Schuld en straf - pagina 38
Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit
32
gevangenisstraf van 4 jaar wordt opgelegd, te beweren, dat zijne schuld eigenlijk zou worden uitgedrukt in eene straf van 14 dagen minever. Men maakt eerst eene onjuiste voorstelling, om daarna zich aan gemakkelijke kritiek over te geven. Ja, nog meer. Het bezwaar van te willen beoordeelen meer dan waartoe men in staat is, kan met het volste recht gekeerd worden juist tegen hen, die het opwerpen. Immers stellen zij zich in den regel op geheel subjectiel standpunt, en moet de te nemen maatregel geheel passen bij de gesteldheid van den misdadiger, wiens daad eigenlijk slechts eene- aanwijzing is van zijne innerlijke gesteldheid, die in haar geheel moet worden gekend. Gelijk JANKA het gevat uitdrukt: „Die Strafe soil dem concret zu bestrafenden Verbrecher auf den Leib zugeschnitten werden." 182) Het moeilijke der beoordeeling, tot welke categorie de misdadiger behoort, is immers reeds op zich zelf een gewicht, waaronder de geheele subjectieve theorie in den nieuweren vorm dreigt te bezwijken. Vooral nu van het middel dat LOMBROSO aan de hand deed, om door kuiltjes van den schedel of knobbels aan het voorhoofd den aard van den misdadiger te bepalen, de betrouwbaarheid nog weinig stellig bleek. Men wil van schuld niet weten. Een ander middel om dit begrip ter zij te zetten is de voorstelling dat rekenen met schuld f arizaetsme is. Het misdrijf is volgens VON LISZT „unverschuldetes Unglück." 183) En den misdadiger schuldig te noemen farizaeïsme. Aldus worden de begrippen omgekeerd. Zoo met het determinisme ernst gemaakt wordt, moet, zegt VON LISZT, vallen de „pharisaerhafte Ueberhebung über den * Verbrecher." En hetzelfde in eenigszins andere woorden bij Mr. SIMONS 184).
Met eene valsche tegenstelling wordt deze gedachte nader ontwikkeld. „Es ist nicht unser „Verdienst"," zegt VON LISZT, „dasz wir nicht langst schon vor den Strafrichter gekommen
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's