Dr N. Adriani.

De gedachtenis van dezen rechtvaardige is tot zegening.

Het is bijna 5 jaren geleden, dat dr Adriani in het Landschap Posso begraven werd; maar zijn naam en zijn werk zijn allerminst vergeten, integendeel, door de uitgave van het ho& k „Dr N. Adriani" is aan zijn leven en werk nadere bekendheid gen geven.

Gelukkig was dr Adriani geen onbekende in onze kringen. Arbeidende op het zendingsterrein Pt)sso met name, stond hij wel in nauwer verband met de „zending van Oegstgeest", doch onze zendelingen op Soemba vooral hielden'dr Adriani als voorbeeld voor oogen, en zij verstonden het beter dan wij in het moederland, van welk een beteekenis deze man van zendingsliefdei en zendingswetenschap was voor den zendingsarbeid in ons Indië.

Natuurlijk hebben Wij van dezen man gehoord en gelezen; trouwens, de jaarverslagen van het Nederlandsch Bijbelgenootschap, waarvoor dt Adriani was uitgezonden, hadden meermalen iets over hem mede te deelen. Toch was het noodig, dat zich iemand opmaakte, om zijn leven te beschrijven en een overzicht te geven van zijn levenswerk.

Het Ned. Bijbelgenootschap vond tot dezen arbeid niemand minder dan dr H. Kraemer bereid; deze gaf een „Schets van leven en arbeid", terwijl de zuster van dr Adriani, n.l. mej. A. E. Adriani, het tweede deel .van het boek sdireef: „Zoo als wij' hem zien uit zijn brieven". H. J. Paris te Amsterdam gaf het boek uit, keurig, met qp den omslag' een foto van dr Adriani, ^en bovendien 8 platen tusschen den tekst.

Zeer bescheiden noemt dr Kraemer, die in menig opzicht aan den geest van dr Adriani verwant is, zijn boek „iets zeer oppervlakkigs en voorloopigs", maar de lezer zal het daarmee niet eens zijn; dr Kraemer leidt ons integendeel diep in in het karakter en den arbeid van dr Adriani; de schrijver moge zelf onvoldaan zijn, wij hebben zijn boek met groote dankbaarheid gelezen, en wenschen het in talloos vele handen.

Er wordt geklaagd, en helaas terecht, over te weinig kennis van het zendingswerk'. Vooral is men niet altijd op de hoogte met de groote moeilijkheden waarmee onze zendelingen te worstelen hebben. Dikwijls denkt nien ove, r het werk nog zoo naïef en kinderlijk. Ach, laat men toch dit boek eens ernstig lezen! Het brengt ons in aanraking met een groot man, ja een groot man, en tevens met het arbeiden voor de komst van Goid's Koni'aklrijk zooals alleen maar op het zendingsveld geschieden kan.

Wij willen iets aan dit boek' ontleenen, opdat de persoon van dr' Adriani onder ons meerdere bekendheid krijge, en het werk, waaraan hij zijn leven wijdde, door ons eenigszins worde verstaan.

Dr Adriani werd in de Herv. pastorie van Oud-Loosdrecht geboren in 1865. Verschillende personen oefenden invloed uit op den jongen, vooral zijn oom prof. J. H. Gunning, met wiens dochter hij later in het huwelijk trad. Als student kwam. zijn liefde voor de talen natuurlijk reeds naar voren; trouwens als gymnasiast te Amsterdam hadden de dialecten der hoofdstad zjjn belangstelling. Daar zijn vader ook predikant in Harlingen geweest is, leerde hij de Friesche taal kennen, en met vacantie in Friesland logeerend, waren de Friesche boeren hem even welkome bronnen van taaistudie als later zijn geliefde Toradja's van Midden-Gelebes. En hij vergat zijn studie niet! Wanneer soms Frieizen bij hem in Midden-Celebes terecht kwamen, werden zij steeds met de echt Friesche klanken begroet!

Toen het Ned. Bijbelgenootschap iemand vroeg, om zich te laten „vormen tot doctor in de Taal en Letterkunde van den Oost Indischen Archipel", teneinde naar Indië te worden gezonden voor het werk der Bijbelvertaling en Wc^t daarmee in verband staat, bood hij zich aan.

Na gedoctoreerd te zijn op een proefschrift, 'dat bestond in een grammatica van het Sangireesch, ging hij naar zijn werkplaats.

Het zou natuurlijk tever voeren, om 2; ij het ook een slechts kort overzicht te _geven van zijn leven. Het treft ons, gelijk bij zoovele zendingsmenschen, dat dr Adriani telkens van zijn eigenlijken arbeid werd weggeroepen; de zending had hem gedurig elders noodig; daardoor mede liet hij' veel werk onafgemaakt achter.

Bovendien had hij dikwijls te strijden met zieikte en zwakte. Doch klagen deed hij nimmer; toen hij eens een gezelschap aangenaam bezig hield^, zag iemand, die naast hem zat, - hoe - Dr, 'Adriani zijn'^vuisfen 'krampachtig samendrukte, om ondraaglijke pijn te bedwingen. Ja, hij was ook in dit opzicht een held.

Al heeft hij ook elders, b.v. in - de Minahassa, voortreffelijk werk verricht, zijn eigenlijke levenstaak was toch in Posso. Toen hij.dan ook op Java onverwacht stierf, vroeg het Landschap Posso als. een gunst, om zijn graf te mogen maken en onderhouden. „Zoo is het ook geschied. Zijn stoffelijk overschot rust nu onder de Toradja's. In het midden van het kerkhof heeft men hem gelegd op verzoek der Inlanders. Iedereen wilde de gelegenheid hebben zoo dicht mogelijk bij hem te komen liggen. De Mohammedanen zeidai om dit te motiveerea, in hun gedach ten trant: j., Het zou onS eens van hu^p kunnen zijn in den Dag des Oordeels". DB Heidenen zeiden: „AVij Irannen niet bidden, rnaar hij kan voor ons bidden". De Christenen zeiden: „Hij is altijd onze vader geweest, laat hij het nu ook nog zijn". Indrukwekkender kan niet gedemonstreerd worden welk een groote plaats Adriani onder dit volk veroverd had. Hun tot over het graf en voor den rechterstoel Gods hem willen gebruiken, zooals zij hem zooveel gebruikt hadden in hun leven, is een ontroerende vereeniging van naïef egoïsme en diepe hulde."

Dr Adriani was een groot geleerde, een origineiel zendingsman en een mensch en Christen van zeldzame fijnheid en diepte. Zoo-wordt hij ons in dit boek door dr Kraemer geteeken'd. Maar waarlijk niet het minst lezen wij in zijn hart in de brieven, die in het tweede deel van dit boek werden opgenomen, ZOO), dat zij toelichten wat in het eerste deel werd gezegd.

Wij veroorloven ons dit citaat: „De Liefde is hooger naarmate haar voorwerp' hdoger is. Want dat is het wat de Liefde welrt, verwekt, moet ik zeggen. Die liefheeft is de ontvangende. Diaaromi zegt men ook dat vrouwen meer liefhebben dan mannen. Ik zou dit toestemmen als ik niet geloofde, dat mannen en vrouwen geestelijk gelijk zijn.

En wie nu met het hart gelooft en met den mond belijdt, dat Jezus Christus is zijn Zaligmaker en Verlosser, die heeft Hem ontvangen en Hij heeft Zich woning gemaakt in hem. Hij' heeft zich • geheel oiver te geven, hij ondergaat Hem. En'omdat dit bijna teveel is, zoo grijpt het ons ook verschrikkelijk aan en daarom zijn wij er in het begin ook bang voor. We moetai er onze lagere behoeften aan opofferen en die zijn vele en ze zijn ons heel dierbaar. En wie dit het best begrepen hebben, die hebben er ook het meest van .geleden —• —".

Er ware nog veel van dezen mensch en Christen te zeggen, wat ons met bewondering, vervult. Maar het meest heeft dr Adriani toch voor ons beteekenis in zijn arbeid als zendeling, bijbelvertaler èii man van wetenschap. Deze drie zijn één. Gewoon zendeling was hij niet; maar toch was hij in dienst 'der zending, en wel als Bijbelvertaler; en in zijn Bijbelvertalingen blonk vooral zijn wetenschap uit.

Dr Kraemer, die het beoordeelen kan, durft schrijven: „Men kan, rneen ik, zonder overdrijving zeggen, dat in de gansche zendingsgeschieAenis, voorzoover zij de Evangelieverkondiging door een vreemd volk aan een ander volk is, nooit zulk een diepe en fijne opva.tting van Bijbelvertaling, die zoo tot de zielkundige werkelijkheid van den mensch doordrong, is opgestaan als in Dr Adriani".

Zie, dat was bij hem het streven: niet maar overzetten, onze woorden der Possoërs vervangen, maar 'doordringen in de ziel van het volk, leeren hoe het volk voelt en denkt en ziet, om daarna pas aan het vertalen te gaan Hij begon zelfs dan nog niet met het vertalen van 'den Bijbel zelf, maar hij gaf Bijbelsche verhalen, om daarna, als deze gebruikt waren door de menschen, te weten te komen, in hoeverre die verhalen juist waren geweest en waarin gebruikte woorden door andere moestea worden vervangen.

Och, wij zeggen het maar in een paar regels; maar men moet dit boek lezen, om te verstaan welk een ideëele', en toch beslist juiste opvatting deze groote mensch van vertalen had.

Zijn wetenschap was dan ook beide: grondig en veelzijdig. Hoevele talen hij sprak en las, he'b ilc niet uit het boek kunnen opmaken; het laat zich slechts gissen, maar het komt er op, vijf, zes of tien niet aan. Tijdens een studiereis van twee maanden naar Halmaheira slaagde hij erin van 16. talen woordenlijsten op te teekenen!

Zietdaar, één voorbeeld.

Het Ned. Bijbelgenootschap heeft ons allen aaa zich verplicht door het uitgeven van dit voortre!: felijk boek. Dr Kraemer heeift zijn taak boven onzen lof verheven volbracht; en vooral voor de brieven, op zoo teedere wijze verzameld door riiejuffrou-nr Adriani, zijn wij dankbaar.

Mogen nu zeer velen dit boek koopen, lezen en herlezen. Misschien stuit men hier of daar op een uitdrukking, die ons Gereformeerd denken vreemd aandoet; maar laat dit dan een reden zijn, om te ernstiger de vraagstukken in te denken, die dr-Adriani door zijn leven en werken aan de orde heeft gesteld; het kan ons slechts ten zegen zijn, .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen