Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 18

8

toen sinds het midden der vorige eeuw de Roomsche historiografie geheel nieuwe banen insloeg. Döllinger ging voorop met zijn Die Reformation, ifire innere Entwicklung und ihre Wirkutigen "), waarin met tal van getuigenissen, in hoofdzaak aan Protestantsche tijdgenooten der Reformatoren ontleend, de jammerlijke gevolgen werden geteekend, die de Reformatie op zedelijk gebied voor Duitschland heeft gehad, en als oorzaak waarvan de justificatieleer van Luther werd aangewezen. Al was dit werk voor Roomsche geleerden een kostbaar arsenaal, het bleef toch, ook om zijn stroeven vorm, voor het groote publiek ongenietbaar. Geheel anders was het met Johannes Janssen's Geschichte des deutschen Volkes "), dat thans reeds zijn 18^" druk beleeft en tot de meest populaire werken in Duitschland behoort. In dit werk, schijnbaar objectief en onpartijdig geschreven, zonder ooit in den toon van agressieve polemiek te vervallen; en schijnbaar alleen de resultaten u biedend van een streng historisch onderzoek, gedocumenteerd door tal van citaten aan de meest gezag hebbende bronnen ontleend, teekent Janssen met groote gave van plastische voorstelling u een beeld van de historie van Duitschland, dat voor het Protestantisme vernietigend is. Het einde der Middeleeuwen, waarmede zijn werk aanvangt, wordt in lijnrechte tegenstelling met de gewone voorstelling van Protestantsche zijde u geschilderd als „eine Zeit höchster Blüte fast auf allen Gebieten des Lebens" i") en des te donkerder steekt daartegen af de revolutie op kerkelijk en staatkundig gebied door de Reformatie ontketend, waaraan de ondergang van zedelijkheid en tucht, van kunst en wetenschap, van vrede en welvaart te wijten was. ~°) Zoo wordt de historie in zijn handen de schrikkelijkste aanklacht, die tegen de Reformatie kan worden ingebracht, en wat zoudt ge tegen de juistheid van dit requisitoir kunnen aanvoeren, waar elke trek ontleend is aan het getuigenis der aangeklaagden zelf ? De vraag bleef alleen nog over, door Janssen niet beantwoord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen