Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 99

89 opvatting van de concupiscentia carnalis (zie BRAUN t. a. p., p. 136) dan aan de Schrift te danken; Hebr. 13 : 4 zegt het tegendeel. Zie voorts SEEBERQ, Luther und Luthertum, p. 19—22; KOLDE, P. Denifle, p. 55—68, WALTHER, Für Luther wider Rom, p, 670—684 en KAWERAU in de TheoL Stud, und Krit. 1904, p. 627. «) DENIFLE, Luther I-, p. 15, 16, 271, 272 enz. De verschillende voorbeelden, waarop Denifle zich beroept om te bewijzen, dat Luther „die Bande der Ehe zerschnitt und ihre Unauflöslichkeit zerstörte" (p. 21) handelen over gevallen van echtbreuk, impotentie, of voortdurende hardnekkige weigering van het debitum conjugale. In zulke gevallen oordeelde Luther, dat het huwelijk feitelijk voor God ontbonden was en daarom een nieuw huwelijk mocht worden aangegaan. De moeielijkheid school echter hierin, dat naar het destijds geldende Jus Canonicum een echtscheiding in zulke gevallen niet mogelijk was; alleen bij impotentie kon worden uitgesproken, dat er nooit een wettig huwelijk bestaan had, maar het bewijs dezer impotentie was natuurlijk uiterst moeilijk te leveren. Luther ried daarom in zulke gevallen de betrokken personen aan naar een ander land te vertrekken, waar het eerste huwelijk niet bekend was, en daar een tweede huwelijk te sluiten; of indien dit onmogelijk was en het donum continentiae ontbrak, in het geheim een tweede huwelijk te sluiten, terwijl formeel het eerste huwelijk nog in foro civili bestond. Al keur ik dezen uitweg, dien Luther aanried, niet goed, toch gaat het niet aan daarom Luther te verwijten, dat hij echtbreuk zou hebben aanbevolen of goedgekeurd. Luther heeft in zijn Predigt vom ehelichen Leben juist een zeer scherpe critiek geoefend op den Paus, die „in seinem geistlichen Recht achtzehenerlei Ursach erdichtet hat, die Ehe zu wehren und zn reiszen" {Luthers Werke, E. A. 16, 518), oorzaken die Luther bijna alle als onschriftuurlijk verwerpt. Rome moge schijnbaar de onlosmakelijkheid van den huwelijksband beslister handhaven door zoogenaamd nooit echtscheiding toe te laten, ze heeft door haar impedimenta dirimentia, waardoor een gesloten huwelijk later geannulleerd kan worden, een achterdeur opengezet, waardoor de echtscheiding toch weer kon binnensluipen, en de onlosmakelijkheid van den huwelijksband zoo doende toch weer op losse schroeven gezet. Zie voorts WALTHER, Für Luther wider Rom, p. 685—695. **) DENIFLE, Luther, 1-, p. 16, 21, 116—122 enz. Ook hier is de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen