GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Over het hoogste gezag - pagina 8

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Over het hoogste gezag - pagina 8

Redevoering bij de aanvaarding van het professoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

9 worden; een praktijk die t h a n s , welstaanshalve en ter voorkoming van hloedvergieting, in zoover gewijzigd i s , dat men den Vorst, ook al blijft hij volkomen binnen de grenzen zijner wettige bevoegdheid, zoodra hij niet ge­ noegzaam buigt, in plaats van hoofd of troon, het geld ter regeering onmisbaar ontneemt. Niet de r e d e , maar de overmacht zegeviert over den redelijken mensch, wiens inzicht van dat der machthebbenden verschilt. En werd nu de mensch, al kan hij dan anderen niet binden, zelf nog maar gebonden door zijne rede! Maar ook dit is eene illusie. De mensch onderwerpt zich niet aan wetten die hij zich zeiven gesteld heeft, zoodra deze hem hinderlijk beginnen te worden. Het „herzie u zeiven" is voor hem die geen vast steunpunt buiten zich zeiven heeft, even onmogelijk, als het voor Archimedes was de aarde op te heffen, zoolang hij voor zijn hefboom geen steunpunt buiten de aarde had, of het voor den schoolknaap is zijn opstel van fouten te zuiveren zonder behulp van lexicon en grammatica. „Gij zult is van ouds de voorwaarde geweest van 's menschen bestaan; \yee den mensch, wanneer enkel het ik wil zijn leidsman wordt," schrijft Garlyle (13) terecht. Welk is, bij de erkenning van de rede als hoogste gezag, het verband tusschen het recht en God? Of er een God is, is voor de kennis en de ontwikkeling des rechts onverschillig, zoo luidt het antwoord, 's Menschen rede is de eenige kenbron voor de kennis, zoowel van het recht als van God zei ven. Men geeft niet toe dat de rede, om tot ware kennis, zoowel van God als van het recht te geraken, beginnen moet zich Gode te onderwerpen; erkenning van het bestaan van God kan niets anders zijn dan het gevolg van de eischen der menschelijke rede; onderwerping aan de godsidee kan misschien volgen op, onderwerping aan God mag nooit voorafgaan aan die erkenning. Voor dien God, postulaat der rede, een begrip, geen levende God, kan de denker soortgelijken eerbied hebben, als hij heeft voor elke andere

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 juni 1884

Inaugurele redes | 39 Pagina's

Over het hoogste gezag - pagina 8

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 juni 1884

Inaugurele redes | 39 Pagina's