Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 11
5 tn den geest in 't algemeen helderder wordt ingezien, naar diezelfde mate zal ook duidelijker in het licht treden, op welke wijze velerlei duisterheden, die het recht verstand van het woord belemmeren, tot klaarheid zijn te brengen. Het is mijn voornemen dit thans, zij het ook slechts in enkele ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 12
6 Veel te lang heeft men, door de grammatica misleid, de meening gekoesterd, dat de rede uit zinnen, de zinnen uit woorden, het woord uit letters wordt opgebouwd. Men liet zich bij het beschouwen der taal onwillekeurig meer door het geschreven dan door het gesproken woord leiden •''). Bij het spr ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 13
7 nauwkeurige ontleding van het gesprokenwoord naar zijneklanken en het bedenken van teekens voor die klanken, om ze te onderscheiden. Maar hoe ze ook mogen ontstaan zijn, bij het gebruik worden de schriftteekens na elkander onderscheidenlijk •geschreven en zoo de geschreven zin en ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 14
8 het ook te doen, en bijv. te schrijven: „ik hebme vergist, ik zalse terugbrengen." Zoo verbindt Marnix ook de procliticae: „ Thert ontsinckt my, als 'tmy heugt" (Ps. 42 : 2). 't Komt mij als een verblijdend teeken van herlevend taaigevoel voor, dat men thans behoefte gevoelt om woordverbindinge ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 15
9 den tijd, toen de Alexandrijnsche geleerden de taal te werktuiglijk gingen opvatten, afkomstig is, en die sedert niet verbeterd maar verergerd werd door allerlei woordenlijsten en woordenboeken, waarin de woorden nog minder zijn dan stukjes en brokjes van opgeprikte diertjes uit de verzameling ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 16
IDWanneer ik niettemin nadrukkelijk tracht te bewijzen, dat de eerste en eigenlijke beteekenis van woord zin of rede is, heb ik daarvoor een goeden grond; er zijn nog altijd geleerden, die meenen, dat eerst het woord in den • zin van naam, ontstaan is, en daarna woorden zijn verbonden tot ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 17
IIgeschreven taal, op onze beschouwingen heeft. Wundt houdt amavt natuurlijk voor één woord, maar het Fransche fataimévoor drie; het Nederlandsche: ik heb lief gehad zou hij voor vier moeten houden. Toch zijn deze drie uitdrukkingen in verschillende talen slechts onderscheide ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 18
12soort van overdracht van beteekenis „woord" kan noemen, — dat men dan niet alleen den historischen en natuurlijken weg verlaat, maar ook voor tal van tegenstrijdigheden en bezwaren komt te staan. Men zou daarop kunnen antwoorden, dat men die bezwaren niet ontgaat, wanneer men woord-ah-zi ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 19
13De „oorsprong van het woord" kan voorts zijn, geheel in het algemeen, de oorsprong van de menschelijke spraak. Ook over dit hoogst belangrijk onderwerp, waarover zelfs in den laatsten tijd nog door meer dan éénen geleerde, Wundt, Delbrück, Sütterlin, is geschreven, zal ik thans niet spre ...
Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 20
14of in een klein onderdeel beoefent, zal tegenwoordig ontkennen, dat kennis van psychologiedaarbijonontbeerlijk is. Paulbouwde zijn Prinzipiën der Sprachgeschichte, die zulk eenen grooten invloed hebben geoefend, op den grondslag van Herbart's psychologie. Delbrück me ...