Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 49

39 beter onderlegde schare van predikers werd uitgezonden, hoe de prediking van het zuivere Woord Gods metterdaad een geestelijke kracht is, die louterend werkt ook op zedelijk gebied, en de latere acta der Kerkvisitatoren wijzen dan ook op gestadige verbetering^'"). Het zaad, door de Reformatie gestrooid, kon echter eerst zijn volle vrucht dragen bij een nieuw geslacht, dat onder de prediking van het Evangelie was opgegroeid. Op dat opkomend geslacht had Luther dan ook al zijn hoop gevestigd ^''"). Helaas is die hoop niet vervuld. Eer de halmen nog konden rijpen, ontbrandde de schrikkelijkste aller oorlogen, de religiekrijg, die dertig jaren lang Duitschland heeft geteisterd. Wilde horden van gehuurde soldaten, van wier beestachtige gemeenheid en wreedheid de historie nauwelijks de weerga kent, liepen plunderend, roovend, alles vernielend de Protestantsche landen af. Het barbarisme en de algemeene verwildering van zeden, die dientengevolge in Duitschland ten toppunt steeg en een der droefste gevolgen van den religie-oorlog was, kan toch kwalijk aan het Protestantisme als schuld worden aangewreven. In deze factoren, waarop ik u wees, ligt voor een niet onbelangrijk deel de oorzaak van den veelszins droeven toestand op zedelijk gebied, die na de Reformatie in Duitschland is gevolgd. Het bewijs, dat niet in de Reformatie zelf, maar in deze bijkomende factoren de oorzaak van dit zedenverval schuilt, ligt in het geheel ander beeld, dat de Protestantsche Kerk vertoont in die landen, waar ze door de zware vervolging der Overheid vrij bleef van het alliage met de Libertinisten, en geen tuchtelooze volkskerk haar ten deel viel, maar ze in eigen kring en naar eigen ideaal zich zelfstandig organiseeren kon. Hier alleen kan de proef zuiver genomen worden, welke zedelijke kracht de Reformatie in zich bevat. Mag ik daartoe naar Frankrijk u leiden en u beluisteren laten, wat een tijdgenoot van de Hugenoten schreef: „lis se declaroient ennemis du luxe, des desbauches publiques, et folastreries du monde, trop en vogue parmy les Catho-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen