Wereldoorlog en theologie - pagina 39

modificeerd. Er moge nog een verre afstand te constateeren zijn tot het streven naar Christelijke politiek, een afstand, die ook in Holland zoo duidelijk zichtbaar wordt en er moge een eigenaardig accent vallen op de taak, die kerk (en theologie) in dezen ontvangen (ook hier worden we aan de kerkelijke situatie in Holland herinnerd) toch ligt in deze gansche evolutie iets verrassends. Weliswaar zijn er nog altijd, die meenen, dat in den oorspronkelijken opzet der dialectische theologie geen spoor van negativisme of quietisme te ontdekken viel en dat juist nu zonneklaar blijkt, dat van quietisme en scepsis nimmer sprake is geweest. Men wekt daarbij meermalen den indruk, dat het vrijwel uitsluitend HoUandsche Gereformeerden zijn geweest, die Barth zoo onjuist hebben geïnterpreteerd, een wel zeer onjuist verwijt, wanneer men zich slechts de kritiek van Holmström, Hofmann, Althans, Schmidt, Korff, Heim en véle anderen herinnert. Dat er een zwenking heeft plaats gehad, wordt ten overvloede bevestigd door de nieuwe dogmatiek van Barth, waarin hij met groote openhartigheid verschillende correcties aanbrengt op den oorspronkelijken opzet zijner theologie Wanneer Barth in 1940 de eeuwigheid Gods bespreekt, legt hij er nadruk op, dat in het „uit, door en tot God" van Romeinen 11 op alle drie dimensies even groot accent moet worden gelegd en dat alle eenzijdigheid moet worden vermeden. Barth wijst er op, dat de dialectische theologie in 't begin sterk den nadruk gelegd heeft op de absolute „Zukünftigkeit Gottes" als grens, als Goddelijk „neen" tegenover alle Gegenwart, vroomheid en cultuur. „Die Sache konnte in der gegensatzlichen Form, in der sie zunachst vorgebracht wurde, nicht mit Unrecht mit der seelischen Erschütterung des europaischen Menschen eben durch den Weltkrieg in Zusammenhang gebracht und als Ausdruck des Geistes dieser Zeit von den Einen stürmisch begrüszt und von den Andern — als Nachkriegserscheinung ebenso kraftig abgelehnt werden" no). Gevaarlijk was het zakelijke in dezen opzet: het brengen van de eeuwigheid Gods onder den noemer van de „Nachzeitlichkeit". Het was een nieuwe eenzijdigheid, waaraan Barth erkent zich uit reactie schuldig te hebben gemaakt. Hij herinnert aan zijn uitspraak, dat Christendom niet Gegenwart, maar restloos eschatologie is en voegt zichzelf toe: Well roared, lion! Weliswaar zegt Barth, dat dit alles op zichzelf niet onjuist was, maar het was toch gewaagd zoo te spreken, omdat er geen compensatie tegenover stond met even groote scherpte en nadrukkelijkheid. Het werd daardoor niet duidelijk, dat Barth van God wilde spreken en niet van een algemeen begrip „grens" en „krisis". Hij had wel rekening gehouden met de „Jenseitigkeit" van het komende Rijk Gods, maar maakte niet ten volle ernst met Zijn komen als zoodanig m ) . Barth erkent evenzo) K. BAETH, Dogmatik, 1940, pag. 715.

ï " ) Idem, 716.

37

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen