Nieuwe kinderboeken.

Het is weer de tijd van liet jaar, dat in 't bijzonder voor de kinderlëctuur belangstelling bestaat en allerwego gevraagd word, t naar voorlicliting over wat op dat breeda terrein nieuw is versclienen.

Enkele weken geleden reeds, lofwaardig vlug dus, kwam de Zondagsschoolvereeniging „Jachin" met haar jaarlijksclie beoordeeling van Zondagsschoollectuur uit. Als gewoonUjk worden in dit verslag, dat als een nummer van de periodiek dier A^ereeniging verschijnt 1), besproken de ioeken en boekjes, die door de christelijke uitgevers in den handel woTden gebracht en voor uitreiking op-Zondagsscholen e.d. bestemd zijn. Naar men weet geschiedt de beoordeeling van deze lectuur naar de beginselen, die de Gereformeerde Zondagsschoolvereeniging , , Jachin" aan haar arbeid ten grondslag heeft gelegd en die ten vorige jare, ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum der Boek'beoordeeling, nog eens in een aizonderlijke brochure zijn aangegeven. Van elk boekQe) wordt een nauwkeurige omschrijving gegeven wat betreft formaat, pagineering, illustratie, prijs, enz., een zakelijk en .duidelijk overzicht van den inhoiid geboden en een principieel waardeerinjsooi d-, el uitgesproken, door den Redacteur uit de verslagen der Commissiën samengesteld. Wie jaarlijks van deze voortreffelijke gegevens gebnük maakt, heeft den omvangrijken arbeid, die aan dit verslag wordt ten koste gelegd, leeren waardeeren en zal ook voor dit jaar met deze „Boekbeoordeeling" zijn voordeel weten te doen. En degenen, die haar nog niet kennen, raden wij een kennismaking ten zeerste aan. Ons werd een exemplaar ter aankondiging gezonden en we beginnen gaarne dit artikel over „Kinderboeken" met, een woord van dankbare erkenning voor het uitnemende werk, dat „Jachin" in dezen verrioht en tegelijk van warme aanbeveling van de „Boekbeoordeeling" bij ieder, die omtrent deze soort van lectuur eenige aanwijzing behoeft.

De boeken, die wij in dit artikel willen behandelen, vallen buiten het bestek van Jachins „Boek-. beoordeeling". Ze zijn, wat we noemen, „neutraal", dat wil dus zeggen, niet van een religieus gehalte. Herhaaldelijk al hebben we in ons blad er op gewezen, dat we voor onze kinderen in de eerste plaats christelijke lectuur begeeren en daaraan ook altijd de voorkeur geven. Niettemin zijn er onder de niet-christelijlfe boefeen toch ook wei verscheidene', die niet-ongeschikt zij'n voor onze jongens en meisjes, en die we zonder bezwaar hun in handen kunnen geven. Op enkele daarvan willen we in dit artikel dan wijzen, uitgaande van den regel dien we in deze rubriek zooveel mogelijk volgen, dat we de aandacht vestigen op nieuw-verschenen'boeken, die, in 't algemeen gesproken, aanbeveling verdienen.

Allereerst noemen we dan het derde deeltje van de serie „Zonnig leven", kleuterboeken van den kinderschrijver Ja'c. v. d. Klei. In hetzelfde formaat als de beide eerste („Muis, \Iuis, blijf in je huis" en „In 'tKabouterbosch") uitgegeven, wordt in „Het Kroontje van den Kabouterkoning" bij kleurige en pakkende platen, die telkens de geheele linker pagina van het boek in beslag nemen, in vierregelige, makkelijke versjes verteld van het verloren kroontje van den kabouterkoning, door de kinderen van den boschwachter teruggebracht aan de kabouters, die nu hun dankbaarheid toonen door een kruidendrank te bereiden voor een der kinderen, als het ziek 'is. Voor de kleintjes is dit onschuldige verhaaltje met z'n mooie prenten aantrekkelijk en aardig.

Bij denzelfden Uitgever 1) verscheen ook een verhaal voor grootere jongens, eveneens van J a c. V. d. Klei, „De Schat in d e v 1 uch t g an g ". Hier hebben we een boek van het bekende type, vol van afwisselend gebeuren en spannende tooneelen, zooals ze de aandacht der jongens van plm. 12 jaar boeien. En er is geenerlei reden om de lectuur van dit verhaal te ontraden, 't Vertelt van een pienteren jongen, die hij zijn grootvader logeert en in een donkere gang onder grootvaders oude htiis een familieschat vindt, die daar al sinds jaren verborgen was en waarnaar grootvader steeds vruchteloos had gezocht. Er komt van alles rondom deze hoofdzaak voor: een overval van grootvader in het bosch, een inbrekershistorie, 't verhaal van Wim's gevangenschap in het hol der dieven, enz. gebeuren allemaal, waarin de jonge lezers van heeler harte zullen meeleven, maar iets dat minder gewenscht is of al te sensationeel, is er niet in. We hebben liever andere boeken voor onze jongens, dan die avontuur-verhalen, maar wat hier wordt geboden is ten slotte toch aannemelijker kost dan de vaak zoo zoutelooze kwajongens-bravoure, die in vele van deze boeken wordt opgedischt. Er zit tenminste karakter in den held van 't verhaal.

Een zelfde algemeene waardeering zou ik willen uitspreken voor twee soortgelijke boeken voor jongens van 10-12 van Ch. Krienen, „Prettige dagen" ('tverhaal van vacantie-genoegen op' een boerderij) en „ Fran k V r ij dag ", al is dit laatste, 't vertelsel van een flinken jongen, wel wat heel zoet en onnatuurlijk.

Bijzondere vermelding verdient „Henk Halbers, Een Reis door het Panamakanaal naar Indië, door K. de Beyl*). Dit is niet een fantasie-geschiedenis of spanning-verhaal, maar de anderhoudende beschrij'ving van een evenement, dat gelukkig tot het verleden behoort: de reis naar Indië over Amerika en Japan, zooals die in 1917 wegens den verscherpten duikbootenoorlog moest worden gemaakt. Ze wordt hier gegeven in den voor jongens interessanten vorm van een geregeld verhaal, waaiin Henk Halbers, een jongcin als zij, die dus hun belangstelling heeft en opmerkt wat ook hun aandacht trekken zou, de hoofdpersoon is. Deze Henk Halbers maakt met z'n ouders de reis (die 86 dagen duurt) aan boord van de „Grotius" en voortdurend reizen de jonge lezers met hem mee. Verschillende havens worden aangedaan, en dan is Henk Halbers natuurlijk Haantje de voorste als de loods aan boord komt of de pascontroleur, of de dokter; hij volgt met levendige aandacht het bunkeren, het laden en lossen; hij praat met de dekbemanning over allerlei voorwerp-en en hun gebruik; hij doet mee aan spelen en wedstrijden, die den vaartijd moeten korten. En als de passagiers aan land gaan, in - Colon, San Francisco, Jokohama, , Hong-kong is Henk Halbers weer een en al actie: kijkt overal tegelijk, wijst op menschen en dingen, staat voor groote gebouwen en winkelramen, voortdurend geïnteresseerd en met jongensachtige vrij'moedigheid zich van alles op de hoogte stellend.

Zoo krijgen de lezers een levendigen en geheel naar hun eigen belangstelling gerichten indruk van verre landen en volken, van het leven aan boord en in de havens en er gebeurt genoeg, om het geheel voor hun besef een verhaal te doen zijn; de illustraties dragen daartoe 'nog het hunne bij:

Zoodanige stof nu is m.i. de meest vefkieselijke voor jongensboeken. Ze laat genoeg ruimte aan de fantasie en concentreert toch de aandacht op werkelijke dingen; ze biedt aan alle kanten de gelegenheid om de aandacht gespannen te houden, zonder dat daartoe allerlei avonturen-bedenksels noodig zijn; ze houdt de gedachten frisch en zuiver. En, vergis ik mij niet te zeer, d'an heeft ze ook de volle attentie van de doorsnee-lezers.

Dit boek lijkt mij dan ook voor jongens van plm. 15 jaar geschikte lectuur. Alleen moet ik er bij zeggen, dat enkele minder gewenschte uitdrukkingen het ietwat 'ontsieren.

Eveneens aan te bevelen voor jongens van plm. 15 jaar is m.i. 'het lijivige boek van S. D. Le F e b r e, A s c on de F r i e s, '^) een verhaal uit den Romeinsch-Bataafschen tijd onzer gesciii edenis. Met den jongen Frieschen held Ascon als rniddelpimt vertelt het van den strijd der Friezen en Bataven tegen de Romeinen, van hun onderworpenheid aan de , , bondgenooten", hun gedwongen dienen in de Romeinsche legioenen. Daardoorheen lezen we allerlei omtrent verhoudingen en opvattingen van dien tij'd, over godsdienst en godsdienstige voorstellingen, over deugden en gebreken der Germanen en Romeinen. En in de avonturen, die Ascon beleeft, is meer dan voldoende aanwezig het element, idat een jongen in zijh boek' vinden wil.

durf, behendigheid, kracht, zonder dat door overdrijving schade wordt gedaan.

Ten slotte wijs ik' nog op een bo^ek voor meisjes van 10—12 jaar: „Een d'oktersfamilie in het hooge Noorden" door T. Hellinga Zwart bewerkt"), 't Is - een prettig en fleurig verhaal van winter-en zoimergezelligheden in Noorwegen, huiselijk genoegen en kind'erblijheid, ouderliefde en ouderzorg en tegeüjk wordt weer in de teekening van nationale gebruiken ea verhoudingen de stof tot een algemeen plan opgeheven. In-da beschrijving van de kerstgeschiedenis door Grootmoeder voelen we wel een andere opvatting dan de onze, maar, gezien de sfeer, waarin het boek thuis behoort, ('tis een Noorsch kinderboek) valt dit alles toch niet uit den toon.

in 't begin van dit artikel wees ik er op, dat de boeken, die ik begpreeken moest, , .neutrale" boeken zijn. Ten overvloede herhaal ik "dit ook nu, aan het slot. Maar uit de enkele opmerkingen, die ik maken kon, moge toch gebleken zijn, dat ook onder deze boeken wel lectuur te vindfen is, die we zonder overwegend bezwaar onze kinderen kunnen laten lezen.

1) „De Zondagsschool" van Nov. 1926 (Uitg. van Jachins Bureau voor Uitgaven, Stjhoterboschstraat 4, Schoten bij Haarlem.

2) A. G. Schoonderbeek, Laren (N.-H.).

3) Beide uitgaven van Gebr. Kluitman, Alkmaar.

4) Uitr. van G. B. v. Goor Zonen, Gouda.

5) Uitg. van W. J. Thieme & Cie, Zutfen.

6) Uitg. van Gebr. Kluitman, Alkmaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen