GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Evolutie - pagina 40

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Evolutie - pagina 40

Rede, bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

36 fiasco uitgeloopên, zoodat n o g aldoor het fundament aan heel den bouw ontbreken blijft. En hoe bitter dit bankroet aan onze Evolutionisten valt, merkt ge nooit beter, dan als ge Dr. Haeckel, in zijn opwinding, roemen hoort, hoe de synthetische chemie er dan toch in geslaagd is, in 1828 „uit cyaan- en ammoniakverbindingen, risum ieneahs^. . . ." organischen Harnstoff" voort te brengen i). Zooveel over de „Urzeugung".

Ons resultaat komt, na het betoogde, alzoo hierop neer dat de Evolutie /^/z eerste dankbaar te begroeten is, als een stoute reactie tegen het plompe detail-empirisme en het moedelooze Tgnorabirmis, waardoor de wijsbegeerte der natuur al te lang en al te bang werd gedrukt. Daartegenover heeft de Evolutieleer de vraag naar het ontstaan der organische wereld weer cordaat weg gesteld en op eenheid in onze wereldbeschouvying aangedrongen. In de/w^é'öf'e plaats heeft de Evolutieleer, door bij dit pogen natuuronderzoek voor speculatie in de plaats te stellen, geprikkeld tot een zoo nauwkeurig bespieden van de natuur in haar verborgenste werkplaatsen, dat de philisterhaft-tooverachtige voorstelling van voorheen, plaats heeft gemaakt voor den rijkdom der microscopische aanschouwing. Lette men vroeger hoogstens op het omloopen van den secondewijzer op de wijzerplaat, thans is de kast van het uurwerk opengebroken en ziet men de raderen en veeren zich van binnen bewegen. In de derde plaats heeft de Evolutieleer, door den stoot, dien ze aan de ontogenetische, morphologische studiën enz. gaf, een eenheid van plan in alle organisch leven, en zelfs een analogie en een correspondentie van het organische met het anorganische ontdekt, waarvoor dusver het oog gesloten bleef. En eindelijk heeft ze, in de vierde plaats, door de wet van Malthus op de variatiën toe te passen, een factor in de verbijzondering der soortvariatiën aangewezen, die over tal van anders onverklaarbare verschijnselen een verrassend licht deed opgaan. Feil daarentegen ging ze, toen ze, vreugdedronken over deze ontdekking, zich inbeeldde de verklaring van het wereldraadsel i) o. 1. I. p. 364.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1899

Rectorale redes | 64 Pagina's

Evolutie - pagina 40

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1899

Rectorale redes | 64 Pagina's