Gereformeerde Apologetiek - pagina 19

21 van Christus staat, maar deze ook waarlijk leven in hem." Maar hoeveel fraseologie daaronder schuilt, blijkt wel uit zijn beroep op T H O L U C K waarmee hij besluit: „Urn zu wissen was man preis geben kann, muss man wissen was man besitzt." ) De staart als venijn-reservoir ontbreekt alzoo ook hier niet. In dit ééne woord is het onheil, dat de £o/z/ess/0nee/-Schleiermacheriaansche apologetiek gesticht heeft, saam te vatten: prijsgeven. Maar nog een derde richting ontwikkelde zich : de zgn. liberale theologie. Deze legde er nadruk op, dat SCHLEIERMACHER steeds een rapport had gewild tusschen de religie en het algemeene geestesleven van den mensch, waartoe ook zijn intellect behoort. Het rede-element deed zich weer krachtiger gelden. Eerst werd dit ontleend aan het oude supranaturalisme en deze combinatie gaf merkwaardigerwijze het aanzijn aan de eerste wetenschappelijke apologetiek. ) Later werd een bond aangegaan met de Hegelsche spekulatie. De grondwaarheden van het christendom werden omgezet in filosofische begrippen, welke alle christelijk karakter verloren hadden. De grove, meedoogenlooze kritiek had vrij spel. Het Schleiermacherianisme scheen ten doode opgeschreven. 49

50

In deze krisis trad R I T S C H L naar voren. Zijn optreden viel samen met de insolvent-verklaring der groote filosofische systemen en het met geweldige „Schwungkraft" zich omhoogworstelen der exakte wetenschappen. R I T S C H L nu sneed het tafellaken tusschen religie en theologie eenerzijds en wetenschap, met name metafysika, anderzijds door. Hij lichtte uit de Schleiermacheriaansche faktoren het moment der religieuse ervaring uit en legde dat ten grondslag aan zijn theologie. De apologetiek riekte hem te filosofisch en kon zijn gunst niet verwerven. De inhoud van het christelijk geloof wordt door hem beperkt tot het ervaarbare. " ) Welnu, nog altijd staat dogmatiek en — hoe vreemd het ook klinke — apologetiek onder den invloed van R I T S C H L . De scherpe kanten van zijn systeem werden afgeslepen. Bijna algemeen nam men tegenover de apologetiek een vriendelijke houding aan. Van jaar tot jaar verschijnen er werken, waaraan de geest van R I T S C H L het imprimatur heeft gegeven. Natuurlijk werden op zijn grondgedachte als thema tal van variaties gecomponeerd. De eigenlijke school van R I T S C H L verviel tot ethicisme. Had R I T S C H L zelf de ervaring in ethischen zin opgevat en begon bij hem de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen