Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 41

40 alles" zoo schrijft hij "geschiedt dan nog in wel· meenendheid en goed vertrouwen, dat men de Joden langs dezen weg nader tot het Christendom brengt" 1). Dat hij den geest, waarmee de regeering bezield was, goed heeft gevat, blijkt ten overvloede uit haar houding in zake het Lager Onderwijs. Gelijk bekend is, was dit geregeld onder Schimmelpen· ninck, bij de wet van 1806. Deze was in vele opzichten uitnemend en bracht op menig punt zeer gewenschte ver· betering. Ten opzichte van den godsdienst was ze niet neutraal. Het is waar, de . Heidelbergsche catechismus zou voortaan van de school geweerd worden, want daar mocht geen onderwijs gegeven worden "in de leerstellige begrippen van bijzondere kerkgenootschappen". Maar wel zou er onderwijs zijn in den Christelijken godsdienst, ., voor zooverre deszelfs geschied· en zedekundig gedeelte betreft". Volgens Van den Ende, den ontwerper der wet, behoorde de bijbel op de school gebruikt te worden, maar op de Boekenlijst, door de regeering voorgeschreven, kwam hij niet voor 2). Dat kon niet met het oog op de Roomschen: daardoor zou men op de school direct een Protestantsch stempel gedrukt hebben, terwijl ze juist Roomschen en Protestanten nader tot elkander brengen en daarom algemeen.Christelijk zijn moest. Men ging uit van de veronderstelling, dat, wanneer men terzijde liet datgene - zooals het in de wetten van 1801 en 1803 luidt - wat door de onderscheidene kerkgenootschappen verschillend wordt begrepen", men in het overige, in wat ze alle gemeen hebben, een genoeg· zamen grondslag zou vinden voor de Christelijke volks· opvoeding. Men dient hierbij in het oog te houden, dat onder de wet van 1806 - eigenlijk tegen haar hoofdgedachte Ol

I) Gedenkstukken 1815 - 25, 111 p. 312. Letterlijk staat er: .. Het depar· tement van Eerediensten heeft maar één doel voor oogen, en ~at is de uiterlijke scheidsmuur tusschen Joden en Christenen weg te nemen". 2) Van 0 t ter 10 0, De Lagere School in haar verhouding tot Huis" gezin, Kerk en Staat, p. 35 sqq.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen