Strafrecht en rechtsstaat - pagina 23

21

''~F't)m daarbij zeker te zijn, dat de willekeur niet terugkeert, i is de scheiding van machten noodig, waarbij van de drie j machten de wetgevende de hoogste is. Volgens Rousseau's *^ en Beccaria's leer van het maatschappelijk verdragiköfl ieder " in de wet, uitdrukking van de volonté générale, zijn eigen wil ontmoeten. Volgens Rousseau heeft de moordenaar van te voren erin toegestemd ter dood gebracht te worden, indien hij een moord zou begaan, zulks ten einde niet zelf slachtoffer van een moordenaar te worden. De wet geeft I een prcciese en volledige omschrijving van het uiterlijk geI beuren, waaraan rechtsgevolgen zijn verbonden; voor den I rechter blijft er niets over dan een logische subsumtic te I volbrengen, hij is slechts de mond die de woorden der wet l uitspreekt, een onbezield wezen, die in haar strekking geenerlei wijziging kan brengen. Slechts één syllogisme heeft hij op te stellen; indien hij daartoe verplicht of uit eigen beweging twee syllogismen zou gebruiken, dan staat de deur wijd open voor de onzekerheid, zegt Beccaria. '•^^,'' Ook op het gebied van het strafrecht werden deze theo_|jrieën in de i8de eeuw allengs gemeengoed. In Jozef U's Oostenrijksch strafwetboek van 1787 werd de rechter uitdrukkelijk tot de letterlijke inachtneming der wet verplicht. » In het Preusische Allgemeine Landrecht heette het: Handlungen und Unterlassungen welche nicht in den Gesetzen verboten sind können als eigentliche Verbrechen nicht angesehen werden. In Frankrijk werd in 1789 in de Décla-. ration du droit de l'homme et du citoyen opgenomen: Nul ne peut êtrc puni_qu'en vertu d'une loi établie et promulguée aatérieufement au délit et légalement appliquée. Het is niet noodig in den breede aan te wijzen hoe de regel nulla poena sine lege in de 19 de eeuw in de strafwetboeken en ten deele ook in de grondwetten van schier alle landen is opgenomen. Ik laat voor het oogenblik ook rusten het feit, dat de gronden, waarop in de i8de eeuw werd aanbevolen — de strafrechttheorie van den psychologischen dwang, de triasleer, het contrat social, de wetsvereering — in de 19 de eeuw allengs bijna elk gezag verloren. Ik ga

^;i ';

. < |• ;

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen