Ideëel en reëel - pagina 17
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
15 neemt; gij kunt zeggen: ja, maar het is zus en het is zoo, maar gij kunt niet zeggen, dat het niet is. Het is een soortgelijk zijn, dat Plato in de beroemde vergelijking van de grot ons schildert als het zijn der wereld, diè wij de reëele wereld noemen. Zoo hebben de eigenschappen der dingen, onze voorstellingen, de algemeene begrippen, realiteit; maar deze realiteit is voor ieder dezer naar zijn eigen aard; de eigenschappen bestaan als eigenschappen, de voorstellingen als voorstellingen, de begrippen als begrippen, geheel zooals planten en dieren, lucht en licht hunne eigene realiteit bezitten, even noodzakelijk, even stellig en even zeker. Zoo kan een ding tegelijk iets zijn en niets zijn, naar de relatie is, waarin het opgevat wordt. ' Een afgod is niets voor zoover hij geacht wordt tot den mensch in goddelijke relatie te staan, maar is iets voor zoover hij goud, zilver, hout, een afgestorven mensch, een booze geest is i). Niet anders staat het met een beeld; het bestaat als zoodanig, zooals we reeds zagen en wordt daarom in de Heilige Schrift gebruikt om de verhouding van Christus tot den Vader, van den mensch tot God te kennen te geven: »de Zoon is het beeld des onzienlijken Gods" 2), de mensch is naar Gods beeld geschapen. Maar het bestaat niet, wanneer het in de plaats van de afgebeelde zaak gesteld wordt: «beschaamd moeten wezen allen die de beelden dienen" 3), »hunne gegoten beelden zijn wind en een ijdel ding 4)''. Maar er is ook eene maat der niet gelegen in het meer of minder uitgebreid zijn, maar in den duur, in ook in de onafhankelijkheid. Het heeft niet langer realiteit dan de i)
realiteit; die maat is concreet of groot of den tijd en daardoor beeld in den spiegel weerkaatsing in den
I Cor. 8 : 4 ; 10 : 19 en 20.
2)
Coloss. I : 15.
3)
Ps. 97 : 7Jes. 41 : 29.
Hebr. 1 : 3 .
2 Cor. 4 : 4. -
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1896
Rectorale redes | 84 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1896
Rectorale redes | 84 Pagina's