Twee Kerstzangen.

Als we, de gewoonte getrouw, bij de herdenking van het kerstfeest, luisteren naar de kerstklanken, die onze letterkunde doorruischen, kiezen we ditmaal twee gedichtjes uit verschillenden tijd en van ganscli verscheiden aard, maia.r die niettemin in hun vreugde-accoorden uitnemend harmoniëeren: „Kerszang" van Heiman Üullaert, en „Kerstlied" van Prosper Van Langendonck.

We kiezen dit tweetal, 't eene dateerend uit de latere jaren van den Gonden' Eeuw, 't andere uit de Vlaamsche kimst van den nieuwéren tijd, omdat ze de uitingen zijn van dezelfde stemmingen, die we in de afbeelding va.n het kerstwonder in onz© schilderkunst vinden! Daar toch hebben we de gewijde schilderingen van Rernbrandt en Rubens, mystiek en vol heiligen glans, en de naïefjgej^y'QU-103 dige primitieven vjdn het kindeken in den stal, van de blij-verwonderde herders, de stil-aanbiddende wijzen. Beide vormen Van reproductie zijn uiting van vroomheid en eerbied, uit beide spreekt dezelfde vréugde-stemming, maar ze - v^erschillen in dateering en aard, en dus, zelfs zeer sterk, in 'de beelding der feiten.

Datzelfde nu kennen we uit de letterkunde. Ook daar zien we den vorm van het gewijde, Iden mystieken ernst, en dien vain het naïef-eenvoudige, ., , het primitieve. En Van dien tweeërlei vorm willen we thans een proeve geven.

Voorbeeld van den eersten is 't gedichtje van Dullaert.

Deze, betrekkelijk weinig bekende, 17e eeuwer, was schilder en dichter. In de schilderkunst was hij leerling van Rerhbrandt en als zoodanig zelfs een der besten, wiens werk dat van den meester soms zoozeer nabij kwam, dat het voor diens arbeid werd gehouden; in z'n dichtkunst was hij navolger van Vondel, met name va, n diens stichtelijke poëzie Herinneren we oiis nu de Kerststukken van deze beide meesters, geheel aansluitend bij' den 17en eeuwschen geest, dan zien we daarvan een afschijnsel in Dullaerts , , Kersz.ang"", matter van glans wel, omdat hij niet een kunstenaar was vaai de exp.ressieve kracht van Rembrandt of Vondel, maar toch in sommige fragmenten hun uitbeelding nabijkomend. We herkennen zelfs de lijnen van Vondels beroemde rei van edellingen in enkele strophen van dit gedicht. Men hoore slechts:

Juicht Engelen, juicht in uw Hof; Zingt menschen, geeft aan Gode lof; Laat Heemlen, uwe reien hooren; Danst Aardrijk, huppelt, maakt geschal Omdat met Jezus in dees stal De zaligheid nu is geboren.

Gaat, zaliggrage zielen, gaat. Van allen ouder, allen staat, Bij deze kribbe uw eer bewijzen Aan die' er in gebakert rust. Indien u puik van wijsheid lust. Hier is de tuchtschool van de wijzen.

Zoo u 't gezag in d'oogen speelt. Hier leyt hij die de kroonen deelt. Of poogt gij schatten te vergaren. Hier is die goud en peerlen maakt. Of, zoo gij naar de grijsheid haakt, Dit kind is meester van de jaren.

Indien u d'eelste aantrekkelijkheid Van een bevallig lichaam vleit. Hier kunt ge voor de schoonheid knielen. En als de lekkerny • u nood, O, Jezus is een Hemelsch brood. Een eeuwig voedsel voor de zielen.

Naast dezen kerstzang leze men nu eens Jiet gedichtje van Prosper Van Langendonck, zoet-gemoedelijk Vlaamsch kerstliedje, even lioht van klank als de Vlaamsche primitieve luchten zijn Va, n kleur:

De nacht was zwijgend, de nacht was donker in 't veld van Bethlehem. . Geen stemme ruischte er, geen sterre blonk er op 't veld van Betlilehem. Doch eensklaps trilden vreugdepsalmen en hemelsch zongen de Englenkoren: Daar is een kindeken, een kindeken, een kindeken [geboren.

En herders zochten vol blij verwachten den stal van Bethlehem. Ze aanbaden Jezus met diep betrachten ten stal van Bethlehem. Hun hart sprong op van loutre vreugde: Heil den Messias uitverkoren! Daar is een kindeken, een kindeken, een kindeken [geboren.

Drie wijzen kwamen toen hergetogen en zochten Bethleheni; heilblinkend rees er een ster ten hoogen en wees hun Bethlehem. Ze kniekien daar, in stille aanbidding, en boden reukwerk en trezoren: Daar is een kindeken, een kindeken, een 'kindeken [geboren.

Wij hooren immer die psalmen klinken om 't heilig Bethlehem. Wij zien nog immer die sterre blinken op 't heihg Bethlehem. Nog heel ons ziele streeft daarhenen. Daar is ons 't eeuwig heil beschoren: Daar is een kindeken, een kindeken, een kindekeq [geboren!

Twee geheel verschillende gedichtjes alzoo, verschillend in aard en kleur, in toon en klank, in metrum en rhytme, maar één in geest en stemming, één in den blijden jubel, dat met het Kindefcein> i^^ den stal de zaligheid is geboren. i^M^)

Dat is de harmonie der vreugde-accoorden, - ^QBi^^dat het de genade is va.n het kerstfeest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen