Social Gospel.

Prof. Richter noemt „Social Gospel" een leuze, een devies, waarvan de Amerikanen hst geheim schijnen te bezitten.

Van Arthur Pierson is het hekende "vvoord: „De Evangelisatie der wereld tijdens dit geslacht"; en niemand minder dan John Mott heeft een hoek uitgegeven onder dezen titel, dat indertijd veel opgang maakte. Vooral in de Amerikaansche en Engelsohe studentenwereld werd met dit devies gedweept. Nu hoort men er niet meer van.

Rufus Anderson zond het woord de wereld in: „Zichzelf onderhoudende, zichzelf i-egeerende en zichzelf uitbreidende kerken"; wanneer de Inlandsche kerk aan deze drie kenmerken beantwoordde mocht ze zelfstandig worden verklaard, los van de zending. Al worden alle drie kenmerken niet even sterk meer geëischt, toch doet dit woord nog opgeld.

En nu spreekt men allerwege van „Social Gospel".

Ziilke woorden spreken den mensch toe, omdat zij een ideaal bevatten. Lange redeneeringen en betoogingen kunnen goed zijn, maar het is niet altijd mogelijk het wezen der zaak te vatten. Maar zulk een leuze pakt, zij wordt gemakkelijk onthouden en vestigt de algemeene aandacht op een zaak, naar welker vervulling het waard is te streven.

Er ligl voorzeker iets eenzijdigs in, daar het van een zaak een bepaald element naar voren brengt, met verwaarloozing van andere punten. Daarom is het niet moeilijk zulk een leuze bespottelijk te maken; en dit is ook geschied. Doch dit is niet billijk, en ook mot de bedoeling ervan in strijd.

Er is wel een reden voor aan te wijzen, dat juist Amerika in het vinden van dergelijke woorden den toon aangeeft. Het is wyeer prof. Richter, die in zijn artikel „Sociales Evangelium" daaraan herimiert in het „Neue Allg. Miss. Zeitschrift" van Augustus.

Het Germaansche karakter, is meer interleotueel; het zoekt naar de waarheid, en ze gevonden hebbende, bestudeert het de waarheid grondig. De Angelsakser legt meer den nadruk op den wil, en verlangt daarom in den strijd, ook in.de worsteling om het Koninkrijk Gods, dat de wil gesterkt en gestaald zal worden. Zal men dus den mensch voor zijn zaak winnen, dan moet men op zijn wil inwerken.

Zoo werd dan in Amerika het woord , , Social Gospel" geboren; en een ieder voelt debeteekenis en kracht ervan. Kan het anders, of het Evangelie heeft een sociale taak? Moet het Evangelie ook niet op de sociale kwesties be-' vruchtend inwerken?

Het gevaar is natuurlijk niet denkbeeldig, dat men erto^ komt, zich met het brengen van het Evangelie vooral of zelfs uitsluitend te richten op de sociale nooden, en alzoo er een business van te maken.

Toch wil de Amerikaan dit niet.

Hij spreekt met zijn sociaal Evangelie tweeërlei gedachte uit.

„Allereerst is liet Evangelie voorzeker, individueel, en een zaak, welke zoowel den persoon als de kerk aangaat. Deze voor de hand liggende en centrale orienteering mag nooit uit het oog worden verloren of uit haar middelpunt worden getrokken.

Maar het Christendom beperkt zijn taak niet tot dezen engeren kring; maar het wil het geheele, volle rijke menschenleven doordringen en heiligen, en wel met name het maatschappelijke, staatkundige en internationale le-'ven. In zooverre deze levenskringen door anti-christelijke tendenzen worden bedreigd en overmand, moet het Christelijk protest steeds luider worden, en de christelijke daad steeds meer worden verricht.

In de tweede plaats, de snel voortschrijdende industrialiseering der wereld en de daarmee samengaande opeenhooping van ongehoorde rijkdommen in enkele handen, en de daartegenover staande hopelooze verarming en proletariseering der breede massa's, plaatsen de Christenheid voor nieuwe en steeds moeilijker wordende problemen.

Wanneer Manchesterdom aan de eene zijde, en Marxisme en Bolsjewisme aan de andere zijde, als het m o-d e r n e sociale Evangelie worden aangeprezen, heeft dan niet het Christendom de dringende roeping z ij n sociaal Evangelie als eenig redmiddel aan te bieden? In den steeds heeter en hopeloozer wordenden klassenstrijd tusschen kapitaal en arbeid is het sociale Evangelie de eenige redding."

Men ziet, wij hebben hier met een uiterst gewichtige zaak-te doen.

, De vraag zou kunnen worden gedaan, of de zending met de sociale vraagstukken wel in aanraking komt. En is in de zendingslanden de sociale kwestie reeds een ernstig probleem geworden?

Het is niet moeilijk op die vraag het antwoord te-geven. Op de Zendingsconferentie te Jeruzalem is er in den breede op gewezen.

Neem allereerst Afrika. De moderne cultuur heeft daar allerwege .s»hier ingang gevonden. Doch indien hét niet gelukt de bevolking op het terrein van den landbouw en den handel omhoog te heffen en een bestaansmogelijkheid te verschaffen, dan zal de Westersclie cultuur haar ten onder brengen. Zij moet in staat worden gesteld dié cultuur te wederstaan, voorzoover zij verderfelijk is, en behoorlijk aan te nemen, waar zij vooruit brengt.

In Engelsch-Indië is de maatschappelijke toestand al-'tijd jammerlijk geweest. En moet het dan niet in de zending geprezen worden, als zij die misstanden aangrijpt en verbetert? Moet zij niet de menschen leeren te-arbeiden en de krankheden van - de maatschappij te genezen?

Denken wij ook aan China en Japan. De cultuur is daar geen vreemde zaak, doch reeds eeuwenoud. Maar daardoor ook zijn zij geneigd, de geestelijke en bovennatuurlijke waarden, welke het Christendom brengt, als waardevol te schatten naar de - mate zij voor maatschappij en staat nut afwerpen. Wanneer hetgeen het Christendom ]3redikt voor de gezonde ontwikkeling en opbouw van het volksleven bijdraagt, dan wordt het met blijdschap begroet; maar blijkt hiervan niets in - de practijk, dan wijst men het af. Men verwacht eenvoudig, dat het Christendom ook zijn woord zal spreken inzake de misstanden, die als vrucht van het optreden der Christelijke volken aldaar zich op maatschappelijk gebied voordoen, o.a. in de moderne fabrieken.

Zoo bezien, schijnt de leuze: „Social Gospel" alle reden van bestaan te heUaen. De zending treedt op in een wereld, waar de sociale misstanden veel en groot zijn. En heeft zij dan niet tot roeping, , behalve van Christus te spreken als - den Heiland, die de zonden wegneemt, ook op Hem te wijzen, als dengene, die in de maatschappij en den staat wil heerschen?

Prof. Richter beziet de leuze echter critisch, en komt dan tot een slotsom, waarmee wij ons kunnen vereenigen.

De zending is en blijft in de voornaamste plaats prediking van de blijde boodschap der verlossing: „God was in Christus de wereld met Zichzelven verzoenende, hun zonden hun niet toerekenende; wij bidden u van Christus wege: laat u met God verzoenen". Als vrucht van deze prediking ontstaan er kerken, gemeenschappen alzoo van verloste menschenkinderen, die langzamerhand door ernstigen arbeid onder de werking des Heiligen Geestes tot een volkomen man, tot de mate van de grootte de)' volheid van Christus opgroeien.

Het nieuwe leven, dat alzoo door de genade des Heeren als vrucht van den arbeid der zending in - de harten wordt gelegd, is een zuurdeeg; en dit zuurdeeg heeft zijn werking te verrichten. Maar hoe dit gebeuren moet en welke veranderingen er moeten, worden aangebracht, daar staat de zending in zeker opzicht buiten. Door de zending kwam het zuurdeeg in bet hart, en daarmee heeft zij haar doel bereikt. Het is de taak van de wordende volkskerk onder de leiding des Heiligen Geestes de nieuwe levensvormen te scheppen, en ernaar te staan, wat in het hart geboren werd, nu ook in het leven naar buiten te brengen. Wel zal - de zending somtijds hierbij de helpende hand moeten en kunnen bieden; doch ieder geval moet dan op zichzelf worden beschouwd. Gaat zij het als haar eigen.taak beschouwen, dan dreigt het gevaar, dal het sociale Evangelie tot een nieuwe wet wordt, waaraan het wezenlijke Evangelie vreemd is.

En eindelijk, als zoo sterk de nadruk gelegd wordt op de gedachte, dat het Evangelie een sociale roeping heeft, dan is het gevaar waarlijik niet denkbeeldig, dat de boodschap der zaligheid wordt verlaagd tot een opwekking' en aansporing, om nuttig'bezig te zijn ten behoeve van anderen; het zedelijk leven wordt dan het een en het al. Ja, het wordt gedragen - door de gedachte, dat de mensch nog zoo slecht niet is, en door groote inspanning omhoog

kan worden gebracht. En zoo gaat de prediking tenslotte op in het najagen van utopieën.

Het kan kwalijk worden ontkend, dat prof. Richter den spijker op den kop slaat. De leuze: „Social Gospel" worde vervangen door „Evangelie" zonder meer, het volle, rijke Evangelie van Christus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen