Leestafel.

WAT BEDOELT DE VRIJE UNIVERSITEIT. — Uitgegeven in MCMXVI.

• Dit dezer dagen verschenen boekje in duodecimo formaat en van slechts 28 bladzijden, gaat uit van de VEREENIGING VOOR HOOGER ÜNDERWIJS 01' GEREFORMEERDE^f GRONDSLAG te AMSTERDA.VI en is aldaar aan het Bureau dier Vereeniging: KEIZERSGRACHT 162, verkrijgbaar. Met de uitgave en verspreiding bedoelt de VEREENIGING de beteekenis, de waardij van haar GEREFORMEERDE HOOGKSCHOOL te AMSTERDAM op eenvoudige, maar duidelijke wijze in het licht te stellen.

En zij acht dit ook nu, nadat haar SCHOOL reeds 35 jaren bestaan hee.ft, geen overbodig werk. »Ware het toch", zoo begint het boekje, »dat althans ieder Christen in Nederland wist wat eigenlijk die beteekenis is, dan zouden niet zodvelen die Universiteit hun steun nog onthouden of haar bestrijden. En als ieder vriend van de V. U. recht doordrongen was van haar groote waardij, wat zou zij ook van de zijde van haar vrienden nog veel meer belangstelling ondervinden!"

In vasten, wel geordetiden gedachtengang, waarin zich een geschoolde geest openbaart, wordt, door het naaste verdere en laatste doel der UNIVERSITEIT te beschrijven, haar beteekenis en waardij voor het christelijk Nederland op onweerlegbare wijze betoogd.

Die gedachtengang is daarbij, door de eigenaardige inrichting van het geschriftje, ook voor den eenvoudigsten lezer gemakkelijk te overzien. Die gang der gedachten toch is er met kapitaal letters in aangegeven en ieder afzonderlijke gedachte wordt er dan met gewone letter nader in toegelicht.

Zoo volgt op de hoofdvraag: WAT BEDOELT DE VRIJE UNIVERSITEIT, een vraag aan elk christen-ouder: WAAR ZENDT GE uw KIND TER SCHOOL r en de beantwoording , van die vraag leidt dan vanzelf tot de gedachte, aan den nog dringender nood van Christelijk Hooger, dan van Christelijk Lager onderwijs, en, zoo tot de stelling, dat HOOGER ONDE& W: IJSI.NA*R..HET WOORD-VAN GOD 'VÉEL EERDER'vÈREisbHY'IS.' Uit haar toelichting wordt dan begrijpelijk, waarom DR. A, KUYPER en anderen zich gedrongen voelden den , 20sten Oct. 1880 DE VRIJE UNIVERSITEIT OP TE RICHTEN.

Dat die oprichting, zooals Ds.. KUVPJIR zelf het in latere Jaren genoemd heeft, een GÉLOOFSTUit was, maar een geloofttuk dat wel moest ondernomen, wijï 'men met minder dan een Universiteit niet kon volstaan en een z.g.: AANVULLINGSsvsTEEM ONS NOOIT ZAL VOLDOEN, wordt dan nader betoogd.

Tegenover hen, die nog altijd als DR. BRONSVELD in 1, 880 het recht tot oprichting van een Universiteit door een Vereeniging bestrijden, wordt daarna nog eens herinnerd aan DR. KUYPER'S toen verschenen: > STRIKT GENOMEN", waarin deze tegenover DR. BRONSVELD dat recht op zoo afdoende wijze heeft gehandhaafd.

Ook de vraag of niet de Kerk de eerst aangewezene is , óm een hoogeschool optcrichten, wordt in verband daarmede ter sprake gebracht, en er op gewezen hoe DR. KUYPER toen ook heeft aangetoond, dat niet de Kerk, maar juist een vrije vereeniging tot zulk een oprichting de ecrstaangewezene is.

Op p. 13 zegt de opsteller: »De zaak staat zoo. Heerlijk en voortreffelijk is het, als in tijden van nood, wanneer de Kerk geen Dienaren genoeg heeft, predikanten of ouderlingen de hand aan den ploeg sla^an en opleiden tot den Dienst des Woords; beter is het, indien die opleiding geregeld kan plaats grijpen in EEN GEREFORMEERDE THEOLOGISCHE FACULTEIT, die zich dan met de • Kerken nader verstaat, met de Kerken in verband treedt en dien Kerken toezii'ht geeft op de zuiverheid in leer van professoren en studenten", p. 14.

Zoo mag dan wel aangenomen, dat het, van welke zijde ook bezien, vast staat, dat er mag wezen en moet wezen een VRIJE UNIVERSITEIT OP GEREF. GRONDSLAG , met inbegrip van een Theologische Faculteit, p. 15.

Klaar en duidelijk, zoo dat het weer voor den eenvoudigste begrijpelijk is wordt dan nog op p. 15 over dat: OP GEREFÓR.MEERDEN GRONDSLAG aldus gesproken : > tegenover de Openbare Hoogescholen, die aan het Woord van God niet zijn gebonden, • dient gehandhaafd, dat Gods Woord uitgangspunt moet zijn voor alle onderwijs, ook voor het Hooger. En het Gereformeerde wil toch niet anders wezen dan Christelijk, voldoende aan den eisch van Gods Woord in den meest volstrekten zin van het woord, zooals dat in den loop der tijden in de Gereformeerde kerken en in heel de Gereformeerde levensopvatting is verstaan".

Dat de Vrije Universiteit er niet alleen mag, maar ook moét wezen, wordt dan verder in dit geschriftje aangetoond.

Aangetoond uit haar naaste doel: zoo positief DE EER EN HET RECHT GODS TE HANDHAVEN IN DE WETENSCHAP, als negatief Juist daardoor, zich scherp te stellen tegen DE WETENSCHAP, DIE OPKOMT UIT HET ONGELOOF; maar aangetoond ook uit haar einddoel: . OP TE KOMEN VOOR DE EER VAN GOD.

Drie denkbeelden, die de Schrijver dan weer nader ontwikkelt.

Aan dit naaste , doel en eindoel zou zij, oök door den wetenschappelijken arbeid'harer hoogleeraren, beantwoorden ZELFS AL HAD ZIJ GEEN HINKELEN STUDENT p. 20.

»Maar toch; héérlijker is he^ als dat beoeferien der wétens.chap • naar den eisch van Gods Wo.ord, •iiensbaar kan worden gemaakt aan de opleiding van de, zonen van ons volk".

Ook met dit haar meer verwijderd doel koint de VRIJE UNIVERSITEIT te gemoet aan de begeerte van het Gereformeerde volk naar 'leidsliéden, die iii hun optreden zich Gereformeerd betoonen; aan predikanten, doctoren, advocaten, leeraren. Het Gereformeerde volk mag van de \'. U. GEREFORMEERDE LEIDSLIEDEN VERWACHTEN; verwachten wat het noodig heeft. Daarom is de V.-U. van zoo ontzaglijk groot belang voor ons volk. p.. 21. En ten deelc heeft ze dit ook gedurende haar 3; 5-jarig bestaan reeds gedaan. »En toch, dit alles moest en kon nog veel xneer zijn. Ons volk kan van de V. U. nog veel meer genieten. Predikanten, Juristen, literatoren gaf de V.U. Maar vooral om dokters, opgeleid naar de Schrift en praktijk oefenend naar de H. S., roept ons volk. Waar blijft de Gereformeerde beoefening van Nederlandsche taal eu geschiedenis, die in de geschiedenis vóór alles de leiding Gods ziet en die bijv. onzen onderwijzers den weg wijst, hoe dit vak pok aan de lagere scholen moet worden onderwezen.' Waar de Gereformeerde opvatting over de natuur.' (p. 23).

(p. 23).-De V. U. bedoelt dit alles te geven, maar ZIJ KAN NOG ZOOVEEL NIET GEVEN. En zoo komt dan in dit geschriftje van zelf-ter sprake de vraag : WAT DE V. U. THANS NOODIG. HEEFT ? en dat is dan wel allereerst: LIEFDE OP GROND VAN HAAR BEGINSEL. Maar daarom, zoo gaat de Schrijver voort, s-is de V. U. dan ook verloren, als zij te eeniger tijd HAAR BEGINSEL EN HAAR BAND AAN ONS VOLK ZOU verliezen, of ook zelfs maar zou verwateren* (p. 25). Om dit te voorkomen, moet dan ook ons volk op haar toezien en voor haar bidden. Maai daarbij vraagt, opdat zij ook MEER KAN GEVEN, DAN ZIJ NU NOG VER­ MAG, de Vereeniging voor Hooger Onderwijs een gave om die ten bate der V. U. te besteden. Zij, de Vereeniging, wendt zich daarmee tot de lezers van dit boekje.

Zij vraagt die gaven met vrijmoedigheid, omdat «indien ge nog geen voorstander van de V. U. waart, dit boekje u wel-zal overtuigd hebben, dat er een V. Ü. moet zijn, vrij van de Overheid, gebonden aan Gods Woord. En' met aandrang», omdat de nooden zoo ontzagUJk groot - iijn«. > De V. U. heeft geld noodig om in stand te blijven, maar ook om zich te kunnen uitbreiden.» »Zij heeft zeker recht op den steun'van het Gereformeerde volk, juist om hetgeen zij bedoelt: BEOEFENING DER WETENSCHAP EN ONDER­ WIJS IN DE WETENSCHAP TOT EER VAN GOD !

Met de uitgave van dit kort en zakelijk geschreven werkje, waarin zoo niets voorkomt van propagandistisch sdecoratie-schilderen*, heeft de VEREENIGING VOOR "H. O. OP GEREF. GRONDSLAG een goed werk gedaan.

Het verdient ruim verspreid en met aandacht gelezen te worden, .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen