heeft een meer dan ephemerische beteekenis.

Het is geen boek van 'n dag^ maar 'n dagboek.

Het is niet bestemd om maar eens vluchtig doorgekeken en dan weggezet te worden.

Het vraagt om en verdient opmerkzame lezing en herlezing.

Het geeft alles over ónze Jóngehngsvereeni-'^ingen; alles over doel en streven van den Bond.

Het is de levensbeschrijving van den vijf-entwintig-jarige, staande in al de volheid zijner mannelijke kracht.

Het boek moet dan ook allereerst door »onzé jongens», maar ook door allen, die de verdieping van het gereformeerde leven in Gezin en Maat-Schappij, in Staat en Kerk wenschen, worden gebruikt.

De Bond heeft over waardeering onder ons zeker niet te klagen.

Toch kón het nog meer.

Onbekend maakt onbemind.

Dit Gedenkboek nu kan de liefde voor den Bond sterken, maar ook wekken.

Wie er nog geen kennis mee heeft gemaakt, wende zich daarom tot het Bondsbureau te ZwijNDRECHT, waar nog enkele exemplaren verkrijgbaar zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen