GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 8

Bekijk het origineel

1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 8

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

4 tenminste deze tegenstelling in den tegenwoordigen tijd nog te handhaven is. W e l is het goed, er zich terstond rekenschap van te geven, dat sterven niet alleen praegnant van beteekenis is, maar ook veelzinnig. Met sterven kan bedoeld worden: het oogenblik — en nu zeg ik het populair -^, waarop de laatste adem wordt uitgeblazen, de laatste snik gegeven'; waarop het hart stil staat; waarop het oog breekt; waarop iemand den geest geeft; waarop de ziel het lichaam ontvliedt; waarop men er niet meer is: en hij was niet meer..."; waarop het leven, en heel dikwijls daarmee ook het lijden voor goed afloopt en onmiddellijk daarna is ,,afgeloopen",,,uit" is; waarop de mensch heen gaat, verscheidt, al dan niet na afscheid genomen te hebben; waarop hij de eeuwige rust ingaat. Godzalig afsterft, enz., enz. — Ongemerkt kom ik tot al die vrome godsdienstige, euphemistische uitdrukkingen, waarmee dit laatste droeve oogenblik op vriendelijke wijze wordt aangeduid; dit laatste oogenblik, en de verandering, die zich in dit oogenblik voltrekt. Daarvóór een bezield lichaam; daarna een ontzield lijk; daarvóór een levende, zij het ook stervende; daarna een doode, een gestorvene. • Daarvóór een eigenwillige, dikwijls tot op dit laatste oogenblik eigenzinnige, patiënt, moeilijk voor zijn omgeving; daarna een willoos cadaver, zoo lijdelijk, zoo absoluut willoos, dat gehoorzamen — ,,perinde ac cadaver" — de uitdrukking is geworden voor het absolute willoos, zonder eenig verzet, gehoorzamen, aan wat anderen willen en met dien willooze doen. Daarvóór altijd nog met de mogelijkheid (zooals ik het van een sterfbed weet, waarbij de eigenaardige doodsgeur reeds in de kamer aanwezig was — en de patiënte zelf later zeide: ,,ik stierf"...), dat de stervende in en tot het leven terug keert; daarna aan de ontbinding, de rotting, de (mooi Duitsch woord) ,,Verwesung" vervallen. Wij kunnen hier onmiddellijk verzeilen in de. buurt van, en zelfs stranden op het probleem van de verhouding lichaam en ziel en geest; tegenwoordig via de psychotherapie en deszelfs beteekenis ook voor allerlei, naar het vroeger wel scheen, zuiver somatische ziekten en afwijkingen, van beteekenis geworden. Ik keer terug tot het oogenblik van sterven. O, ik weet wel, dat dit oogenblik er niet voor elk deel van het lichaam even spoedig is. De nieuwe mogelijkheden met overlevende organen houden onqetwijfeld U allen bezig, zooals zij reeds mij bezig hielden, sedert ik in Magnus' laboratorium in Utrecht onder den indruk kwam van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1943

Orgaan CVNG Geloof en Wetenschap | 138 Pagina's

1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 8

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1943

Orgaan CVNG Geloof en Wetenschap | 138 Pagina's