Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 27

26 zijn vele weifelingen verklaart. Niemand heeft die tweespalt beter onder woorden gebracht dan Baron Vince'nt, toen hij Willem teekende als "trop libéral pour être roi, et trop roi pour être sincèrement libéral 1)". Zoo al niet niets, dan toch zoo weinig mogelijk door het volk. Maar ook wel weer alles voor het volk. Zijn bedrijvigheid is bewonderenswaardig. Altijd is hij bezig. Hij werkt zóó hard, dat Roëll zich al in '14 ongerust maakt over zijn gezondheid. Officieele recepties weet hij zich zelfs nog ten nutte te maken door allerlei deskundigen te raadplegen. Hoeveel belangrijke publieke werken zijn onder hem niet ondernomen! Het nut van spoorwegen zag hij heel goed in, beter vaak dan de mannen van den handel zelf. Landbouw en nijverheid konden steeds op zijn krachtigen steun rekenen, ook de visscherij, al reglementeerde hij hier wel wat al te veel. Ook den handel heeft hij wel bevorderd 2), maar in zijn economische politiek paste een besliste voorkeur voor de nijverheid, welke hij o.m. door het organiseeren van tentoonstellingen zocht vooruit te brengen. Zulke maatregelen trof hij zoo goed in het Zuiden als in het Noorden. Mogelijk genoot zelfs het Zuiden - voor alles nijverheidsland - het grootste deel van ' zijn zorgen. ') Brieven van Van Hogendorp, V p, SOS, De Bosch Kemper (Staatk. Gesch. tot 1830, p. 507) · geeft een afwijkende lezing: trop roi pour être bourgeois, trop bourgeois pour être roi. Met V in een t's uitspraak is te vergelijken die van Van der D u y n (Gedenkschriften, 1853, p. 137): "zijn groot ongeluk, om niet te zeggen gebrek, bestaat daarin, dat hij niet genoeg koning is noch volgens de oude noch volgens de nieuwere beteekenis van dit woord". 2) Ook op dit terrein wou de koning graag liefst alles te zeggen hebben, cf. Willem aan Dirk van Hogendorp, 12 Oct. 1827 (Gedenkstukken 1825-30 11, 938): In het voorstel des Konings zie ik, dat Z . M. "in de zaken der Maatschappij [de Nederlandsche Handelmaatschappij] dien invloed verlangt, die Haar als zoodanig, als oprichter, als hoofddeelhebber, en als garant der rente toekomt". Ik zwijg van al het overige, maar: als zoodanig ! dus als Koning! Deze naïveteit is karakteristiek. Zij teekent ons tegenwoordig volksbestaan, gelijk het ons wordt opgelegd en gelijk wij het, in ons diep verval, aannemen, ja zoeken, naar het leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen