Het zedelijk karakter der Reformatie gehandhaafd tegenover Rome - pagina 183

l73 1*") Luthers Werke, E. A. P, 14. Dat Luther deze en dergelijke uitspraken niet in letterlijken zin bedoeld heeft, spreekt wel van zelf en blijkt ook, wanneer men den samenhang nagaat. Luther zegt bijv. op de aangehaalde plaats: „Diese Predigt soUt man billig mit groszen Freuden horen und annehmen, sich daraus bessern und fromm werden. So kehret sichs leider umb, und wird die Welt aus dieser Lehr nur je langer je arger, das ist des leidigen Teufels Arbeit und Geschaft. Wie man siehet, dasz die Leut jetzund geiziger, umbarmherziger, unzüchtiger, frecher und arger sind, denn zuvor unter dem Papstthum. Was machts? Anders nichts, denn dasz man diese Predig nit mit Freuden annimpt, sondern jedermann schlagt es in Wind." '") DE WETTE, Luthers Briefe, V, p. 753. Zie voorts HAUSRATH, Luther's Leben, II, 485 en v.v. i***) Wie dergelijke klachten van boetepredikers wil lezen, kan te kust en te keur gaan bij DöLLiNQER, Die Reformation, deel I en II. '«) Het is wel eigenaardig, dat de Roomsche geschiedschrijvers, die van deze boetepredikatiën, satyren enz. zoo gaarne gebruik maken, om daarmede het Protestantisme der 16^ eeuw in Duitschland met de donkerste kleuren te schilderen, niet streng genoeg het kunnen afkeuren, wanneer Protestantsche schrijvers deze zelfde methode op de Middeleeuwen toepassen. Zoo merkt PASTOR, Geschichte der Papste, III, 87, op: „Ueberhaupt wijrde es dem geschichtlichen Thatbestand nicht entsprechen, wollte man die Schilderungen der Dichter und Satiriker, Novellisten und Prediger wörtlich nehmen; denn die Genannten übertreiben und verallgemeinern fast ohne Ausnahme. Aus solchen Quellen können nur unsichere und trügerische Schlüsse gezogen werden". 1^') JANSSEN-PASTOR, Geschichte des deutschen Volkes, 18 Aufl. III, 66 en v.v., waar Janssen gebruik maakt van BURKHARDT, Sachsiche Kirchen- und Schulvisitationen van 1524 bis 1545. Zie voorts JANSSEN, An meine Kritiker, I, 148 en v.v. en II, 83 en v.v. Ui) w. FRIEDENSBURG, Fortschritte in Kenntnis der Reformationsgeschichte in de Schriften des Vereins für Reformationsgeschichte, Jahrg. 27, N. 100, p. 48.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen