GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Evolutie - pagina 22

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Evolutie - pagina 22

Rede, bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

i8

De Evolutie-leer ging daarbij uit van de wel wat grif aangenomen onderstelling, dat de anorganische wereld, met de daarin voorhanden gegevens, en met de wetten die deze gegevens beheerschen, geen onoverkomelijke moeilijkheid meer opleverde. Het mysterie dat ze te ontsluieren zocht, school h. i. feitelijk alleen nog in de organische rijken der natuur, en zij achtte het probleem, waarvoor ze stond, te hebben opgelost, zoo het haar gelukte, die organische rijken uit de gegevens der anorganische te verklaren. Van daar haar gezworen vijandschap tegen elke onderstelling van een vooraf gesteld doel, waarheen de organische ontwikkeling, hetzij door een haar inwonend principe, hetzij door een Goddelijke macht, van buiten op haar inwerkende, zou gedreven worden. Darwin zelf, en elk kundig Evolutionist na hem, heeft het eerlijk-weg betuigd: Indien ook maar op één punt van den phylogenetischen weg, zulk een naar vooraf gemaakt plan werkend principe opduikt, valt heel het Evolutie dogma. George John Romanes, van Christ-Church, Oxford, heeft het onomwonden uitgesproken: Onze theorie zoekt alle verschijnselen in de organische natuur onder hetzelfde gezichtspunt te brengen, als de daadzaken der anorganische natuur, en als zij dat doel niet volkomen bereikt, zoo heeft zo tot niets gediend, dan tot het maken van veel opschudding in de denkwereld", i) De anorganische en de organische wereld golden dusver voor twee scherp onderscheiden sferen van aanzijn, de eerste van lager, de tweede van hooger orde, maar zonder eenheid, die ze principieel verbond; althans voorijoover men die eenheid niet in God als Schepper vond. En nu was de toeleg, om die tweeheid te niet te doen, uit eenheid van werking die beide sferen te verklaren, en zulks wel in dien zin, dat de sfeer van hoogere orde uit die van lagere orde stond verklaard te worden. Was nu het kenmerk dier lagere orde het Mechanische, dat van die hoogere orde het Organische, zoo is de Evolutie-leer kortelijk aan te duiden, als de theorie die het organische van het mechanische verslinden i) G. J. ROMANES, Darwin und nach Darwin. Leipzig 1895. I, p. 65. Vóór zijn sterven kwam Romanes van zijn dwaling terug. Zie zijn Thougts on religion, bij Canon Gore. Londen 1896.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1899

Rectorale redes | 64 Pagina's

Evolutie - pagina 22

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1899

Rectorale redes | 64 Pagina's