Cultuur en Christendom.

Cultuur en christendom zijn tweie machtige woorden, welke elk een afzonderlijk terrein .bestrijken, en • to'Ch ten nauwste met elkander samenhangen. Cultuur komt van een wortelwoord, dat bebouwen beteekent; wij verstaan er nog iets anders onder dan alleen beschaving en ontwilckeling; zoo, bezaten b.v. de Babyloniërs wel ontwikkeling, maar men kan ze moeilijk een cultuurvolk noem'en. In den oültuurarbeid bebouwt de miensch den menschelij'ken geest, opdat die akker des gees les rijke vruchten voor dit leven mogje voortbrengen. De vruchten van dezieir arbeid zijn de oultuurschaitten, waarvan ook wij zoo ruimschoots genieten.

Naast de cultuur plaatsen wij onmiddellij'k het christendom; dat is nog iels andans 'dan de christelijke kerk; het omvat veel meer, ook het geheele leven der christenen, en de weriring van het christelijk geloof in den broeden kring der volkeren. Toch blijft voor ons het chrisitendom het nauwst verbonden met de christelijke kerk.

Dr H. A. V. Andel, de miss. dienaar van'Nóoi'd-Holland te Solo, nu heeft een referaat gehouden over Cultuur en christendom, ien dit aan de pers toevertrouwd. Reeds telang wachtten wij met een bespreking 'van dit referaat, hetwelk tenvoUe onze belangstelling verdient; oo'k al had oud-ministeïr Idenburg er geen aanbevelend woord in geplaatst, dan nog zou het betoog van dr van And-el oinze hartelijke sympathie hebben.

Bij het lezen van den titel was - ' onSe'"'èeirste gedachte: was het miet-betei: de orde om te keeren, en dus te spreken van Christendom en cultuur? Christendom is toch meerder dan cultuur; cultuur is er ook O'Hder de Javanen, reeds als vrucht van het Boeddhis'me; wij bedoelen dus niet cultuur te brengen aan de Javanen, maar het christendoon, terwijl het gevolg dan zijn zal een christelijke cultuur. Toch kunnen wij na lezing van het referaat de volgorde van, dr van Andel wel aanvaarden. Hij gaat in zijn betoog uil van bet verlangen van velen in ons land naar ©en geestelijke eenheid tusschen Nederland en Ooist-Indië; sommigen zijn van oordeel, dat het voldoe; nfe^j|; 81 aan de Javanen (want over dezen handelt hei referaat-slecihts) onze Westersche cultuur te brengen; dan zal de vrucht vanzelf zijn ©en nauwere aaneensluiting, zoo niet een eenheid, tusschen' deze beide landen. Ook de positieve christencin zoeken zulk een, hoogere eenheid, maar niet oestaande in het bezit van dezelfde cultuur zonder meer; geestelijke eeuheid zal moeten wortelen in het bezit van hetzelfde christelijk geloof, en dan als vrucht hiervan gok het bezit van dezelfde christelijke cultuur; het is dus niet gewenscht, en zelfs gevaarlijk, het te laten bij het geven van de cultuur zonder meer, als 'een aparte, op zichzelf staande grootheid.

Met 'het betoog, dat dr van Andel over deze zaak' levert, gaan wij geheel accoord. Er blijkt uit, dat deze bekwame missionaire dienaar te Solo, waar het brandpunt van de Javaansche ontwibkelinjg is, goed den kost aan z'ijn oogien heeft gC'geven. Cultuur is altijd vrucht vair godsdienst; geeft gij nu enkel deze vrucht aan het Javaansche volk zonder den voedingsbodem van het christendom, dan zal straks deze vrucht vergaan; ontwikkelen, ja standhouden kan de christelijk© cuüuur van het Westen slechts in den bodem' van het christendom. Het is daarom niet alleen ongeoorloofd, maar ook dwaasheid de Westersche cultuur naar Java over te planten zonder hel christendom.

Daar komt hog wat bij, . Hel is evenmin gewenscht onze cfultuur als zoodanig over t© planten in verband met den ehristelijken godsdienst. Immers, elk volk brengt zijn eigen cultuur voorf, naar zijn aard. Zoo is het dus noodig, aan den Javaan het christendom lOver te geven, opdat deze, door toeëigening hiervan; , zich ©en eigen Javaansche cultuur scheppe', voortkomend uit en wortelend in het christelijk' geloof.

Wij brengen slechts de hoofdzaak' uit het'bela'ngrijk referaat van dr van Andel. naar voren. Een ieder, die belangstelt in de verhouding tusschen Nederland en Indië, leze het opstel zelf; en vooral de zendingsvrienden mogen toch onder deze belangstellenden wo'rden gere'k'end? Dr van Andel heeft O'us een hart onder den riem' gestoken, en ons bevestigd in het vertrO'Uwe'n, dat de zending het goede standp'unt inneemt en in Indië op den goeden weg is. .Een christen zoekt wel allereerst het geestelijke heil, de. redding van de ziel van den naaste (in dit geval van den Javaan), .maar, het verstandelijk' en zedelijk, m'aatschappelijk en staatkundig leven van den naaste is hem 'toch evemnin onverschillig. Wij gaan nog verder; als trouwe zonen van ons vaderland beoogen wij ook het goede voor 'Ons land; als wij Indië verloren, zou dit onnoemelijke schade voor ons land meesleepen in velerlei opzicht. En om dit te voiork'omen, zoeken wij ook naar een gjeestelijfce eenheid ttissohen Nederland en Indië.

Het zij ons echter, nieittegenstaande onzen lof, toch vergund enkele bezwaren te opperen tegen een onderdeel van dit referaat. Op bl. 12 geeft dr van Andel als definitie van 'de' zending, dat zij is de geestelijke arbeid van christenen onder een niet-christelijk volk. Dit achten wij-veel te ruün. Vanzelf komt hij er dan oiok toe, om' als doelbepaling te stellen: Go'd 'te verheerlijken en een zegen te brengen aan de medem'enschen. Hieruit vloeit weer voort, dat hij de zending in drie soorten splitst: medische hulp, schoolarbiei.d ©In p'rediktng van het 'Evangelie. Dit ontmloet bijl ons bezwaar; vooral als hij de prediking van het Evangelie als derde middel zet naast het hospi taal en de school. Hij zegt wel: „Heel die arbeid op drieerlei levensterrein, d© verzo'rging van het lichaam, de omtwilakeling van dan geest en de terugbrenging van de ziel tot haar God, wordt door de belijdende christenen als een eenheid gevoeld." En ook: „Al de takken van dienst komten voort uit den eenen boo-m van. het christelijK geloof, van de ohristelijfce liefde." Miaar het schijnt ons toe, dat hoispitaaldienst en schooldienst niet als gelijkgerechtigd en van dezelfde waarde naast 'de prediking van het Evangelie mogein worden geplaatst. Is de predildng wel middel? Is zij' niet doel? Dr \ an Andel stelt zich op het eierste standpunt en geeft als doel aan: kerstening vah hel Javaansche volk, opvoeren tot het peü van bet Europeesch geestesleven over heel de linie.

Wij vreezen, dat dit standpunt onze zehdihg in' een verkeerd spoor zou leiden. Doel der zending schijnt ons toe 'te zijn prediking van he't Evangelie, om in 'dezien weg te komen tot het planten van de christelijke kerk. Middelen om-dit doel ite bereiken, zijn dan o.a. hospitaaldieinst ©n schooldienst. En de vanzelf hieruit voortkomende vrucht zal zijn de kerstening van het volk. Zoo bezien mj de zaa'Ic'. Wij zeggen niet, dat het niet de taak' der christenen is om het Javaansche Volk' te kerstenen, maar de zending als zoodanig heeft een meer begrensde taak. Met het volbrengen van die taak heeft de zending de handen vol.

Trots deze bedenking .blijven wij bij ons oordeel, hierboven uitgesproken, dat wij dit referaat in veler handen wensch'en. Lezing en iDestudeering van dit glashelder geschreven geschrift zal groote voldoening 'geven. Tevens bidden - wij dr Van Andel toe, dat God het hem geven mo'ge nog langen tijd te arbeiden aan bet bereiken van zijn idealen.

J. D. WIELENGA.

Revue.

„Kracht en Stof" is de titel van Ket boek, waarmede eenmaal Büohner den nadhtuil van den godsdienst wilde verpletteren. De klap is wèl goed aangekomen... h'et boek is uit den band gesla-" gen en de bladeren zwerven nog hier en daar rond. Zoo nu en dan frommelt de een of andere intelleotueel er noig wel ©en propje van, om dat op een ©vangeliseerenden broeder ai te schieten. Ik ben gewoon zulk een aanval te pareeren door Büchner's stelling over té nemen. Er is ook niet anders dan Kracht en Stof: stof zijn wij en kracht is God!

Kracht en Stof daaraan denk ik ook bij hJeL beginnen van dit artikel. Er doet zich namelijk zooveel stof aan mij voor — gieen straatstof noch brandstof, maar bouwstof — dat de kracht mij. ointbreekt die voldoende in één artikel te verwerken. En behalve dat, darf ik bet evangelisatie-hoekje in onze Reformatie niet al ie ruim te trekken. Er is méér copie en „De Reformatie" is geen speciaal evangelisatieblad, 2ooals „De Maoedonjër" uitsluitend Zendingstijdschrift is....

Juist. Daaï ben ik meteen oip miijn eerste agendapunt. Nog deze maand zal in „Woord en Da-ad" een speciaal tijdschrift voor evangelisalie'-vraagstukken verschijnen. Prof. van Nes uit Leiden, een warme heiden vriend, jodenvriend en volksvriend, is hoofdredacteur. Zoo het eerste no. daartoe aanleiding geeft, , kom ik nog nader terug op deze pieriodiek, die voorloopig driemaandelijks zal verschijnen. Ik raad onze lezers aan een proefnummer aan te vragen. Het is een uitgave van het Centraal Comité voor Inwendige Zending...

Dus is het niet speciaal gereformeerd? Neen, al zullen wel gerefoirmeerden medewerken. Waar dacht u aan: ereformeerden zijn op evangelisatiegebied jammerlijke a, chteraansukkelaaïs. In sommige plaatsen scihijnt men al 'eenige jaren aan het nadenken Oif en |hoe het mOet. Wat die berg nog eens banen zal? Als het maar geen muis is ... Te lang denken heeft wel eens een ongedacht resultaat: ik denk 'me suf" zeggen de menscheti. Toe, broeders, als het op' Kerstmis weer verkondigd wordt: En zij kwamen m'et haas!" (Luoas 2:16), dat wij dan navolgers zijn van de herders uit BeÖilehem. Zou het zloo ëpg zijn als_ bleek, dat wij in de haast onze das verkeerd gestrikt of een witte toet een zwarte verwisseld hadden, als wij groote blijdschap te pwedikenhebben? Wij' maiken niet uit liefhebberij ciritiek en daarom ^ is het mij een genoegen hieir te mogen wijzen op' een stap vooruit; door de gereformeerde evangelisatie gedaan. Er is namielijk tdt stand gekomen een Comité voor die uitgave van GeTeformeerde Evaingelisatielectuur, waarvan Ds J. Douma van Den Haag voorzitter en Ds J. 'K. Tazelaar uit Rotterdam secretaris is. Verder • hebb^eln de predikanten Ds B. A. Knoppers en Dr B. Wieleagia van Amsterdam, Ds J. P. Tazelaar van Weesp, de uitgever J. H. Kok van Kampen, straatpre.diker L. van Elk van Den Haag en schrijver dezes in het comité zitting. Buiten hen om' hebben 27 medewerkers zich bereid verklaard hun pen m dienst van dit werk te stellen. Spoedig kunnen de eerste pennevruchten geplukt worden. Vraagt u ee-ns bij den uitgever volledig prospjectus aan!

In de derde plaats iets over den arbeid onder de Rijpere Jeugd. De nood dringt. Dit heeft men in Baarn ook begrepen, getuige bijgaand bericihtjei, dat ik uit „De Standaard" knipte.

In Baara, het vriendelijfc dorp ia het zoo schoone Noordèi'kwartieT van Utrecht gelegen, heeft men het ook aldus gevoeld.

Ingezien' is daar, dat iets gedaan moest worden. Enkele broeders, speciaal belast met de Evangelisatie, vanwege den kerkeraad der Geref. Kerk hebben plannen ontworpen en uitgevoerd.

Met beperkte middelen is men ei in geslaagd, een waardevolle Inrichting tot stand te brengen. In liet „Makelaarshuis" heeft men beslag gelegd op een gezellige kamer met ©en keuken.

De kame'r is waarlijk smaakvol aangekleed, over de tafeltjes kleurige kleedjes, temidden van de veïspleide lectuur een vaas met bloemen, in een woord 't heeft zoo nielts van een kale zaal, maai geeft ©en echt huiselijke stemming.

Voor lijte verscheidenheid van lectuur is gezorgd, terwijl ©en menigte van spelen voorhanden zij'n.

Daarnaast is geopend een "Christelgi'vo blbrotheek, met ©en aanvang van 600 boeken, waiar reeds gedurende de eerste malen, dat uitgeleend werd, _ druk gebruik 'van werd gemaakt.

Vanuit de keuken wöwü tegen zeel lagen prijs consumptie verstrekt, die .Zondags gedurende d© uren, dat dit „tehuis" open is gratis wordt verstrekt.

Het aantal bezoekers is niet gering en weldra zal men er dan ook iets op moeten vinden oim meer ruimte beschikbaar te tój'gen, lees-en speelkamer te splitsen.

We deelen een en ander uitvoerig' mede, omdat ieder overtuigd zijn zal van de beteekenis van dit op eenvoudige wijze geschoeid weirk ©n ook andere plaatsen Baaim's voorbeeld zouden kunnen volgen.

Ook in Baarn weet men wel, dat dit /elechts een begin is, doch men heeft teirasht jngezien, dat het met ptfaten niet té doen is en ar ietsi voor onze jeugd gedaan moet wotrden.

Den ijverigèn secretaris van onze ki©.sver©eniging, wiens hand ook in dit werk merkbaar 'is, wenschen we toe, dat deze poging ten volle mELg islagen.

Nu ik toch revue houd, no'beer ik dankbaar den aanvang taiet 'het werk der straaitprediking in Zwolle, waar Dr Bouma met een zangkoor predikend de stad is doorgegaan. Ook uit Groningen en uit de Zaanstreek komen goede berichten over dit werk.' Het oude jaar, luidt hoopvol uit. En dit brengt mij! de regels uit een evairgeilisatielied in de gedachte :

Houdt maar moed Alles wordt nog goed.

God gedankt en moed gegïiepen!

N. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen