Schuld en straf - pagina 81

75 maatschappij, gemeenschap, staat, geheeten wordt, in den grond rechteloos. In menig opzicht bevatten de criminalistische beschouwingen, die als nieuwe richting verkondigd worden, weinig nieuws. Het aansprakelijk stellen van de maatschappij en hare instellingen voor het kwaad vindt men, gelijk ik opmerkte, juist in Frankrijk reeds bij de woordvoerders van de Revolutie in het einde der vorige eeuw. ROUSSEAU verheerlijkt den mensch als niet-maatschappelijk wezen. DIDEROT schrijft: „Je crois qu'on ne me contestera pas que la oü il n'existerait aucune propriété, il ne pourroit exister aucune de ses pernicieuses consequences." 38i) Bij voN HoLBACH Icest men: „La société est une maratre pour Ie peuple, qui se venge par Ie vol et l'assassinat." 382) Onder degenen, die eene der vele prijsvragen beantwoordde in het eind der vorige eeuw over strafrechterlijke hervormingen uitgeschreven, was ook MARAT met zijn Plan de la legislation en matière criminelle, waarin wordt betoogd, dat de maatschappij de schuld draagt van alle misdrijven, die zij straft 383). Juicht FERRI, dat de geocentrische illusie gevallen is, als ware de aarde het middenpunt van het heelal, en de anthropocentrische illusie, dat de mensch koning der schepping is 384)^ _ reeds VON HOI.BACH leerde, dat de mensch op dezelfde wijze aan de wetten der natuur onderworpen is als het dier: „L'homme n'a pas de raisons pour se croire un être privilegie dans la nature." 385) LA METTRIE verklaart, dat er geen soortelijk onderscheid is tusschen mensch en dier: „la nature n'a employé qu'une seule et même pate dont elle a varié les levains." Het misdrijf is geene schuldige handeling, te wijten aan verkeerden wil, maar het noodzakelijk gevolg van het organisme 386). En ook VON HOLBACH zegt, dat de goede en de kwade mensch alleen verschillen door hunne organisatie en de voorstelling, die zij zich maken van het geluk. Kwaaddoeners zijn menschen, wier geestvermogens voortdurend of tijdelijk verstoord zijn 387).

| | j i { '

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen