De Generale Synode.

I.

In .zijn jongste kroniek in het „Gereformeerd Theologisch Tijdschrift" sclreef Ds Ferwerda, wiens hartelijk medelijden met de aigevaardigden ter Generale Synode den objecten van zijn - warme belangstelling weldadig aandeed, over de thans reeds beëindigde kerkelijke vergadering deze woorden: „En dibnaal vooral is de Synodale disch rijk bekden. Reeds de kwestie-Netelenbos op .zichzelf zal er een breede plaats innemen. En dan komen nog de voorstellen, die van alle oorden van het/'-, land naai-Leeuwarden geadresseerd werden. Reeds nu staat vast, dat deze Synode in het leven onzer Kerke' een historisch stempel zal dragen".

De kroniekschrijver heeft, als altijd, goed gezien. De Leeuwarder Synode is tot een verg0, dering ran beteekenis geworden, en al is in vele van haar belangrijke beslissingen nog slechts gezaaid, dit zaaisel bergt in zich de belofte van een goeden oogst, die onder de gunste des Heeren tot rijken zegen voor onze Kerken wezen kan. Spreek ik niet te stout?

Ik geloof het niet, want als ik de genomen besluiten; nog eens met aandacht naga, en vooral denk aan de wijize, waarop de Synode to< t haar decisies kwiam, ver-Sterkt zich in mij de overtuiging, die tfldens de zittingen bij meerderen post vatte, dat hier arbeid voor do toekomst en werk van blijvende, rijke waarde verricht is.

Wat de wijze van beslissing hiermee heeft te m.aken? Wel, er zijn naar aUe wa, aJrschijnl5(fch'eid in ons kerkelijk leven weinige Synodes aan te wijzen, waarop zulke belangrijke , zi& en ter tafel kwamen, en zufk een hartelijke eenstemmigheid heerschte. Van-gedeeldheid was niets te merken. Over de voorstellen betreffende den uitbouw der confessie en de herziening der Liturgie is niet eens hoofdelijk gestemd. Vian de onverkwikkelijke lUzie tusschen de eerste twee letters vso. het Alphabet geen spoor. G-een tegenstelling tusschen conservatief of vooruitstrevend, en al waren de meeningen over de bekende N.G.S.V.-claUsule niet eenstemmige behalve deze Bcheirmütseling is er in de hoofdpunten geen strijd gevoerd en geen nederlaag geleden.

Wat hieruit te ooncludeeren valt?

Niet dat alle acht-en-veertig Synodeleden, mitsgaders hun twaalf liooggeleerde praeadviseurs, in één hoek, en ïwel, zooals hier en daar gemompeld wordt, in den meer conservatieven hoek zaten, want daartegen getuigen de op voortgaande reformatie doelende decisies, doch dat allen, ouderen en jongeren, ouderlingen en dominé's, professoren en gewone leeken, oud-Kampenaren en "V.U.-discip'elen, er diep van door^ drongen waren, dat onze Kerken vooruit moeten, en... onze Kerken zelve vooiuit willen.

Laat ik slechts op iets wijzen.

Op de Synode van Den Haag kon een voorstel, dat nog wel mede onderteekend was door veteranen als Dr A. Kuyper en Prof. Lindeboom, en op vermeerdering van het kerklied aandrong, geen meerderheid vinden, en nu besluit de Synode, , z.es jaren later, zonder hoofdelijke stemming en met algemeen goedvinden, deputaten te benoemen, die overwegen zullen, of aan den psalmbundel meerdere berijmde of onberijmde gedeelten der Heilige Schrift toe te voegen zijn.

Zoo giaan we vooruit.

Zeker, nog niet , z, óó snel als sommigen willen, en in kalmer tempo dan menige gezangen-liefhebber begeert, maar er is toch actie, en belangrijke actie te bespeuren, die liefde tot deugdelijke reformatie verraadt.

De kwestie-Netelenbos wierp sombere schaduwen op ons p-ad. Gaarne hadden wij gewild, dat deze broeder voor onze Kerken behouden was gebleven, maar het was niet mogelijk hem te handhaven. Met name week zijn Schriftbeschouwii^g zóóver van onze Belijdenis en ook van Gods Woord zelf af, dat de rapporteerende commissie eenparig met het voorstel kwam om de afzetting te approbeeren.

En .... niemand verldaarde izich tegen.

Zelfs niet in een stemming, die gehouden werd onder den ïndruk van Netelenbois' laatste, en wat vorm en toon betreft, onberispelijk woord. Ook al was het pijnlijk, dit te moeten doen. Al sneed het door de ziel. Het kon met anders, evenmin als den Zeeuwschen Kerken de ietwat bittere pil kon gespaard blijven, dat haar eerste schorsingsbesluit radicaal vernietigd werd.' Over dit alles later meer.

Ik bepaal me thans tot algemeene beschouwingen, die niet volledig izoüden zijn, wanneer ik zweeg over de uitnemende leiding van den praeses Ds. v. d. Munnik. Aan , zijn vaste hand en toenemende gestrengheid, die, gelijk Dr De Moor terecht opmerkte, ons tot heil was, is het mede te danken, dat in drie weken tijds het belangrijke agendum kon afgewerkt worden, en vooral op den droeven-Netelenbosdag was zijn praesidium bewonderenswaardig. Ernstig, tactvol, waardig, en zijn leiding en woord legde beslag op de geheele vergadering.

Ik dacht toion aan de Dordtsohle Synode.

Aan Boge-mian, die zich even vergat. Hier in Leeuwarden geen , , exite", wat ook niet op z'n plaats zou geweest zijn, maar een warm: , broederlijk woord, dat uit ons aller hart was gegrepen, en de hannonie tusschien belijndheid en hartelijkheid kostelijk bewaarde.

Wat izijn we rijk aan professoren!

Een cerbiedwaardige rij van niet minder dan t'sVaalf hooggeleerden had izich bereid verklaard de Synode van prae-advies te dienen, en we hebben ze allen in ons midden gehad. De grijze veteraan Lindeboom biiste nooit. Wie ook schitterde door afweizigheid, hij was present. En met jeugdig vuur voerde hij het pleit voor de invoering van gezangen, en toornde in heUige verontwaardiging tegen alle verflauwing der grenzen. Prof. Geesink deed ons sleoMs enkele dagen van zijn vriendelijk bijzijn genieten. Hij was toegevoegd aan de Commissie voor de ZendingSiziaken, maar ik vermoed, dat prof. Ho-nig verreweg: de meeste prae-adviezen gegeven heeft.

De tweede week ontbrak er een. Prof. Bavinck was niet teruggekeerd. Reeds de eerste week merkten wij in onze Commisisievergadering, dat onze hooggeachte oud-leermeester vermoeid was, hoewel «hij met groote interesse alle besprekingen volgde. Maar .... 's Zondags daarop greep ernstige krankte hem aan. Zelfs is voor dit kostbaar leven gevreesd. Doch de Heere wüde hem nog sparen, al moesten wij' opi de • Synode zonder 'hem jonzen arbeid voortzetten.

Voorwaar 'n donkere schaduw!

Om meer dan een reden.

God beware dezen „groote in Israël".

Wij hebben hem nog aoo noodig.

GelukMg vonden we prof. Kuyper bereid in onze OomnnisBie zijn plaats in te nemen, en deze, die reeds belangrijke referaten voor de Synode geleverd had, heeft ons in den moeilijken arbeid niet geringe diensten bewezen.

En niet alleen hij.

Met allen mochten wij hiartelp; samenwerken, en op deze Synode kwam het weer, zooals prof. Van Gelderen terecht uitsprak, duidelijk uit, dat Kerk en Thieologie elkander niet kunnen jnissen, maar met elkaar in 't nauwste verband staan.

Nog 'n enkel woord over de niet-hooggeleerde adviseurs. Aan de tafel, die voor hen gereserveerd was, bleef geen stoel ledig, want er waren er zeven voior de Zending, waaronder vier missio-nnaire Dienaren des Woords en een missionnair arts; twee voor art. 13, dat eens door Ds Hoekstra van Arnhem met den naam „Bethesda" gedoopt is; een voor de militaire ziaken en een voor de geestelijke belangen der gereformeerden in de Rijnprovincie, welke laatste in zijn kwaliteit als generale deputaat voior 't laatst .z'n ftinctie verrichtte.

Slechts drie buitenlandsche afg, evaardigden waren aanwezig. Een Uit Sohotliand, een uit Z.-Afrifca en een Uit Oost-Friesland. Dr Beets, dien we als afgevaardigde van de Amerikaansche Kerken verwacht hadden, bleef •afwezig, en de drie eersten verdwenen successievelijk, na eerst gegroet te hebben en begroet te zijn.

Bij dezen „algemeenen rondbük" wil ik het nu laten.

Op de belanjgrijke beslissingen hoop ik een volgende maal nader in te gaan, al .zal ook die „Synodes-chouw" eeu „vogelviacht"besc!hiouwing blijven.

K. D.

Het Getuigenis.

Zondag j.l. izial wel van de meeste kansels het Getuigenis, dat de Synode deed uitgaan, zijn voorgelezen.

Het is een stuk van bijzondere kwaliteiten.

Voorzichtig gesteld, verviel het toch niet in het aarzelende, het beschroomde, maar sprak met hamerende beslistheid.

Harde ernst galat hier gepaajd aan biddende teederheid.

In dit opzicht kan men het gerust een model heeten. Dan — om voor te lezen viel het niet mee. Niet alleen aijn vele .zinnen wat o.verla, den, maar het geheel was te lang. Het vorderde bij gematigden leestrant twintig minuten. Op den duur begon het het gehoor merkbaar te vermoeien. Zoo ging veel van den indruk te loor.

Ook werkte niet mee, dat in dit stuk de kerkeraden en niet de gemeenten werden toegesptoken. Hier kan opzet achter schuilen om kerfaechtelijk in het goede spoor te blijven. Toch wil het ons voorkomen, dat er wel een vorm te vinden was, waarbij de (Zelfstandigheid der plaatselijke kerken in het minst niet in het gedrang kwam en toch rechtstreeks het woord tot de gemeente werd gericht. WU men de aandacht spannen, dan mlag het tua res agitu, 'r, het raakt Uw belang, niet wo-rden vergeten. \_

Is voor het overige dit Getuigenis uitnemend in zijn soort, wel mag geviuagd of de soort sterke aanbeveling verdient.

De kwestie, dat onze vaderen zoo iets niet hebben gekend en dat hiermee betrekkelijk een nieuwigheid wordt ingevoerd, kan ter izijde gelaten.

Nieuwe toestanden dwingen vaak nieuwe wegen m te slaan.

Maar izou men werkelijk meenen, dat men met zulk een Getuigenis veel bereikt?

De opwekking, welke eiTon uitgaat, is slechts ten deulo noodig. Immers, men kan zich moeilijk een prediking voorstellen, waarin niet reeds herhaaldelijk tegen de hier genoemde dwalingen en Bonden is gewaarschuwd.

Maar vooral kan als bezwaar worden ingebracht, dat zulk een Getuigenis uiteraard een vluchtig karakter draagt. Het wordt vdorgelazen, in de kerkelijke bladen afgedrukt, in het larcMef opgeborgen om na enkele jaaen geheel in vergetelheid te zijn geraakt.

Het ware o.i. gewenscht geweest, indien de Synode naar een meer blijvenden vorm had gezocht, waarin in 't kort de voornaamste dwalingen werden genoemd en lOok wederlegd.

Hoe da.nkbaar wij voor dit Getuigenis zijn, hevredigd ziin we niet.

HEPP.

Predikantenvergadering.

De belangistelling in onze Predilqantenvergaderingen neemt lal meer en meer toe.

Wie de" opkomst van nu vergelijkt met die van tien jaar terug, zal verblijdenden vooruitgang constateeren.

Temeer verheugt dit, waar deze vergaderingen zich uitsluitend op geestelijk terrein bewegen en een matericele kwestie lals traktementsverbetering van het agendum weerden.

Het bestuur der Vereeniging beijvert .zich loffelijk om steeds het meest actueele aan de orde te stellen. En daaraan is voorzeker niet voor het minst het groeiend interesse te danken.

Toch rijst de vraag: werkt het den laatsten tijd niet w.at lal te sterk in pracüsche richting?

Slaat het niet den weg van het practicisme in?

Dit jaar waren de Zending, de Kerk en de Sociale Kwestie en het kerkelijk gescheiden leven der Gareformeerden de drie gerechten, die in vier referaten werden 'Opgedischt .

Op izichzelf taitgelezen onderwerpen. Aan elk ervan werd klaarblijkelijk besteed. ernstige studie

Maar wij misten noode een studie-ionderwerp in den meer eigelijken zin.

Gaarne izouden wij zien, dat elk jaar minstens één o.nderwerp, lafwisselend vian exegetisch, dogmatisch en kerkhistorisch karakter, streng wetenschappelijk bewerkt, op het ag'endum werd gebracht.

Ook eeni referaat over een philosophische eii^ psychologische kwestie izou aHerminst misplaatst zijn.

Het meerendeel onzer predikianten wordt zóó in beslag genomen door de practijk, dat er voor wetenschappelijke studie slechts fcaiige tijd overblijft.

Hierin tem de Predikanten-vergadering hun welkome hulp verleenen.

Inzonderheid, .500 bedoelde referaten oriënteering beoocen.

HEPP.

De opleiding en de sociale kwestie.

Terecht werd opgemerkt, dat er bij de opleiding onzer predikanten rekening mee gehouden moest worden, dat zij straks eenmaal midden in de sociale problemrai staan.

Ieder predikant, die g: erioepen werd op dit gebied eenige leiding te geven, heeft dit manco zijner opleiding gevoeld en het heeft hem inspanning .gekost dit aan te vullen.

Het is noodzakelijk, dat hierin ten spoedigste verbetering worde gebracht.

Natuurlijk ligt het niet op den weg der theologie hierin voorziening te treffen.

Hetzij curatoren, hetzij de studenten in de theologie moeten hier het initiatief nemen en een der bekwaiamste juristen Uitnoodigen speciale colleges hierover te geven. Worde hierm-ee niet gedraald.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen