Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 48

i^^^^mmmmmmmmmm

mm

38 heid, die van de beginselen der Reformatie zoo goed als niets verstonden. Dat de rapporten der Kerkvisitatoren over zulke plattelandsgemeenten en predikanten de bitterste klachten slaken, kan toch kwalijk als een getuigenis tegen het Protestantisme worden beschouwd "'*). En in de derde plaats vergete men niet, dat elk ander middel dan persoonlijk vermaan ontbrak, om deze „wilder Haufe", gelijk Luther hen noemde, in toom te houden. De Overheid toch, zoowel in Duitschland als in Zwitserland, heeft met hand en tand er zich tegen verzet, dat door de predikanten kerkelijke tucht zou worden geoefend. Juist dat ontbreken van de kerkelijke tucht, die door de slappe Sittenpolizei der Overheid natuurlijk niet vervangen kon worden, is mee oorzaak geweest, dat in deze Landskerken van de vrucht der Reformatie zoo weinig werd gezien "*). Voeg hier nog bij, dat allerlei sociale misstanden de taak der Reformatoren dubbel moeilijk hebben gemaakt. Onder de lagere bevolking heerschte een geest van oproer en ontevredenheid, die tot uitbarsting kwam in den Boerenkrijg; allerlei dwaalgeesten, Zwickauer enthousiasten, Anabaptistische Communisten en pantheïstische Libertijnen zwermden onder het volk rond; en onder de hoogere standen nam de weelde hand over hand toe en openbaarde zich in dwazen pronk van kleedij, overdadig tafelgenot en een zuipen van wijn, waarvan wij in onze dagen nauwelijks een voorstelling ons kunnen maken; toestanden, die niet alleen in Protestantsche staten, maar evengoed in Roomsche landen werden gevonden, zooals de Luxusgesetze uit die dagen bewijzen. Tegen al deze misstanden moest de Protestantsche Kerk optreden en ze miste bij de volvoering van haar paedagogische taak — Luther drukte het zoo eigenaardig uit — wat de Roomsche Kerk had bezeten: de strenge roede van de tucht en het suikerklontje van de verdienstelijkheid der goede werken"°). Toch bleek, toen straks van de Protestantsche hoogescholen een

i^mmm

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen