Schuld en straf - pagina 77
Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit
71 toe te kennen om alle recht op te lossen. Zoo heeft men eenerzijds het recht van den mensch erkend, en toch staat het niet in den weg, omdat het verdwijnt zoodra men er mee rekenen moet. Reeds ROUSSEAU heeft voor het „strafrecht" ook dezen grond gegeven, dat ieder, „attaquant Ie droit social devient par ses forfaits rebelle et traitre a la patrie, il cesse d'en étre membre" enz. 363). Bij FICHTE hetzelfde. In beginsel is ieder, die het burgerverdrag schendt, daardoor rechteloos. Wat beteekent: „der Verurtheilte wird erklart für eine Sache, für ein Stuck Vieh." 364) in gelijken trant VON BAR. De misdadiger vervalt door zijne daad der „diskretionaren Disposition" der maatschappij 3<'5). Ook FRANCK, volgens wien de misdadiger alle recht verliest, en wordt tot „la béte humaine", „une force que la société peut comprimer dans l'intérêt de sa conservation." 366) En GAROFALO : „On pourrait même dire, metaphoriquement, que l'individu ne représente qu'une cellule du corps social; par conséquent lorsqu'il est nuisible k ce corps, il ne peut pas prétendre a continuer d'en faire partie." 367) Alle misdrijf maakt in beginsel rechteloos. Eene solutie, waarbij wellicht wat sterk aan het simplex sigillum veri is gedacht. LAPLAIGNE beperkt de rechteloosheid nog tot den onverbeterlijk geachte, maar te zijnen aanzien heeft de maatschappij dan toch dezelfde rechten als „appartiennent au propriétaire d'un cheval intraitable, outre Ie droit de Ie chatier, celui de Ie supprimer." 368) Waar kortweg de straf als de choc en retour, de contraspinto, voorgesteld wordt, is natuurlijk zelfs het vragen naar eenen rechtsgrond ongerijmd. Evenals bij de opvatting van Mr. HAMAKER, volgens wien het strafvonnis bloot is „de daad, die aan ieder duidelijk maakt, hoe gevaarlijk het is van den regel af te wijken, hoe slecht dergelijke afwijkingen worden geduld." 369) En het is dan ook weinig logisch aanhangsel, als hij daarop nog volgen laat, dat dezoodanige valt als „offer voor het heil" der maatschappij. Voor heil is in zijne beschouwing geene plaats. De menschen dulden niet, dat iemand van de mode afwijkt. Dat is de gedachte van den Schrijver. Het recht is mode van doen. Van recht is al minder sprake.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1900
Rectorale redes | 130 Pagina's